Πρωτιά

Από το εκδοτικό Principia κυκλοφόρησε πρόσφατα το κείμενο του Ζακ Ντεριντά «E. Husserl: Η φαινομενολογία και το πέρας της μεταφυσικής». Πρόκειται για ένα εκδοτικό γεγονός, όχι τόσο για την έκδοση αυτού του σημαντικού και μεστού κειμένου του γάλλου φιλοσόφου όσο γιατί το κείμενο αυτό συνδέεται με την εκδοτική ιστορία μας. Είναι το κείμενο του Ντεριντά που είδε για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας στην ελληνική γλώσσα το 1966 μέσα από τις σελίδες του πρωτοποριακού περιοδικού Εποχές, που εξέδιδε ο Χρήστος Λαμπράκης στο διάστημα 1963-1967 (48 τεύχη). Η έκδοση του γαλλικού πρωτοτύπου έγινε μόλις το 2000. Τη μετάφραση υπέγραφε η Ρωξάνη Αργυροπούλου, που την ακαδημαϊκή χρονιά 1962-63 είχε παρακολουθήσει στη Σορβόννη τα σεμινάρια του τότε 32χρονου Ντεριντά για τη φαινομενολογία του Χούσερλ. Ο Ντεριντά ήταν άγνωστος αυτή την εποχή –και στη Γαλλία –και η παραγγελία που έλαβε από τις Εποχές για μια εισαγωγή στον Χούσερλ, που θα δημοσιευόταν στη στήλη «Ελεύθερη Σκέψη», δείχνει πόσο απόλυτα ενήμερη για τη συγχρονία, ακόμη και την αναδυόμενη, ήταν η σύνταξη του περιοδικού.

Διευθυντής των Εποχών ήταν ο Αγγελος Τερζάκης, διανοούμενος με πολλές ταυτότητες. Για τον κόσμο του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη ήταν για χρόνια ο επιφυλλιδογράφος του «Βήματος», μια σημαντική υπογραφή στη μεγάλου σχήματος, τότε, πρώτη σελίδα της εφημερίδας. Αρχισυντάκτης των Εποχών ήταν ο Κωστής Σκαλιώρας και μέλη της συντακτικής επιτροπής ο Γιώργος Σεφέρης, ο Κ.Θ. Δημάρας, ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Λέων Καραπαναγιώτης, ο ίδιος ο Χρήστος Λαμπράκης. Φιλελεύθερο μηνιαίο περιοδικό, που άρχισε να κυκλοφορεί το 1963 και διέκοψε την έκδοσή του το 1967, με τη δικτατορία, ενημερωμένο για την κίνηση των ιδεών στον διεθνή χώρο, και μοναδικό παράδειγμα δημιουργίας «οργανικών» διανοουμένων (με την γκραμσιανή ή μη έννοια του όρου) οι Εποχές πρέπει να ανακαλυφθούν και πάλι. Οσο για το κείμενο του Ντεριντά, η μεταφράστρια Ρωξάνη Αργυροπούλου, από τις σημαντικότερες μελετήτριες της φιλοσοφίας, γράφει στην εισαγωγή της ότι έχει διπλή σημασία, γιατί είναι η πρώτη προσέγγιση του Χούσερλ στην Ελλάδα και το πρώτο κείμενο του γάλλου φιλοσόφου στα ελληνικά.