Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τη μεταλλική οσμή του αίματος απωθητική ή και τρομακτική. Για τα σαρκοφάγα, όμως, είναι η μυρωδιά που σημαίνει ότι το υποψήφιο γεύμα είναι κοντά. Η ακαταμάχητη έλξη ίσως οφείλεται σε μια μεμονωμένη ουσία του αίματος, αποκαλύπτουν πειράματα στη Σουηδία.

«Θέλαμε να βρούμε ποια χημικά συστατικά δημιουργούν την οσμή του αίματος» λέει ο δρ Ματίας Λάσκα του Πανεπιστημίου του Λίνσεπιινγκ, καθηγητής Ζωολογίας που ειδικεύεται στην αίσθηση της όσφρησης.

Παρά τις πολυάριθμες ιατρικές μελέτες για τα συστατικά του ανθρώπινου αίματος, ο Λάσκα δεν βρήκε αναφορές στην επιστημονική βιβλιογραφία για τις πτητικές ουσίες του αίματος -ουσίες που εξατμίζονται εύκολα και συχνά έχουν οσμή.

Αποφάσισε έτσι να εξετάσει το αίμα του χοίρου με τις τεχνικές της αέρας χρωματογραφίας και της φασματοσκοπίας μάζας. Αναγνώρισε έτσι 30 ουσίες, ορισμένες από τις οποίες προέρχονται από τη διάσπαση λιπιδίων. Καμία, όμως, δεν ανέδιδε τη χαρακτηριστική μυρωδιά του αίματος.

Την απάντηση έδωσαν τελικά ειδικοί της αρωματοποιίας, οι οποίοι ανακάλυψαν στο αίμα μια αλδεΰδη, την τρανς-4,5-επόξυ-(Ε)-2-δεκενάλη, η οποία δίνει μια χαρακτηριστική οσμή.

Στην επόμενη φάση της μελέτης, η ερευνητική ομάδα έδωσε σε σαρκοφάγα ζώα κούτσουρα εμποτισμένα είτε με την αλδεΰδη, είτε με αίμα αλόγου, είτε με μια ουσία με φρουτώδη οσμή, είτε με έναν άοσμο διαλύτη.

Τα εμποτισμένα κούτσουρα τοποθετήθηκαν στα κλουβιά δεκάδων σαρκοφάγων ζώων σε ζωολογικό κήπο της Σουηδίας. Εξετάστηκαν οι αντιδράσεις των τίγρεων της Σιβηρίας (Panthera tigris altaica), του ιχθυοκύωνα της Νοτίου Αμερικής (Speothos venaticus), του αφρικανικού αγριόσκυλου (Lycaon pictus) και του ασιατικού αγριόσκυλου (Cuon alpinus).

Τα νέα ευρήματα

Στις 20 μέρες που διήρκεσε το πείραμα, οι ερευνητές παρακολούθησαν εκατοντάδες αλληλεπιδράσεις των ζώων με τα κούτσουρα.

Διαπίστωσαν ότι τα κούτσουρα με την αλδεΰδη ήταν εξίσου ελκυστικά με τα κούτσουρα που είχαν εμποτιστεί με πραγματικό αίμα, ενώ οι τα κούτσουρα με τις δύο άλλες ουσίες ήταν μάλλον αδιάφορα στα ζώα.

Η μελέτη, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση PLoS ONE, είναι η πρώτη που δείχνει ότι ένα μεμονωμένο συστατικό του αίματος μπορεί να είναι εξίσου ελκυστικό για τα σαρκοφάγα όσο η περίπλοκη μυρωδιά του αίματος.

Τα ευρήματα, πάντως, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να υπάρχουν κι άλλα συστατικά του αίματος που έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.

Περαιτέρω μελέτες θα πρέπει τώρα να δείξουν αν η συγκεκριμένη αλδεΰδη υπάρχει στο αίμα όλων των θηλαστικών.

Ο δρ Λάσκα σκοπεύει επίσης να εξετάσει αν η αλδεΰδη τρομάζει μικρά ζώα όπως τα ποντίκια.

Στο μεταξύ, ο καθηγητής προτείνει τα εμποτισμένα κούτσουρα ως διασκεδαστικό παιχνίδι για τα νωθρά ζώα που κρατούνται σε αιχμαλωσία.