Στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αναφέρθηκαν εκτενής οι πρόεδρος της Eurobank κ. Ν. Καραμούζης και ο διευθύνων σύμβουλός της Φωκίων Καραβίας, στις ομιλίες του στην Τακτική Γενική Συνέλευση της τράπεζας που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη.

Πρόκειται για την πρώτη τακτική συγκέντρωση των μετόχων της μετά την ανακεφαλαιοποίησή της το περασμένο φθινόπωρο και τη σημαντική μείωση του ποσοστού του Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) στο μετοχικό της κεφάλαιο, λόγω της πλήρης κάλυψης της αύξησης κεφαλαίου από ιδιώτες μετόχους.

Όπως είπε ο κ. Καραμούζης, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια σειρά από εγχώριες και διεθνείς προκλήσεις που εντείνουν τον ανταγωνισμό, καθιστούν αναγκαία την αλλαγή του επιχειρηματικού και λειτουργικού μοντέλου και περιορίζουν τις δυνατότητες επίτευξης υψηλών αποδόσεων στα ίδια κεφάλαια.

Σύμφωνα με τον ίδιο, καθοριστικοί παράγοντες είναι μεταξύ άλλων:

1. Τα αρνητικά επιτόκια και οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας.

2. Η ταχεία ανάπτυξη των αγορών χρήματος και κεφαλαίου, που προσφέρει εναλλακτικές λύσεις σε καταθέτες και δανειζόμενους.

3. Η ραγδαία ανάπτυξη του ανταγωνισμού από μη τραπεζικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, που υπόκεινται σε χαλαρότερη εποπτεία και κόστος λειτουργίας και μεγαλύτερη τεχνολογική ένταση και εξειδίκευση.

4. Η ψηφιοποίηση και η σημαντική ανάπτυξη των τεχνολογικών καινοτομιών που καθιστούν αναγκαία το ριζικό μετασχηματισμό της τραπεζικής αρχιτεκτονικής.

5. Το αυστηρότερο ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο που αυξάνει σημαντικά το κόστος λειτουργίας και προσέλκυσης καταθέσεων, ενώ περιορίζει τις δυνατότητες μόχλευσης του ισολογισμού και προσέλκυσης και διατήρησης ικανών στελεχών.

6. Οι υφιστάμενες βαριές και γραφειοκρατικές δομές, οι πολύπλοκες διαδικασίες, η κουλτούρα της συνήθειας και της ρουτίνας, το ακριβό κόστος λειτουργίας και ο χαμηλός βαθμός ευελιξίας που καθιστούν τις τράπεζες ευάλωτες στον ανταγωνισμό.

Ο κ. Καραμούζης υποστήριξε ότι η αντιμετώπιση των παραπάνω προκλήσεων, κυρίως στην Ευρώπη, αναμένεται να επιφέρει στον τραπεζικό κλάδο:

· επιτάχυνση των συγχωνεύσεων και εξαγορών,

· περαιτέρω εκλογίκευση του λειτουργικού κόστους,

· σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία,

· αυξανόμενη εξειδίκευση,

· αποχώρηση από δραστηριότητες χαμηλής αποδοτικότητας,

· σημαντικός λειτουργικός, διοικητικός και οργανωτικός μετασχηματισμός.

«Σε όλα αυτά τα πεδία, οι Ελληνικές τράπεζες, παρά τις δυσκολίες, έχουν προετοιμαστεί σε ικανοποιητικό βαθμό» τόνισε ο πρόεδρος της Eurobank.

Ενόχληση για ΔΝΤ

«Ένα από τα θέματα που έθεσε παραδόξως τελευταία το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ότι, οι Ελληνικές τράπεζες χρειάζονται επιπρόσθετα κεφάλαια» σημείωσε ο ίδιος.

Όπως είπε, αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα ακόλουθα:

– τις αρμόδιες εποπτικές αρχές (SSM) που έχουν και την πλήρη πληροφόρηση, που δημοσίως υποστηρίζουν την ισχυρή κεφαλαιακή τους θωράκιση και επάρκεια.

– Οι τράπεζες συνολικά μετά από 3 εξονυχιστικά stress tests και τρεις αυξήσεις κεφαλαίου ύψους € 60 δισεκ., διαθέτουν σε επίπεδο ομίλων ισχυρή κεφαλαιακή συγκρότηση :

* Βασικά κεφάλαια ύψους € 33 δισεκ.

* Bασικούς δείκτες Core Tier I κεφαλαιακής επάρκειας κοντά στο 18%, τους υψηλότερους στην Ευρώπη (EU 28 | Μέσος όρος 12,5%).

* Yψηλό απόθεμα προβλέψεων ύψους € 58 δισεκ.

