Τα άτομα που τρώνε σπιτικό φαγητό εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα εν δυνάμει επικίνδυνων για την υγεία χημικών στο αίμα τους. Και αυτό διότι οι συσκευασίες των έτοιμων γευμάτων στα σούπερ μάρκετ αλλά και των εστιατορίων που κάνουν διανομή φαγητού φαίνεται να αποτελούν τους «ενόχους» για τη μεταφορά βλαπτικών για την υγεία χημικών στον ανθρώπινο οργανισμό.

Από τις κατσαρόλες ως τα υφάσματα

Τα χημικά που είναι γνωστά ως PFAs (πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες) χρησιμοποιούνται ευρέως σε πλήθος προϊόντων όπως είναι τα αντικολλητικά μαγειρικά σκεύη, τα ανθεκτικά στο νερό και τους λεκέδες υφάσματα αλλά και οι αφροί για την κατάσβεση πυρκαγιών. Και αυτό διότι είναι πολύ ανθεκτικά στη φωτιά και χαρίζουν μεγάλη αντοχή στα διάφορα υλικά.

Τα συνθετικά όμως αυτά χημικά εντοπίζονται και στο έδαφος, στο νερό και στα ζώα ενώ μελέτες σε αμερικανούς ενηλίκους και παιδιά έχουν δείξει ότι ανιχνεύονται στην κυκλοφορία του αίματος του 97%-100% του πληθυσμού. Εκτιμάται ότι μια από τις «οδούς-κλειδιά» μέσω της οποίας τα PFAS καταλήγουν στον ανθρώπινο οργανισμό είναι η διατροφή. Τη συγκεκριμένη παράμετρο αποφάσισε λοιπόν να διερευνήσει η Λόρελ Σάιντερ από το Ινστιτούτο Silent Spring στη Μασαχουσέτη.

Η μελέτη

Η δρ Σάιντερ και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δεδομένα που αφορούσαν περισσότερους από 10.000 εθελοντές της μεγάλης αμερικανικής μελέτης US National Health and Nutrition Examination Survey – τα στοιχεία κάλυπταν την περίοδο 2003 ως 2014. Οι συμμετέχοντες παρείχαν δείγματα αίματος καθώς και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την πηγή της τροφής τους τις προηγούμενες 24 ώρες, την προηγούμενη εβδομάδα, τον προηγούμενο μήνα και το προηγούμενο έτος από τη διεξαγωγή της μελέτης.

Τα PFAS ανιχνεύθηκαν σε τρία στα τέσσερα δείγματα που ελήφθησαν στη διάρκεια της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Environmental Health Perspectives». Ωστόσο οι συγκεντρώσεις τους ήταν χαμηλότερες στα άτομα που έτρωγαν πιο συχνά στο σπίτι σε σύγκριση με όσα έτρωγαν έξω ή κατανάλωναν περισσότερο πρόχειρο φαγητό από delivery.

«Ενοχα» ποπ κορν

Συγκεκριμένα για κάθε 1.000 θερμίδες που λαμβάνονταν ημερησίως από φαγητό που ήταν μαγειρεμένο στο σπίτι, οι συγκεντρώσεις PFAS έπεφταν ως και κατά 5%. Τα επίπεδα PFAS ήταν ως και κατά 5% υψηλότερα για κάθε 100 θερμίδες που λαμβάνονταν από την κατανάλωση ποπ κορν που ετοιμαζόταν σε φούρνο μικροκυμάτων. Σύμφωνα με τη δρα Σάιντερ, το πιθανότερο είναι ότι τα χημικά διαρρέουν από τη συσκευασία του ποπ κορν στο ίδιο το ποπ κορν.

Από τη μελέτη δεν ήταν δυνατόν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία από την έκθεση σε PFAS καθώς οι ερευνητές παρακολούθησαν τις διατροφικές συνήθειες των εθελοντών για σχετικά μικρό διάστημα χρόνου, τη στιγμή που κάποια από αυτά τα χημικά μπορούν να συσσωρευθούν στο ανθρώπινο σώμα επί έτη. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι επιστημονικά στοιχεία μαρτυρούν ότι η έκθεση σε PFAS μπορεί να προκαλέσει καρκίνο και αύξηση του βάρους, να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα, την ανάπτυξη των παιδιών αλλά και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Απαιτείται κατάργηση των PFAS στις συσκευασίες τροφίμων

«Παρότι η έρευνα σχετικά με την επίδραση των PFAS στην υγεία βρίσκεται σε εξέλιξη, οι επιστήμονες ανησυχούν ήδη σε ό,τι αφορά την έκθεση σε χαμηλές δόσεις των χημικών καθώς εντοπίζουν κινδύνους για την υγεία με έκθεση σε ολοένα και μικρότερες δόσεις» σημείωσε η επικεφαλής της μελέτης και κατέληξε λέγοντας ότι η κατάργηση της χρήσης PFAS στις συσκευασίες τροφίμων (όπως ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα πράξει πρώτη η Δανία) θα μπορούσε να έχει σημαντικά οφέλη τόσο για την ανθρώπινη υγεία όσο και για το περιβάλλον.