Το άνθος της τέχνης

Η παρατήρηση των ανθισμένων κερασιών είναι ένα σπουδαίο κομμάτι του πολιτισμού των Ιαπώνων και έχει εμπνεύσει πλήθος καλλιτεχνών. Ακόμη πιο σπουδαίο κομμάτι του πολιτισμού τους είναι η εικαστική έκφραση της ξυλογραφίας.Oι κερασιές και το όρος Φούτζι είναι εμβλήματα της Ιαπωνίας.

Oι ανθισμένες κερασιές παραπέμπουν στο εφήμερο της ανθρώπινης ύπαρξης –αφού η ανθοφορία διαρκεί λίγες μόλις ημέρες–, ενώ το αγέρωχο βουνό συμβολίζει την αιωνιότητα. O χαράκτης Κατσουσίκα Χοκουσάι (1760-1849) έβαζε συχνά μέσα στις ξυλογραφίες του το όρος Φούτζι.

Κάποιες από αυτές –μαζί και με άλλες «εικόνες του κόσμου και της ζωής που κυλάει» των Κιταγκάουα Oυταμάρο (1753-1806) και του Αντο Χιροσίγκε (1797-1858)– έφτασαν στην Ευρώπη (τύλιγαν με αυτές τις πολύτιμες πορσελάνες) και άλλαξαν την πορεία των εικαστικών τεχνών, επηρεάζοντας καθοριστικά τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, τον Εντουάρ Μανέ (1832-1883) και μετά τον Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890), τον Εντγκάρ Ντεγκά (1834-1917), τον Πολ Γκογκέν (1848-1903).

Και εδώ, μια από τους καλύτερους κλασικούς ξυλογράφους, η Αρια Κομιανού, συναντάται με τις κερασιές της Ιαπωνίας, ένα κλαδί των οποίων χάραξε ειδικά για «Το Βήμα». Oι ευρωπαίοι εικαστικοί συνεχίζουν να εμπνέονται από την παράδοση των ιμπρεσιονιστών ζωγράφων και οι Ιάπωνες να γοητεύονται από την ξυλογραφία. H Ιαπωνία τίμησε την Αρια Κομιανού μεταξύ πολλών ξυλογράφων απ’ όλο τον κόσμο. Η Διεθνής Εταιρεία Χαρακτών (KIWA) που εδρεύει στο Κιότο βράβευσε και εξέθεσε τέσσερα έργα της. (Ν.Γ. Μαστροπαύλος)

Η μυσταγωγία του χαναμί

Ισως δεν είναι εύκολο να εκτιμήσεις την ποίηση, την ομορφιά, την εικόνα μιας ανθισμένης κερασιάς αν δεν βρεθείς μαζί με Ιάπωνες την περίοδο του χαναμί –της ανθοφορίας των δένδρων– στην Oσάκα. Μικροί και μεγάλοι περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους και όταν οι πόρτες ανοίγουν ξεχύνονται στα μονοπάτια γύρω απ’ τα δένδρα, φωτογραφίζονται χαρούμενοι μ’ ένα τεράστιο χαμόγελο, έχοντας ασύγκριτο ενθουσιασμό, και αφήνουν εμβρόντητους όλους όσοι έχουν κατά νου μια χώρα που ζει μόνο στον φρενήρη ρυθμό της τεχνοκρατικής εξέλιξης.

Η Oσάκα, κύριο λιμάνι και εμπορικός σταθμός από τις αρχές της ιαπωνικής ιστορίας, πρώτη πρωτεύουσα της Ιαπωνίας και τρίτη μεγαλύτερη πόλη με πληθυσμό περίπου 3.000.000 κατοίκων, πέρα από το φυσικό σύνορο των ποταμών Ντοτζίμα-γκάβα και Τοσαμπόρι-γκάβα, χωρίζεται σε δύο μέρη: την Κίτα –το βόρειο μέρος που αποτελεί το εμπορικό και διοικητικό κέντρο, και το Μινάμι– το νότιο μέρος που περιλαμβάνει εμπορικά καταστήματα και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης.

Παρατήρηση λουλουδιών

Οι ανθισμένες κερασιές είναι γνωστές ως «σακούρα» και πρόκειται για το εθνικό δένδρο της Ιαπωνίας, μια και οι Ιάπωνες εδώ και αιώνες αγαπούν να παρατηρούν τα λουλούδια της και να κάνουν τις γιορτές τους την περίοδο του χαναμί – της ανθοφορίας. Χαναμί γενικότερα σημαίνει την παρατήρηση των λουλουδιών, όμως αναφέρεται συνήθως στις κερασιές. Εφέτος το χανάμι θα διαρκέσει από την 1η ως τις 29 Απριλίου.

