Το fast food «εξολοθρεύει» τη χλωρίδα του εντέρου

Η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού «εξολοθρεύει» τα καλά βακτήρια του εντέρου, τα οποία προστατεύουν από την παχυσαρκία, τον διαβήτη, τον καρκίνο, τις καρδιοπάθειες και τις φλεγμονώδεις νόσους του γαστρεντερικού συστήματος, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Μείωση κατά 1/3 των βακτηρίων του εντέρου

Το ανθρώπινο έντερο περιέχει περί τα 3.500 διαφορετικά είδη μικροοργανισμών οι οποίοι συνολικά ζυγίζουν γύρω στα 1,5 κιλά. Καθώς ολοένα και περισσότερες μελέτες δείχνουν τη σημασία της χλωρίδας του εντέρου μας για ολόκληρο τον οργανισμό, πιστεύεται πλέον ότι η σύγχρονη «επεξεργασμένη» διατροφή που έχουν υιοθετήσει εκατομμύρια άνθρωποι τόσο στον ανεπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο μπορεί να μειώσει κατά περισσότερο από ένα τρίτο τον αριθμό των βακτηρίων του εντέρου.

Αυτό το σημαντικό εύρημα προέρχεται από μελέτες τις οποίες διεξάγει ο Τιμ Σπέκτορ, καθηγητής Γενετικής Επιδημιολογίας στο King’s College του Λονδίνου. Μπορεί να δώσει μάλιστα μια εξήγηση στο γιατί κάποια άτομα βάζουν βάρος ενώ άλλα όχι, παρότι καταναλώνουν παρόμοιες ποσότητες λιπαρών, ζάχαρης, πρωτεΐνης και υδατανθράκων.

Το πείραμα του fast food δεκαημέρου

Ο καθηγητής Σπέκτορ επιστράτευσε τον 23χρονο γιο του Τομ, φοιτητή Γενετικής, για τους ερευνητικούς σκοπούς του. Ο Τομ δέχθηκε να περάσει ένα 10ημερο τρώγοντας αποκλειστικά φαγητό από τα Μc Donald’s –συγκεκριμένα χάμπουργκερ, πατάτες τηγανητές, μπουκιές κοτόπουλου και Coca-Cola.

Οπως ανέφερε ο ίδιος ο Τομ «προτού ξεκινήσω να ακολουθώ τη fast food διατροφή εντοπίζονταν περί τα 3.500 είδη βακτηρίων στο έντερό μου με κυρίαρχα τα βακτήρια του φύλου Firmicutes (μεταξύ αυτών είναι οι γαλακτοβάκιλλοι). Μόλις ξεκίνησα το πρόχειρο φαγητό, έχασα γρήγορα 1.300 είδη βακτηρίων ενώ το έντερό μου αποικίστηκε κυρίως από βακτήρια του φύλου Bacteriodetes. Το αποτέλεσμα πάντως ήταν ότι μέσα σε λίγες ημέρες τo fast food σκότωσε 1.300 είδη βακτηρίων του εντέρου μου».

Μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού είναι υπέρβαρο ή και παχύσαρκο. Ωστόσο πολλές μελέτες –τις οποίες ενισχύει και αυτή του καθηγητή Σπέκτορ –δείχνουν ότι το πρόβλημα της παγκόσμιας «επιδημίας» της παχυσαρκίας είναι πολύ πιο πολύπλοκο από ό,τι νομίζουμε. Η (απλουστευμένη) απάντηση στο πρόβλημα δεν είναι ότι ο πληθυσμός τρώει πολύ.

Το «κλειδί» φαίνεται ότι είναι η χλωρίδα του εντέρου, η οποία ρυθμίζει, μεταξύ άλλων, τον μεταβολισμό. Τα βακτήρια του εντέρου παράγουν σημαντικά ένζυμα που παίζουν καταλυτικό ρόλο στην πέψη μαζί με τις βιταμίνες Α και Κ, οι οποίες είναι απαραίτητες για την απορρόφηση σημαντικών στοιχείων, όπως το ασβέστιο και ο σίδηρος, από τον οργανισμό μας.

