Μάγδα

Τηλεφωνούσε πολύ νωρίς το πρωί –στις 8.30 –για να αναγγείλει ένα καινούργιο βιβλίο που ετοίμαζε. Βαθιά, ιδιότυπη φωνή, ερωτική. Αγαπούσε με πάθος τη δουλειά της όπου ξόδεψε όλη την περιουσία της. Αστή, από τη Θεσσαλονίκη, κόρη του Κοτζιά, του Πρακτορείου Διανομής Εφημερίδων, σε μια εποχή που αυτό το επάγγελμα ήταν σχεδόν μονοπώλιο. Η Μάγδα ήταν καλλονή, με ιδιαίτερο, προσωπικό στυλ που της έδινε κύρος ακόμη κι όταν μετέφερε προκηρύξεις στη διάρκεια της δικτατορίας κρυμμένες μέσα στη γούνα της.

Η Μάγδα Κοτζιά «ωρίμασε» στη Γαλλία, στα χρόνια της χούντας, κι εκεί απέκτησε το μικρόβιο των εκδόσεων. Ιδρυσε τον Εξάντα το 1974 και σφράγισε με τις επιλογές της τα πρώτα μεταδικτατορικά χρόνια. Η έκδοση του βιβλίου τού Ντομινίκ Εντ «Οι καπετάνιοι», το 1975, ένα βιβλίο για τον ελληνικό εμφύλιο που διαβάστηκε και συζητήθηκε πολύ, σηματοδοτεί το κλίμα της μεταπολίτευσης. Με έναν άλλο τρόπο, το κλίμα της μεταπολίτευσης σηματοδοτεί ένα ακόμη βιβλίο του Εξάντα, «Η Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ» του Μαρκησίου ντε Σαντ, που εκδόθηκε το 1979, κόστισε στη Μάγδα διώξεις και δικαστήρια και κυρίως δοκίμασε τις ηθικολογικές, υποκριτικές αντοχές του συστήματος –τόσο στη δεξιά όσο και στην αριστερά.

Η Μάγδα Κοτζιά αγάπησε πολύ τους λατινοαμερικανούς συγγραφείς, που τους γνώρισε κυρίως στη Γαλλία. Για τη γνωριμία αυτή δεν πρέπει να είναι άμοιρη η στενή σχέση της με τον ισπανό συγγραφέα Χόρχε Σεμπρούν. Ετσι δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώτος τόμος της σειράς Σύγχρονη Κλασική Βιβλιοθήκη είναι το «Περί ηρώων και τάφων» του Ερνέστο Σάμπατο. Η σειρά αυτή, από τις πιο σημαντικές στην ελληνική γλώσσα που στηρίχτηκε σχεδιαστικά στη σειρά της Pleiade των εκδόσεων Gallimard, «στεγάζει» σημαντικότατα βιβλία και μερικές από τις καλύτερες μεταφράσεις. Χάρη σε αυτή τη σειρά γνωρίσαμε ουσιαστικά στην Ελλάδα τον Τόμας Μπέρνχαρντ αλλά και τον Χόρχε Σεμπρούν, τον Μάριο Βάργκας Λιόσα αλλά και τον Ιταλο Σβέβο. Η Μάγδα έπαιρνε ρίσκα με εξαιρετικούς αλλά μη εμπορικούς συγγραφείς, όπως οΛεονάρντο Σάσα. Αλλά και η ελληνική λογοτεχνία είχε το μερίδιό της στον Εξάντα. Ο κατεξοχήν συγγραφέας της ήταν ο Βασίλης Αλεξάκης. Της έμεινε πιστός μέχρι το τέλος.