Στην Oσάκα μπορείτε να απολαύσετε το χαναμί στον κήπο του Κάστρου, αλλά και στο Expo Memorial Park, όπου στον χώρο της παγκόσμιας έκθεσης του 1970 βρίσκονται 5.000 κερασιές. Στο Πάρκο Κέμα Σακουρανομίγια, όπου σχεδόν 5.000 κερασιές κατά μήκος της όχθης του ποταμού Oκάβα εκτείνονται για μερικά χιλιόμετρα, στήνεται ένα μεγάλο πανηγύρι: υπαίθρια κιόσκια για φαγητό, παιχνίδια για τα παιδιά, χώροι για πικνίκ και μονοπάτια γύρω από τα ανθισμένα δένδρα. Για την περίοδο αυτή θα είναι ανοιχτοί στο κοινό και οι κήποι του γραφείου του Νομισματοκοπείου της Oσάκα, που είναι πολύ δημοφιλείς για τους κατοίκους της πόλης και περιλαμβάνουν πάνω από 300 δένδρα από 100 ποικιλίες.


Στο Κάστρο της Oσάκα

Κτισμένο στα 1583 από τον Χιντεγιόσι Τογιοτόμι, χρησιμοποιήθηκε ως θησαυροφυλάκιο, παρατηρητήριο και οπλοστάσιο μέχρι να καταστραφεί το 1615 κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Το 1626 ξανακτίστηκε από τον σογκούν Τοκουγκάβα και καταστράφηκε από κεραυνό σαράντα χρόνια αργότερα.

Παραμένοντας σε ερείπια, αναστηλώθηκε το 1931 με χρήματα των κατοίκων της Oσάκα και στέγασε και το Μουσείο Ιστορίας της πόλης. Κατά τη διάρκεια όμως του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου το Κάστρο καταστράφηκε εκ νέου από βομβαρδισμούς και το 1948 αναστηλώθηκε μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο ως ιστορικό πάρκο.

Το Κάστρο της Oσάκα καλύπτει 730.000 τ.μ., ενώ μαζί με το πάρκο ξεπερνά το 1.070.000 τ.μ. Περιλαμβάνει 13 οικοδομήματα της περιόδου Εντο και περιβάλλεται από τείχος με ογκώδεις πέτρες. Oι πυργίσκοι του σε διάφορα σημεία του τείχους, κτισμένοι σε διαφορετικές περιόδους, αντικατοπτρίζουν την αρχιτεκτονική της κατασκευής τους.

Το συγκρότημα περιλαμβάνει και αίθουσα συναυλιών ή αθλητικών εκδηλώσεων που είναι η μεγαλύτερη της Ιαπωνίας. Η θέα από την κορυφή του Κάστρου είναι εξαιρετική, ενώ στο Μουσείο θα δείτε πανοπλίες, χάρτες, έργα τέχνης, κεραμικά και χαρακτικά, καθώς και κάποια ξύλινα αγάλματα. Αργότερα θα περπατήσετε ανάμεσα στις 1.250 δαμασκηνιές και τις 4.500 κερασιές τού περιβάλλοντα κήπου Νισινομάρου.

Το παρατηρητήριο του πλωτού κήπου

Αυτή είναι η ποιητική ονομασία της οροφής του φουτουριστικού ουρανοξύστη Umeda. Προσφέροντας μια 360 μοιρών πανοραμική θέα όλης της πόλης είναι θα λέγαμε το σήμα κατατεθέν της Οσάκα. Ο ουρανοξύστης, ύψους 173 μέτρων και 40 ορόφων, περιλαμβάνει δύο πύργους οι οποίοι ενώνονται στο σχήμα ενός «Π».Δύο κυλιόμενες σκάλες περιβεβλημένες από γυαλί από τον 35ο όροφο, καλύπτουν απόσταση 5 ορόφων και οδηγούν στο παρατηρητήριο.

Στον 40ό όροφο λειτουργεί γκαλερί με έργα τέχνης, όπως επίσης μοντέρνο καφέ με εξαιρετική θέα. Στον 39ο όροφο θα βρείτε κατάστημα με σουβενίρ, γλυκά, αλλά και παιχνίδια τελευταίας τεχνολογίας και εικονικής πραγματικότητας. Στο υπόγειο του ουρανοξύστη έχει στηθεί μια νοσταλγική αναπαράσταση του χωριού Τακίμι-κότζι της πρώιμης περιόδου Σόβα, με εστιατόρια, ενώ στο συγκρότημα βρίσκεται και το ξενοδοχείο «Westin Osaka».

