Ελεάννα Βλαστού
Ο βιογράφος
Εκδόσεις Πόλις, 2016,
σελ. 169, τιμή 12 ευρώ

Ενας πολιτικός συντάκτης, ο Θωμάς Καμπέρης, που έχει μόλις απολυθεί (το δημοσιογραφικό επάγγελμα θα πληρώσει τον δικό του φόρο αίματος στην κρίση), προσλαμβάνεται από μια οικογένεια βιομηχάνων, την οικογένεια Χριστοδούλου, με σκοπό να εκπονήσει τη βιογραφία της. Εχει προηγηθεί μια άλλη βιογραφία (φιλοτεχνημένη πάλι από δημοσιογράφο) η οποία δεν μοιάζει ιδιαιτέρως κολακευτική για τις τρεις γενιές των Χριστοδούλου που μεσουρανούν από τα χρόνια της Κατοχής στο βιομηχανικό στερέωμα της χώρας.

Συνταιριάζοντας τα ερευνητικά ευρήματα του πρώτου βιογράφου με τις παρατηρήσεις του για τα πρόσωπα της σημερινής γενιάς των Χριστοδούλου, ο Καμπέρης δεν δυσκολεύεται να καταλάβει τις αμαρτωλές οικογενειακές επιδόσεις είτε κατά το παρελθόν είτε κατά το παρόν. Ο ιδρυτής της δυναστείας συνεργάστηκε με τους ναζί προκειμένου να στήσει τον κλωστοϋφαντουργικό κολοσσό του, ένας νεότερος γόνος ο οποίος έχει χριστεί υπουργός θα βρεθεί μπλεγμένος σε μια υπόθεση διακίνησης γυναικών και ναρκωτικών, ενώ, για να επιστρέψουμε στον ιδρυτή της δυναστείας, κάτι έχει πάει πολύ στραβά και στα θεμέλια του επιχειρηματικού του οίκου, από τον οποίο θα εξοβελιστεί με σκοτεινό τρόπο ο Σταύρος Μακρής, ο πρώτος συνάδελφος και συνεργάτης του.
Η μεγαλοαστική τάξη δεν έχει απασχολήσει τη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία, εκτός κι αν πρόκειται να μιλήσουμε για κάποιες καθαρώς επιδερμικές ή περιγραφικές περιπτώσεις. Μια αξιοπρόσεκτη προσπάθεια κατέβαλε προ εικοσαετίας σχεδόν η Ελιάνα Χουρμουζιάδου με το μυθιστόρημά της Η ιδιαιτέρα (1999), όπου και ένας κόσμος σφοδρών ταξικών ανταγωνισμών ή αντιθέσεων. Οι αντιθέσεις αυτές δείχνουν κάπως πιο αμβλυμένες στη νουβέλα Ο βιογράφος της Ελεάννας Βλαστού, όπου τον ρόλο των οικονομικά και κοινωνικά παραμερισμένων θα αναλάβουν ο Καμπέρης (αναπολώντας την εποχή της επαγγελματικής του ευμάρειας) και η εγγονή τού Μακρή (εισβάλλοντας ως νύφη στην οικογένεια των Χριστοδούλου). Ούτε ο Καμπέρης ούτε η Μακρή διακατέχονται από το ταξικό μένος από το οποίο διακατέχεται η κεντρική ηρωίδα της Ιδιαιτέρας. Εκείνη θα θρηνήσει για την καθυπόταξή της στους μεγαλοαστούς που την έχουν αναθρέψει, ο Καμπέρης και η Μακρή θα αγωνιστούν να μοιραστούν κάτι από τη δύναμη και τον πλούτο των μεγαλοαστών που τους έχουν αποβάλει (ο Καμπέρης θα αποτύχει παταγωδώς, η Μακρή θα κερδίσει τα πάντα).
Αυτό πάντως που έχει τη μεγαλύτερη σημασία στον Βιογράφο δεν είναι το τι θα αποκτήσουν ή το τι θα στερηθούν οι αδύναμοι αλλά το πώς θα διασφαλίσουν τη συνέχεια της κοινωνικής τους πρωτοκαθεδρίας οι ισχυροί. Παρά τους κλυδωνισμούς και τα σκάνδαλα, οι Χριστοδούλου δεν θα χάσουν πόντο από το κύρος και τις επιχειρήσεις τους, ενώ θα μείνουν αλώβητοι και από την κρίση μεταφέροντας τη μεταποιητική τους παραγωγή έξω από τα σύνορα. Η Βλαστού δείχνει ανάγλυφα την ικανότητα των υψηλών οικονομικών κύκλων να αναπαράγονται αβρόχοις ποσί παραδομένοι (πολύ περισσότερο αν είναι δεύτερη ή τρίτη γενιά) στο ηδονικό λίκνισμα της τεράστιας περιουσίας τους αφού κανένας (κράτος, Τύπος, κοινωνία) δεν είναι σε θέση να τους ταρακουνήσει. Η συγγραφέας καταφέρνει να ξεδιπλώσει μέσα από μια πολύ πυκνή και προσεκτικά συντονισμένη αφήγηση την ιστορία της πολυπρόσωπης οικογένειας που πρωταγωνιστεί στις σελίδες της παραπέμποντας όχι μόνο στην παθολογία της μεταπολεμικής και της μεταπολιτευτικής Ελλάδας αλλά και στα νοσηρά φαινόμενα των ημερών μας που δεν αποτελούν, αλίμονο, προϊόντα μόνο της κρίσης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