Α νήσυχοι οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης και των ΗΠΑ για τη ραγδαία μεταβολή στις χρηματοοικονομικέςσυνθήκες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πιστωτικό κραχ και τη δραματική επενδυτική αστάθεια ρίχνοντας δισεκατομμύρια ευρώ, δολάρια και στερλίνες στις αγορές χρήματος. Ατολμοι, ωστόσο, δεν αποφασίζουν να αλλάξουν τη νομισματική τους πολιτική μειώνοντας τα επιτόκιακλειδιά στη ζώνη του ευρώ και στις ΗΠΑ, αλλά αναμένουν περαιτέρω ενδείξεις για τις επιπτώσεις της τρέχουσας πιστωτικής ασφυξίας και αναταραχής στην οικονομική δραστηριότητα της ευρωζώνης και της αμερικανικής οικονομίας. Ωστόσο τα παγκόσμια οικονομικά ινστιτούτα, το ένα μετά το άλλο, προειδοποιούν ότι η χρηματοοικονομική αναταραχή που σαρώνει τις αγορές όλου του κόσμου θα πλήξει τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Χθες ήταν η σειρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου- είχε προηγηθεί ο ΟΟΣΑ- να ανακοινώσει ότι θα μειώσει τις πρότερες προβλέψεις ως προς τις αναπτυξιακές προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε χθες μετά την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ να αφήσει στα ίδια επίπεδα, στο 4%, τα βασικά επιτόκια δανεισμού στην ευρωζώνη, δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα αναμένει να δει τις συνέπειες της χρηματοοικονομικής θύελλας στην οικονομική δραστηριότητα προτού αποφασίσει για το αν πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων. «Η αστάθεια στις χρηματοοικονομικές αγορές και η επανεκτίμηση του επενδυτικού ρίσκου κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων έχει ιδιαίτερα αυξήσει την αβεβαιότητα» επεσήμανε ο κ. Τρισέ και πρόσθεσε:
«Ενεργώντας με σταθερό τρόπο θα βεβαιωθούμε ότι οι κίνδυνοι για τη σταθερότητα των τιμών δεν πρόκειται να εμφανιστούν». Την ίδια τακτική, όπως άλλωστε αναμενόταν, ακολούθησε και η Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία άφησε αμετάβλητα στο 5,75% τα βρετανικά επιτόκια.
Ωστόσο οι επενδυτές, βλέποντας ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες ασχολούνται ακόμη με τον κίνδυνο του πληθωρισμού, δεν ικανοποιήθηκαν από το γεγονός ότι τουλάχιστον δεν αυξήθηκαν τα επιτόκια του ευρώ και της στερλίνας, ενώ πριν από λίγες εβδομάδες και οι δύο τραπεζίτες είχαν σηματοδοτήσει ότι θα αποφασίσουν για σφιχτότερη νομισματική στη χθεσινή τους συνεδρίαση. Ετσι οι επενδυτές δεν είχαν καμία διάθεση να κινηθούν, με συνέπεια τα χρηματιστήρια της Ευρώπης να σημειώνουν απώλειες, ώσπου τα οικονομικά στοιχεία που ήρθαν από τις ΗΠΑ τους ηρέμησαν, με συνέπεια να κλείσουν τελικά με άνοδο. Το Λονδίνο, η Φραγκφούρτη και το Παρίσι έκλεισαν με κέρδη 0,68%, 0,44% και 0,45%, αντίστοιχα. Στη Wall Street ο δείκτης Dow Jones ενισχυόταν 0,40% δύο ώρες περίπου πριν από το κλείσιμο των χθεσινών συναλλαγών.
Τα οικονομικά στοιχεία από τις ΗΠΑ έδειξαν ότι ο επιχειρηματικός δείκτης του ΙSΜ (Ιnstitute for Supply Μanagement) παρέμεινε σταθερός στο 55,8 τον Αύγουστο, ενώ οι οικονομολόγοι προέβλεπαν πτώση στο 54,8. Σημειωτέον ότι ο επιχειρηματικός δείκτης αποτελεί βαρόμετρο για τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών, τους κατασκευαστικούς ομίλους και τις άλλες εκτός του βιομηχανικού τομέα εταιρείες, οι οποίες μετρούν για τα τέσσερα πέμπτα της αμερικανικής οικονομίας. Αλλά και από το βιομηχανικό μέτωπο τα στοιχεία δεν ήταν ανησυχητικά αφού παρά την επιβράδυνση τον Αύγουστο ο δείκτης ακόμη βρίσκεται πάνω από το 50, σε επίπεδα δηλαδή τα οποία υποδηλώνουν επέκταση της βιομηχανικής δραστηριότητας.
Επισημαίνεται ότι οι χρηματιστηριακές αγορές δεν είναι ο μόνος τομέας που βάλλεται από την κατάρρευση της subprime αγοράς. Στη δίνη του κυκλώνα έχει βρεθεί ο τομέας του βραχυπρόθεσμου χρέους, τομέαςκλειδί, ο οποίος έχει παγώσει παρά τις τεράστιες ενέσεις ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες. Χθες η ΕΚΤ έριξε νέα ρευστότητα ύψους 42,2 δισ. ευρώ στη διατραπεζική αγορά. Σημειωτέον ότι η ΕΚΤ είχε πράγματι εντυπωσιάσει τις αγορές όταν στις 9 Αυγούστου έσπευσε με έκτακτης ανάγκης ενέσεις ρευστότητας ύψους 94,8 δισ. ευρώ να αντιμετωπίσει τον πανικό κυρίως στο βραχυπρόθεσμο χρέος (commercial paper market), ώστε να αποτραπεί ένα κραχ στην κρίσιμη αγορά όπου οι εμπορικές και επενδυτικές τράπεζες αντλούν τα κεφάλαιά τους. Επίσης η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) χορήγησε χθες νέα κεφάλαια ύψους 31,25 δισ. δολαρίων.
Το αρχικό πλήγμα προήλθε όταν κορυφώθηκε η αδυναμία πληρωμής των subprime στεγαστικών δανείων από τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα στις ΗΠΑ. Οι επενδυτικές τράπεζες, κυρίως οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές, άρχισαν να καταγράφουν ζημιές όταν οι εταιρείες οι οποίες χορηγούσαν τα subprime δάνεια, ακόμη και οι κολοσσοί, είτε χρεοκόπησαν είτε δυσκολεύονταν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης των επισφαλών subprime δανείων. Οι ζημιές ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν διότι οι τράπεζες είχαν τιτλοποιήσει τα ρισκαδόρικα αυτά στεγαστικά δάνεια και στη συνέχεια πούλησαν τους τίτλους αυτούς. Ετσι, όταν οι δανειολήπτες στις ΗΠΑ δεν πλήρωσαν το στεγαστικό τους δάνειο, η αξία όλων αυτών των χρεογράφων σχεδόν μηδενίστηκε.