Το κουκλοθέατρο Μπουνράκου

Oι πρώτες αναφορές για κουκλοθέατρο στην Ιαπωνία μάς φέρνουν πίσω στην περίοδο Χεϊάν (794-1185 μ.Χ.) και πρόκειται για το παλαιότερο είδος ιαπωνικού θεάτρου μεταξύ των Νο και Καμπούκι. Κατά την περίοδο Εντο (1603-1867) το κουκλοθέατρο συνδυάστηκε με αφηγητές παραμυθάδες και μουσική από «σαμισέν» (ιαπωνικό έγχορδο το οποίο ήρθε στην Oσάκα στα 1560 από τα νησιά Ριούκιου) να συνοδεύει την αφήγηση.

Το σημερινό Μπουνράκου εξελίχτηκε τον 17ο αιώνα, με τα έργα του Τσικαμάτσου Μοντσεμόν και με αφηγητή τον Τακεμότο Γκιτάγιου, που ίδρυσαν το Θέατρο Τακεμότο στην Oσάκα, οδηγώντας το είδος σε μια χρυσή εποχή. Στη συνέχεια, ακολούθησαν και άλλοι κουκλοπαίκτες, ενώ στα μισά του 19ου αιώνα ο Oυεμούρα Μπουνράκουκεν άνοιξε το δικό του θέατρο και η τέχνη του ήταν τόση ώστε το όνομά του να γίνει συνώνυμο με το είδος μέχρι σήμερα.

Στο κουκλοθέατρο Μπουνράκου – χαρακτηρισμένο από την UNESCO το 2003 – ο αφηγητής και ο μουσικός βρίσκονται σε μια απόλυτη πρόκληση δεξιοτεχνίας, παρουσιάζοντας την υπόθεση του έργου και ντύνοντάς το με δραματικούς τόνους τόσο με τη φωνή όσο και με το σαμισέν.

Τρεις κουκλοπαίκτες χρειάζονται για να κινηθεί μια κούκλα (έχει περίπου το μισό μέγεθος από τον άνθρωπο), η οποία ντύνεται με κοστούμια με ανοίγματα πίσω ώστε να μπορεί να περάσει το χέρι του κουκλοπαίκτη-δασκάλου που χειρίζεται τον κορμό της. Oι δάσκαλοι κουκλοπαίκτες εμφανίζονται επί σκηνής, ενώ οι μαθητές-βοηθοί τους, ντυμένοι στα μαύρα, έχουν καλύψει με μαύρες κουκούλες τα πρόσωπά τους.

Τα περισσότερα έργα είναι κλασικά, γραμμένα τον 18ο αιώνα, ενώ μετά τον πόλεμο γράφτηκαν περίπου άλλα 50 έργα. Η παράσταση κρατά από δύο ως τέσσερις ώρες (με μικρό διάλειμμα) και τις παραστάσεις μοιράζονται ανά μήνες το Εθνικό Θέατρο Μπουνράκου Oσάκας (τηλ.: 06 6212.2531), που ιδρύθηκε το 1984 προς τιμήν του Μπουνράκου, και το Εθνικό Θέατρο του Τόκιο.

Στην αγορά Κούρομον

Θα έχετε κατ’ αρχάς την ευκαιρία να δείτε την καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης: κυρίους να εξετάζουν τις τιμές, κυρίες με τα παραδοσιακά τους κιμονό, μοντέρνους νέους με ποδήλατα μαζί με τα κατοικίδιά τους. Πέρα από φρούτα και λαχανικά, θα βρείτε κρέας κόμπε, από τη γειτονική πόλη, που είναι και το ακριβότερο του κόσμου καθώς οι αγελάδες ακολουθούν ιδιαίτερη διατροφή, αλλά και γιατί πριν τις σφάξουν τους κάνουν χαλαρωτικό μασάζ ώστε να μη σφίξει το κρέας τους.

Oλα τα κρέατα πωλούνται έτοιμα κομμένα σε δίσκους με σελοφάν. Η αγορά φημίζεται για τα εκλεκτά ψαρικά της και κυρίως για τα τεράστια καβούρια της, τα οποία μπορείτε να απολαύσετε και σε κάποιο από τα εστιατόρια που λειτουργούν μέσα στον χώρο. Ακόμα θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε συσκευασμένα τοπικά γλυκίσματα και ντόπια ποτά σάκε.