Οι διαταραχές της ισορροπίας στη χλωρίδα του εντέρου έχουν συνδεθεί με αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης προβλημάτων, όπως η κολίτιδα και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ενώ υπάρχουν ενδείξεις για σύνδεσή της με καρδιοπάθειες, διαβήτη, μορφές καρκίνου, ακόμη και με αυτισμό.

Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η ακριβής σύσταση της εντερικής χλωρίδας μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα λόγω της διατροφής. Παράλληλα υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν ότι η παχυσαρκία είναι… μεταδοτική.

Πειράματα που διεξήχθησαν από ειδικούς του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στις ΗΠΑ έδειξαν ότι η μεταφορά βακτηρίων από παχύσαρκα άτομα σε ποντίκια οδήγησε σε αύξηση του βάρους των ζώων. Σε άλλα πειράματα, αδύνατα ζώα που τοποθετήθηκαν σε κλουβιά μαζί με παχύσαρκα, έγιναν και εκείνα παχύσαρκα.

Οπως ανέφερε ο καθηγητής Σπέκτορ «τα βακτήρια κατηγορούνται για πολλά, ωστόσο μόνο λίγα από τα εκατομμύρια είδη βακτηρίων είναι επιβλαβή ενώ πολλά είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας μας. Ολα τα τελευταία στοιχεία δείχνουν πως οι αλλαγές στο μικροβίωμά μας μπορεί να είναι υπεύθυνες σε μεγάλο βαθμό για την επιδημία της παχυσαρκίας καθώς και για νόσους όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες».

Ο καθηγητής είναι επικεφαλής μιας μεγάλης μελέτης στο πλαίσιο της οποίας παρακολουθούνται 12.000 δίδυμοι στη Βρετανία για ολόκληρη τη ζωή τους προκειμένου να φανεί η επίδραση που έχουν στον οργανισμό τους γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Τα πρώτα ευρήματα που δείχνουν την καταστροφή που υφίσταται η χλωρίδα του εντέρου εξαιτίας της ανθυγιεινής διατροφής ανήκουν στο British Gut Project, του οποίου ο δρ Σπέκτορ είναι ιδρυτικό μέλος.

Κατά τον καθηγητή το να «εξοστρακίσει» κάποιος τα λίπη και τη ζάχαρη από τη διατροφή του είναι λιγότερο σημαντικό σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση ενός υγιεινού διαιτολογίου. Το σημαντικότερο όλων είναι η διατροφή να περιέχει όλες τις κατηγορίες τροφών, οι οποίες μάλιστα θα είναι όσο λιγότερο επεξεργασμένες γίνεται. «Πριν από 15.000 χρόνια οι πρόγονοί μας κατανάλωναν περί τα 150 διαφορετικά συστατικά την εβδομάδα. Σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν λιγότερους από 20 τύπους τροφίμων, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι επεξεργασμένοι. Και μάλιστα οι περισσότερες επεξεργασμένες τροφές προέρχονται από μόνο τέσσερα συστατικά: καλαμπόκι, σόγια, σιτάρι, κρέας» τόνισε ο δρ Σπέκτορ.

Σημειώνεται ότι εκπρόσωπος της εταιρείας McDonald’s απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τα ευρήματα του καθηγητή Σπέκτορ ανέφερε ότι «διαθέτουμε στα εστιατόριά μας μια ευρεία γκάμα τροφίμων και τα Mc Donald’s μπορεί κάποιος να τα απολαύσει ως μέρος μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής. Εχουμε επίσης μειώσει το αλάτι, τα λιπαρά και τη ζάχαρη στα γεύματά μας ενώ έχουμε αφαιρέσει πλήρως από το μενού μας τα τρανς λιπαρά οξέα».