* Δείκτη κάλυψης επισφαλών δανείων με προβλέψεις 68,4% για τα NPLs και 50% για τα NPEs, επίσης από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.

* Κέρδη προ προβλέψεων € 4,2 δισεκ. (Όμιλος) ετησίως, ένα σημαντικό buffer, πριν επηρεαστούν τα κεφάλαια σε περίπτωση επιπρόσθετων ζημιών,

* Το 60-65% περίπου του χαρτοφυλακίου των επισφαλών δανείων έχει εμπράγματες εξασφαλίσεις, κυρίως ακίνητα αποτιμημένα στις τρέχουσες τιμές.

* επιστροφή στην οργανική κερδοφορία, που συμβάλει στην οργανική δημιουργία ιδίων κεφαλαίων και προσδίδει αξία στο συσσωρευμένο DTA που έχει πλήρως αναγνωριστεί από τις εποπτικές αρχές.

Οι προκλήσεις

Από την πλευρά του, ο κ. Καραβίας αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην πρόσφατη συμφωνία στο Eurogroup και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης – παρά τις ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί για το μίγμα της οικονομικής πολιτικής – αίρει μια σοβαρή αβεβαιότητα και δικαιολογεί θετικές προσδοκίες για τη σταθερότητα στη χώρα.

«Η επαναφορά του waiver για τα ελληνικά ομόλογα, η βελτίωση των αποτιμήσεων των ενεχύρων στο ευρωσύστημα, η αναμενόμενη αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, η πιθανή αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και η συμμετοχή των κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα πιστωτικής επέκτασης της ΕΚΤ αποτελούν εξελίξεις που σωρευτικά θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας» τόνισε ο CEO της Eurobank.

Πρόσθεσε ωστόσο, ότι παρατηρούμε ότι η αντίδραση της αγοράς μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν είναι αυτή που αναμενόταν.

«Οι αποδόσεις των ΟΕΔ παραμένουν πάνω από 7% ενώ η συμπεριφορά του χρηματιστηρίου δημιουργεί προβληματισμό, αν και έχει δυσμενώς επηρεαστεί και από διεθνείς παράγοντες» υπογράμμισε ο κ. Καραβίας.

Με τον τρόπο αυτό, εξήγησε, «αναδεικνύεται ένα έλλειμα εμπιστοσύνης, τόσο ως προς την προοπτική της πλήρους εφαρμογής του προγράμματος, κάτι που αφορά εμάς, αλλά και ως προς την ορθότητα του σχεδιασμού του, που κυρίως αφορά τους εταίρους μας».

Κέρδη το 2016

Αναφερόμενος στους στόχους για το 2016, τόνισε πως είναι η επιστροφή στην κερδοφορία. «Ήδη η επίτευξη κερδών για το α΄ τρίμηνο θέτει τη βάση για την υλοποίηση του στόχου για το σύνολο του έτους» σημείωσε ο κ. Καραβίας.

Και συμπλήρωσε ότι η επιστροφή στην κερδοφορία έχει στρατηγική σημασία για την τράπεζα, για μια σειρά από λόγους:

Πρώτον, θα αναδείξει τη δυνατότητά της να παράγει θετικό οικονομικό αποτέλεσμα όταν οι εξωτερικές συνθήκες δεν είναι απαγορευτικές.

Δεύτερον, θα ενδυναμώσει την εικόνα και την αξιοπιστία της τράπεζας έναντι των ευρωπαϊκών και εθνικών ρυθμιστικών αρχών, των αγορών και της πελατείας, επιβεβαιώνοντας την επάρκεια και τη δυναμική των ιδίων κεφαλαίων, καθώς και την αξιοπιστία του επιχειρησιακού σχεδιασμού που έχουμε παρουσιάσει.

Τρίτον, θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη και την αυτοπεποίθηση του προσωπικού στις προοπτικές της Τράπεζάς μας.

Τέταρτον, θα βελτιώσει τις δυνατότητες πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές για άντληση κεφαλαίων και την επιστροφή καταθέσεων.

Και, πέμπτον, θα διαμορφώσει μια ισχυρή ιδιωτική μετοχική βάση με ισχυρούς μετόχους, δικαιώνοντας την εμπιστοσύνη τους.

«Στη βασική μας εκτίμηση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αναμένουμε ότι το 2016 τα έσοδα προ προβλέψεων θα αυξηθούν περισσότερο από 15% και ότι οι προβλέψεις θα περιοριστούν σε λιγότερο από 2% ως ποσοστό των δανείων μας» τόνισε ο κ. Καραβίας.

