Κουζίνες

Ο συγγραφέας Περ Βέστμπεργκ είναι πρόεδρος της επιτροπής Νομπέλ της Σουηδικής Ακαδημίας. Είναι ένας από τους πέντε συγγραφείς-μέλη αυτής της επιτροπής και φανατικός θαυμαστής του Πατρίκ Μοντιανό. Τόσο μεγάλος θαυμαστής που κάθε φορά που επισκεπτόταν το Παρίσι, όπου η Σουηδική Ακαδημία έχει ένα διαμέρισμα για τα μέλη της, αναζητούσε τα καφέ για τα οποία ο Μοντιανό μιλάει στα μυθιστορήματά του. Σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Le Monde, με αφορμή τη βράβευση του Μοντιανό, ο Περ Βέστμπεργκ μας αποκαλύπτει κάποια από τα μυστικά της λειτουργίας των Νομπέλ. Κάθε χρόνο η Ακαδημία δέχεται περί τις 230 υποδείξεις με ονόματα συγγραφέων που προέρχονται από όλον τον κόσμο μέσω των επαφών της (συγγραφείς, Ακαδημίες, Εταιρείες Συγγραφέων, ομάδες φίλων κ.λπ.).

Σε πρώτη φάση επιλέγονται 50, από τους οποίους, σε δεύτερη φάση, επιλέγονται 25. Τον Απρίλιο ο Περ Βέστμπεργκ, ως πρόεδρος της επιτροπής Νομπέλ, παρουσιάζει τους 25 επικρατέστερους στην ολομέλεια της Ακαδημίας. Τον Μάιο ακολουθεί η τρίτη φάση κατά την οποία από τους 25 επιλέγονται οι πέντε. Στη συνέχεια το κάθε μέλος της επιτροπής ετοιμάζει μια έκθεση για τον κάθε υποψήφιο, συνολικά 25 εκθέσεις, οι οποίες κατατίθενται στην Ακαδημία. Η τελική ψηφοφορία γίνεται τη δεύτερη Πέμπτη του Οκτωβρίου. «Επειτα από συζήτηση και με λίγη ψυχολογική πίεση είναι σπάνιο η ολομέλεια να μην καταλήξει σε μια καθαρή πλειοψηφία» λέει ο σουηδός ακαδημαϊκός.

Τα μέλη της επιτροπής διαβάζουν έργα σε 12 γλώσσες (τις σκανδιναβικές, αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά αλλά και ρωσικά και κινεζικά) και προσλαμβάνουν μεταφραστές για κείμενα σε άλλες γλώσσες, όπως, για παράδειγμα, τα αραβικά. «Η λογοτεχνική ποιότητα είναι το μόνο μας κριτήριο» λέει ο σουηδός ακαδημαϊκός, μολονότι παραδέχεται ότι πολλές από τις επιλογές τους θεωρούνται από τους τρίτους ως πολιτικές, όπως έγινε το 2012 με τον Κινέζο Μο Γιαν. Σύμφωνα με τη διαθήκη του Αλφρέδου Νομπέλ, το βραβείο απονέμεται σε συγγραφέα, φιλόσοφο, ιστορικό ή δοκιμιογράφο αλλά η Ακαδημία το απονέμει κυρίως σε συγγραφέα. «Μας ενδιαφέρουν πολύ και οι ποιητές» λέει ο Βέστμπεργκ. Ξέρουμε ότι η υπόδειξη για την Κική Δημουλά έχει γίνει και το όνομα της ελληνίδας ποιήτριας υπάρχει στις λίστες της Ακαδημίας. Ισως.