Επτά χρόνια έχουν περάσει από το καλοκαίρι του 2011 οπότε το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και ο δήμος Αγίου Ευστρατίου είχαν υπογράψει συμφωνία για τη μετατροπή του Αη Στράτη στο πρώτο μικρό νησί του Αιγαίου όπου η ηλεκτρική ενέργεια θα παράγεται αποκλειστικά από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Το εγχείρημα όμως για τον Αη Στράτη, δεν ξεκίνησε να υλοποιείται έως το τέλος της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου και έτσι, χωρίς χρηματοδότηση, έμεινε στα χαρτιά. Τελικά, τα πρωτεία ως πρώτο «πράσινο νησί» πήρε η Τήλος όπου έχει ήδη εγκατασταθεί ένα υβριδικό σύστημα παραγωγής ενέργειας, το οποίο συνδυάζει παραγωγή καθαρής ενέργειας, συσσωρευτές και έξυπνο δίκτυο.
Για τον Αη Στράτη, οι συζητήσεις αναζωπυρώθηκαν το 2016 και τελικά την προηγούμενη εβδομάδα, προκηρύχτηκε από το ΚΑΠΕ διαγωνισμός για την «Περιβαλλοντική αδειοδότηση του ενεργειακού συστήματος Αγίου Ευστρατίου», προϋπολογισμού 21.700 ευρώ. Το χρονοδιάγραμμα για την απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων είναι 12 μήνες.
Μάλιστα, όπως αναφέρει στη «Βήμα» ο πρόεδρος του ΚΑΠΕ κ. Βασίλειος Τσολακίδης, σε περίπου τρεις μήνες αναμένεται να προκηρυχθεί και ο διεθνής διαγωνισμός για την ανάθεση του ίδιου του έργου, προϋπολογισμού περίπου 7 εκατ. ευρώ.
Το ενεργειακό σύστημα Αγίου Ευστρατίου θα περιλαμβάνει έναν Υβριδικό Σταθµό (ΥΒΣ) Ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και ένα ολοκληρωμένο σύστημα τηλεθέρμανσης για ολόκληρο τον οικισμό του νησιού. Ειδικότερα, σε μια έκταση περίπου 40-45 στρεμμάτων εκτός ορίου οικισμού θα εγκατασταθεί ένας σταθμός ΑΠΕ που θα περιλαμβάνει μία ανεμογεννήτρια (800-900 kW), έναν φωτοβολταϊκό σταθμό (150 kW), έναν μετεωρολογικό ιστό ύψους 40 μέτρων και όλες τις συνοδές εγκαταστάσεις. Μια εναέρια γραμμή μεταφοράς ρεύματος, θα ακολουθεί για τρία χιλιόμετρα την αγροτική οδό, παραλλήλως της υφιστάμενης γραμμής.
Επίσης, ο σταθμός τηλεθέρμανσης και ο υβριδικός σταθμός θα κατασκευαστούν σε έκταση 4,02 στρ. εκτός ορίου οικισμού. Θα περιλαμβάνουν ηλεκτρικούς λέβητες θερμού νερού συνολικής ισχύος 1000 kW, εφεδρικό λέβητα πετρελαίου ισχύος 800 kW, αντλιοστάσιο 2-3 μονάδων συνολικής ισχύος 10-15 kW κλπ. Προβλέπεται επίσης η εγκατάσταση συστοιχίας συσσωρευτών (2,5 MWh), μεμονωμένων δεξαμενών αποθήκευσης ζεστού νερού, χωρητικότητας 150 κυβικών εκάστη, δεξαμενή πετρελαίου κλπ.
Για το δίκτυο τηλεθέρμανσης και τις παροχές των καταναλωτών προβλέπεται η κατασκευή υπόγειου δικτύου μεταφοράς και διανομής του ζεστού νερού της τηλεθέρµανσης, από το σημείο παραγωγής και προς τα κτίρια του νέου οικισμού.
Για το έργο έχουν προχωρήσει ορισμένες προκαταρκτικές διαδικασίες. Έτσι, για το σταθµό ΑΠΕ έχουν υπογραφεί δύο ιδιωτικά συμφωνητικά µε τους ιδιοκτήτες των αναγκαίων αγροτεμαχίων (έκτασης 40 στρεμμάτων). Για τη θέση της τηλεθέρμανσης κα του υβριδικού σταθμού υπάρχει απόφαση του ∆Σ της ΕΤΑ∆ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) για επ’ αόριστον παραχώρηση τμήματος τεσσάρων στρεμμάτων προς τον δήμο για τους σκοπούς του έργου. Η συγκεκριμένη έκταση βρίσκεται εκτός ορίου οικισµού και απόσταση µόλις 400 µέτρα από το κέντρο, αλλά χωρίς οπτική επαφή. Επίσης, βρίσκεται εντός της ζώνης παλαιού αιγιαλού, αλλά και εκτός ζώνης του νέου αιγιαλού. Η περιοχή εγκατάστασης του έργου ανήκει στο δίκτυο NATURA 2000.
Ακόμη, έχουν εκδοθεί ορισμένες εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές (π.χ. από τη Διεύθυνση Δασών Λέσβου, από το ΓΕΕΘΑ, Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου κλπ).