Επίσης, αναμένει ο ρυθμός δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων να κυμανθεί κοντά στο μηδέν για το σύνολο του έτους, και να υπάρξει μείωση του απόλυτου ύψους των δανείων αυτών.

Οι τρεις προτεραιότητες

Όπως είπε ο κ. Καραβίας, για να εξασφαλίσουμε σταθερή επιστροφή στην κερδοφορία θέτουμε τρεις βασικές προτεραιότητες:

«Πρώτον, την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με μεγιστοποίηση της μετατροπής τους σε εξυπηρετούμενα.

Στην κατεύθυνση αυτή θα αξιοποιήσουμε τις σημαντικές προβλέψεις ύψους περίπου €11,5 δισ. που έχουμε συσσωρεύσει τα τελευταία χρόνια, αλλά και το βελτιωμένο νομικό και θεσμικό πλαίσιο, με ίση μεταχείριση των συνεργάσιμων πελατών και με διαφανείς, ανοιχτές διαδικασίες.

Ταυτόχρονα, η Τράπεζα οφείλει να υιοθετήσει αυστηρότερη στάση απέναντι στους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Για το σκοπό αυτό αξιοποιούμε όλες τις δυνατότητες. Εσωτερικά, έχουμε δημιουργήσει μια ειδική Γενική Διεύθυνση που ενοποιεί όλη την τεχνογνωσία που έχουμε αποκτήσει στη διαχείριση μη εξυπηρετούμενου δανεισμού και απασχολεί περίπου 2.500 στελέχη της τράπεζας.

Παράλληλα, προχωρούμε στην αξιοποίηση εξωτερικών πόρων και συνεργασιών με εξειδικευμένους οίκους, όπως η πρόσφατη συμφωνία με το fund KKR, την υποστήριξη της EBRD και σε συνεργασία με την Alpha Bank.

Τέλος, η δυνατότητα πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί μια επιπλέον δυνητική επιλογή που, τουλάχιστον προς το παρόν, θα εφαρμοστεί επιλεκτικά και για συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια δανείων που έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαντλήσει την αξιοποίηση εναλλακτικών λύσεων.

Ήδη, έχουν συμφωνηθεί οι πωλήσεις τέτοιων χαρτοφυλακίων από τις θυγατρικές τράπεζές μας στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Δεύτερη προτεραιότητα, η επιστροφή των καταθέσεων και σταδιακά η αποκατάσταση της πρόσβασης στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου.

Περισσότερες καταθέσεις θα ενισχύσουν την κερδοφορία μας και θα επιταχύνουν την αποπληρωμή των εγγυήσεων του Δημοσίου και τον περιορισμό του δανεισμού της Τράπεζας από τον ELA, που ήδη έχει μειωθεί σημαντικά, κατά 10,5 δισ. ευρώ τους τελευταίους 11 μήνες.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επαναλάβω ότι επιστροφή των καταθέσεων συνδέεται και με τη σταδιακή χαλάρωση των capital controls.

Τρίτη προτεραιότητα, η ανάπτυξη των εργασιών, καθώς αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στη χρηματοδότηση των υγιών επιχειρήσεων, μικρών, μεσαίων και μεγάλων.

Έχουμε αναλάβει –και θα συνεχίσουμε – σημαντικές πρωτοβουλίες που απηχούν την μακροπρόθεσμη επιλογή μας για τη στήριξη των εξωστρεφών και καινοτόμων τομέων της επιχειρηματικότητας.

Είμαστε στρατηγικοί εταίροι με τον ΣΕΤΕ σε σειρά ενεργειών. Με το ύψος του χαρτοφυλακίου μας στον κλάδο, τις σχέσεις με τους θεσμικούς φορείς, την ποιότητα των εξειδικευμένων υπηρεσιών, η Eurobank αναγνωρίζεται από τους επιχειρηματίες του χώρου ως «η τράπεζα του ελληνικού τουρισμού».

Στηρίζουμε με συνέπεια τον εξαγωγικό προσανατολισμό των ελληνικών επιχειρήσεων, με το ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόγραμμα επιχειρηματικών συναντήσεων Go International / GoInAthens, τη συνεργασία με τους εξαγωγικούς φορείς και το πρόγραμμα ενέγγυων πιστώσεων μαζί με σειρά εξειδικευμένων υπηρεσιών προς τους εξαγωγείς.

Τέλος, υποστηρίζουμε την κρίσιμη για το μέλλον της οικονομίας συνάντηση της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα, μέσα από το διαγωνισμό Καινοτομίας, που συνδιοργανώνουμε με τον ΣΕΒ, ενώ το πρόγραμμα egg υπήρξε και συνεχίζει πρωτοπόρο στην ανάδειξη νεοφυών επιχειρήσεων».