Την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών-μελών της ΕΕ «περί των φόρων κύκλου εργασιών» μέσω ενός κοινού συστήματος ΦΠΑ προωθεί το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ προκειμένου να μη νοθεύεται ο υγιής ανταγωνισμός αλλά και να εισπράττονται όλα τα έσοδα από τον φόρο αυτό, αφού οι πόροι του χρηματοδοτούν και τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Ετσι, το θέμα της εναρμόνισης του ΦΠΑ καθίσταται και πάλι επίκαιρο μετά την αύξησή του κατά δύο μονάδες στην Ιταλία και τρεις μονάδες στη Γερμανία, αλλά όπως αναφέρεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες «οποιαδήποτε απόφαση για αύξηση ή μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ ανήκει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών».
Τα κράτη-μέλη της ΕΕ καλούνται να συνεργαστούν ακόμη πιο στενά για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής του ΦΠΑ. Σύντομα θα συγκροτηθεί συμβουλευτική επιτροπή για τον ΦΠΑ, η οποία θα αποκαλείται «επιτροπή ΦΠΑ» και θα αποτελείται από αντιπροσώπους των κρατών-μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα μέλη της «επιτροπής ΦΠΑ» θα ανταλλάσσουν εμπειρίες περί της εφαρμογής του φόρου αλλά και θα εισηγούνται στις χώρες τους μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής σε σχέση με τον ΦΠΑ.
* Ελάχιστος συντελεστής
Παράλληλα, το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ προωθεί την καθιέρωση ελάχιστου κανονικού συντελεστή ΦΠΑ στο 15% Σε ό,τι αφορά τον κανονικό συντελεστή επισημαίνεται ότι δεν μπορεί να είναι κατώτερος του 15% και ότι αυτό θα ισχύσει μέχρι το 2010.
Εξάλλου, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της ανεργίας τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν δοκιμαστικά μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στις υπηρεσίες υψηλής έντασης εργασίας. Η διευκόλυνση αυτή παρέχεται με σκοπό να μειωθούν τα «κίνητρα» για τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, ώστε να μην προσφεύγουν σε πρακτικές παραοικονομίας.
Στο πλαίσιο εναρμόνισης των συντελεστών ΦΠΑ θα αρχίσουν συζητήσεις και για τους μέγιστους συντελεστές, όπου διαπιστώνονται σημαντικές διαφορές. Για παράδειγμα, ο μέγιστος συντελεστής ΦΠΑ στην Ελλάδα είναι 19%, αλλά στην Κύπρο 15% και στη Σουηδία 25%. Σταδιακά τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εναρμονίσουν τους συντελεστές αυτούς ώστε να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά.
* Εξαιρέσεις και εκπτώσεις
Οι ρυθμίσεις για τον ΦΠΑ δεν αφορούν το Αγιον Ορος, τις Καναρίους Νήσους, τα γαλλικά υπερπόντια διαμερίσματα, τις Νήσους Ολαντ, τις αγγλονορμαδικές νήσους, όπως επίσης και εδάφη που δεν αποτελούν τμήμα του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ (ιταλικά ύδατα της λίμνης του Λουγκάνο, τη νήσο Ελιγολάνδη κτλ.).
Ορισμένα κράτη-μέλη μπορούν να εφαρμόζουν τις εκπτώσεις του ΦΠΑ «μέχρι νεωτέρας». Για παράδειγμα, η Ελλάδα μπορεί να εφαρμόζει στους νομούς Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου, Κυκλάδων και στα νησιά της Θάσου, των Βορείων Σποράδων, της Σαμοθράκης και της Σκύρου χαμηλότερους συντελεστές ως 30% από τους αντίστοιχους που εφαρμόζονται στην ηπειρωτική Ελλάδα.
