Διαμαντής Αξιώτης
Με χίλιους τρόμους γενναίος.
Διηγήματα
Εκδόσεις Κίχλη,
σελ. 208, τιμή 13 ευρώ
Ιστορίες με μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, τόσο ως προς το ύφος όσο και ως προς τον θεματικό τους προσανατολισμό, εντάσσει στην καινούργια συλλογή διηγημάτων του ο Διαμαντής Αξιώτης. Από τη μια πλευρά βλέπουμε πρόσωπα που έχουν χάσει δραματικά το στοίχημα της ζωής, που έχουν καταπλακωθεί από τους φόβους τους, που πάσχουν βαριά (είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι) από τη μοναχικότητα και την ερωτική τους αποξένωση, που στέκουν μεταξύ ονείρου και παραληρήματος, που θρηνούν για την απώλεια της αγαπημένης τους, που γίνονται παρανάλωμα του πυρός εξαιτίας των αναπηριών τους ή που έχουν βυθιστεί στην παράνοια και έχουν κυριαρχηθεί από τη βία και τον πόνο. Από την άλλη μεριά, παρακολουθούμε ανθρώπους που εξιστορούν με πάθος τις περιπέτειες του βίου τους, που ταξιδεύουν στις αισθησιακές μνήμες της παιδικής τους ηλικίας ή που απολαμβάνουν τη σεξουαλική τους κακομεταχείριση. Ανάλογη είναι και η ποικιλία των εκφραστικών στοιχείων ή των τεχνικών που χρησιμοποιεί ο Αξιώτης: από τις διπλές οπτικές γωνίες, την αντιβολή συγχρονίας και μύθου, το υπερρεαλιστικό κλίμα και τις υπερβατικές μετακινήσεις στον χώρο και τον χρόνο μέχρι την εκκρεμή έκβαση της πλοκής, τη ρεαλιστική αφήγηση αλλά και την παραισθητική ή την παραμυθητική ατμόσφαιρα.
Καλύπτοντας μια τόσο ευρεία γκάμα, το βιβλίο θα μπορούσε εύκολα να αποκτήσει ένα ξεκρέμαστο (ακόμα και αλλήθωρο) βλέμμα, με τους ήρωες να σκορπίζονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και τους κόσμους τους να μπλέκονται σε ένα χαοτικό κουβάρι.
Τίποτε από αυτά δεν συμβαίνει ευτυχώς στα διηγήματα του Αξιώτη, τα οποία δεν αποβλέπουν μολοντούτο στην οποιαδήποτε αφανή ή υπόγεια ενότητα. Διατηρώντας αντιθέτως πεισματικά την ετερογένειά τους, καταλήγουν σε ένα σύνολο που μοιάζει μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του: μια περιήγηση στις πολλαπλές όψεις της πραγματικότητας, μια σπουδή πάνω στις ατέλειωτες ποικιλίες της καθημερινής ζωής.
Την πρωτοκαθεδρία στο με Χίλιους τρόπους γενναίος διεκδικούν τέσσερα κομμάτια. Το «Ενοικιάζεται» επειδή η σπαρακτική ανάγκη του πρωταγωνιστή για επαφή και συντροφιά δηλώνεται όχι μέσω παραφουσκωμένων αισθημάτων αλλά με μια ζωική προσφορά, με μιαν αγαπητική σπονδή που παραμένει ατυχώς αδικαίωτη.
Το «Στάση «Μπάτμαν»» επειδή το κουτσό κορίτσι που αδειάζει την ύπαρξή του στις σελίδες του μετατρέπεται σε θύμα όχι μόνο της ταπεινής κοινωνικής του καταγωγής αλλά και της τύχης την οποία επιφυλάσσει η φύση στο σώμα του, με τον θάνατό του να έρχεται σαν θρίαμβος της απόγνωσης.
Την «Μπίλια στο ζερό» επειδή η ψύχωση του φονιά, ο οποίος αναλαμβάνει δράση στην ιστορία της δεν ανάγεται σε κάποια αφηρημένα κοινωνικά αίτια αλλά πηγάζει από τα βάθη της διαταραγμένης του συνείδησης (κάτι που πέτυχε σε συνθετότερη κλίμακα ο Αξιώτης και στο μυθιστόρημά του Λάθος λύκο, 2010).
Και «Το παραμύθι του Ερζινκάν» επειδή αποτελεί μια σχεδόν συναρπαστική αλληγορία του Κακού, ένα παιχνίδι εξοικείωσης με τους πιο ανομολόγητους τρόμους μας. Για να πάμε όμως και προς την αντίθετη κατεύθυνση, πολύ αδύναμα βρίσκω τα κομμάτια «Αντρον Νυμφών» και «Διακοπές στη Λήμνο» που δεν διαθέτουν κάποιο κέντρο στήριξης ικανό να τα νομιμοποιήσει δραματουργικά. Τα υπόλοιπα κείμενα της συλλογής είναι στη γραμμή των τεσσάρων διηγημάτων που ξεχώρισα χωρίς πάντως να διαθέτουν την ένταση και την πυκνότητά τους.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