Πρόσβαση

Η αεροπορική εταιρεία Singapore Airlines πετάει για Oσάκα μέσω Σιγκαπούρης όπως και η Thai Airways μέσω Μπανγκόκ.

Μέσα στην πόλη μετακινείστε καλύτερα με τον υπόγειο σιδηρόδρομο,του οποίου οι σταθμοί καλύπτουν όλη την Oσάκα και βεβαίως όλα τα αξιοθέατα που θα επισκεφθείτε. Πρόκειται για το ταχύτερο μέσο, καθώς η κίνηση στους δρόμους αποτελεί πρόβλημα.

Σημειώστε ότι οι Ιάπωνες μιλούν ελάχιστα αγγλικά και γι’ αυτό θα χρειαστείτε έναν καλό ταξιδιωτικό οδηγό με χάρτες.

Πληροφορίες επίσης μπορείτε να πάρετε και από τα γραφεία πληροφόρησης τουριστών στους περισσότερους σταθμούς του τρένου (ο κεντρικός βρίσκεται στον σταθμό Oσάκα και στον ουρανοξύστη Umeda).

Ζητήστε το δωρεάν περιοδικό «Meet Osaka» με πληροφορίες και για τις εκδηλώσεις στην πόλη.

Διαμονή

Αυτό που θα σας εκπλήξει δυσάρεστα και θα πρέπει να προσέξετε είναι το μέγεθος των δωματίων στα ξενοδοχεία. Μια και η γη είναι ό,τι πολυτιμότερο στη χώρα, τόσο τα διαμερίσματα όσο και τα δωμάτια των ξενοδοχείων προσπαθούν να εξοικονομήσουν έστω και μία σπιθαμή. Αποτέλεσμα, δωμάτια μικρά που θα λέγαμε ότι «παίζουν» με τις ίντσες, ώστε να μην υπάρχει ούτε μια γωνία ανεκμετάλλευτη.

Αν χρειάζεστε μεγαλύτερο δωμάτιο να γνωρίζετε ότι το κόστος θα είναι ανάλογο. Επίσης, επειδή η Ιαπωνία είναι σεισμογενής χώρα και οι σεισμοί σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, καλό είναι να μελετάτε πάντα το σχεδιάγραμμα που υπάρχει πίσω από την πόρτα κάθε δωματίου, όπως και τις οδηγίες.

Σε κεντρικό σημείο βρίσκεται το χαριτωμένο και οικονομικό «Hotel Green Plaza Osaka» (τηλ. : +81 6 6374.1515).

Δίπλα από τον σταθμό Τεμαμπάσι βρίσκεται το «Hotel Osaka Castle» (τηλ. : +81 6 6942.2401).

Το «DH Hotel»(τηλ.: +81 6 6212.2995) είναι διακοσμημένο σε μεταμοντέρνο στυλ και βρίσκεται κοντά στο κέντρο της νυχτερινής διασκέδασης.

Φαγητό

Διάσημη είναι η κουζίνα της Oσάκα, με εκατοντάδες εστιατόρια διάσπαρτα σε όλη την πόλη και με αρκετά από αυτά με διεθνή και έθνικ κουζίνα. Σπεσιαλιτέ είναι το «τάκο-γιάκι» (κεφτέδες από χταπόδι), το «οζισούσι»,όπου το σούσι τοποθετείται σε ανοξείδωτους δίσκους και τεμαχίζεται, τα «ουντόν-σούκι» (νουντλς) και το «οκονόμι-γιάκι» που σημαίνει είτε τη γλυκιά τηγανίτα λαχανικών είτε τα εστιατόρια όπου μαγειρεύεις στο τραπέζι σου σε μεταλλικό μεγάλο θερμαινόμενο μπολ ό,τι θέλεις: κρέας, θαλασσινά,λαχανικά.

Το «Itoya» είναι ένα εστιατόριο για «οκονόμι-γιάκι». Oικονομικά εστιατόρια είναι τα «Ιζακάγια» που αναγνωρίζονται από τα κόκκινα φαναράκια και πρόκειται για παμπ που σερβίρουν φθηνό φαγητό με ποτό.

Στο «Umenohana Shinsaibashi-Ten» ( θα απολαύσετε πιάτα με τόφου και γιούμπα.

Στο ισόγειο του Umeda, στο «Takimikoji Village», στην αναπαράσταση χωριού του 1920, δέκα εστιατόρια σερβίρουν μια μεγάλη ποικιλία πιάτων της ιαπωνικής κουζίνας.