Αναβάλλεται για την άλλη Κυριακή η συνέχεια του, ελαφρώς πληκτικού, διαλόγου περί παιδείας, γιατί στο μεταξύ συνέπεσαν δύο άκρως διεγερτικοί πειρασμοί, που άναψαν φωτιές στο φιλόμουσο και σινεφίλ κοινό της ημεδαπής: Σάκης Ρουβάς εναντίον Μπραντ Πιτ, και αντιστρόφως. Ευρωτράγουδο δηλαδή και έπος. Κωνσταντινούπολη και Τροία. Μικρή και μεγάλη οθόνη. Ποιος έφαγε ποιον: Προς το παρόν ο Σάκης, που οι τηλεοπτικοί θαυμαστές του ξεπέρασαν προχτές τα δύο εκατομμύρια. Αλλά κατά το λεγόμενο, πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. H υποδοχή του Μπραντ καλπάζει από ώρα σε ώρα: διακόσιες χιλιάδες εισιτήρια κόπηκαν μέσα στις τρεις πρώτες ημέρες προβολής του. Φοβάμαι επομένως πως ο ημίγυμνος Ρουβάς σε λίγο θα φαίνεται γυμνός μπροστά στον σιδερόφραχτο Πιτ. Στην αχίλλεια γοητεία του οποίου ενέδωσα την περασμένη Κυριακή κι εγώ, καθηλωμένος επί τρίωρο στο κατάμεστο «Αττικό» της Σταδίου, απολαμβάνοντας την ασυναγώνιστη «Troy».
Δεν πρόκειται ωστόσο να μονοπωλήσω το ενδιαφέρον του αναγνώστη, προτάσσοντας μόνο δικές μου κρίσεις για το απερίγραπτο αυτό κινηματογραφικό κατόρθωμα. Το οποίο κορυφώνεται την ώρα που ερωτόληπτος ο Αχιλλέας εναγκαλίζεται την κυνηγημένη και αναμαλλιασμένη Βρισηίδα, ενώ η Τροία, ερήμην του, φλέγεται απ’ άκρη σ’ άκρη. Οπότε ο αμφίφυλος Πάρης βρίσκει την ευκαιρία και του περνά το θανάσιμο βέλος στην ευάλωτη φτέρνα του. Ας είναι πάντως καλά το Διαδίκτυο, που πρόλαβε κιόλας να θησαυρίσει αποκαλυπτικές γνώμες δικών και ξένων, επιφανών και αφανών, σχετικών και άσχετων, θεατών, από τις οποίες επιλέγονται και αντιγράφονται εδώ, δείγματος χάριν και ασχολίαστες, τρεις:
1. H εκδοχή του Πέτερσεν είναι τόσο πραγματική για τον τρωικό πόλεμο όσο και η εκδοχή του Ομήρου ή του Ευριπίδη.
2. Οι συντελεστές δεν ήθελαν να κάνουν ένα φιλμ που διαρκεί δέκα χρόνια. Και αυτό είναι καλό πράμα. Δεν ξέρω πώς θα μπορούσαν να το κατορθώσουν με πιστευτό τρόπο. Ομως το φιλμ είναι πολύ χαμηλό. Ο Πιτ είναι λίγος, ενώ ο Πάρης και η Ελένη τόσο βαρετοί. Εξάλλου αυτή την εντύπωση είχα και από τα ομηρικά έπη.
3. Ο βασιλιάς Πρίαμος είχε πενήντα γιους, γι’ αυτό και το παρονόμι Πριαπικός.
Να προσθέσω τώρα και τη δική μου γνώμη, υπογραμμίζοντας τα αναμφισβήτητα κέρδη, τα οποία αποκομίζει ο φιλομαθής σινεφίλ από τον παράτολμο αυτόν κολοσσό, που επιτέλους ξεμπρόστιασε τη φιλοπόλεμη ιδεολογία του τρωικού πολέμου, εμπνευσμένος από την άτολμη στο σημείο αυτό Ιλιάδα.
Δεν χρειάζεται εφεξής να βασανίζονται μαθητές και δάσκαλοι, προσπαθώντας να διδάξουν στο Γυμνάσιο, από μετάφραση οι άθλιοι, το αλλοπρόσαλλο αυτό έπος, το οποίο, στον πρώτο κιόλας στίχο του, διαβάλλει τον μεγάλο ήρωα Αχιλλέα, επειδή, με τον καταραμένο του θυμό, έστειλε πολλές ψυχές Αχαιών στον Αδη, ενώ τα σώματά τους τα παρέδωσε λεία στα όρνια και στους σκύλους. Παραμύθια. Για όλα φταίει ο θηριώδης, δύσμορφος, πολεμοχαρής, κομπλεξικός Αγαμέμνων, που είχε βάλει από την αρχή στο μάτι τον ακατανίκητο ξανθό πολεμιστή.
Ευτυχώς, τη λύση της άλυτης αυτής κόντρας τη δίνει η Βρισηίδα, το ερωτικό μήλον της ιλιαδικής έριδας. H οποία, την ώρα που ο πυρομανής «βασιλεύς των βασιλέων» (έτσι μεταφράζουν οι υπότιτλοι της ταινίας τον αξιωματικό τίτλο του Αγαμέμνονα) επαίρεται, εντός των τειχών, γιατί καίει επιτέλους την Τροία, του χώνει ένα μαχαίρι στον λαιμό και τον εξουδετερώνει διά παντός. Αναλόγως, πρόωρα ξεπαστρεύεται, στον κάμπο της Τροίας τώρα, και ο πολυαγαπημένος αδελφός του Αγαμέμνονα, ο εύθικτος κερατάς Μενέλαος, από το ακόντιο αυτός του Εκτορα, στον επίλογο της μονομαχίας του με τον θρασύδειλο Αλέξανδρο.
Συμπερασματικώς, γενικώς και αορίστως. Με δέκα ευρώ, σε τρεις μόλις ώρες, ο καλοπροαίρετος θεατής μαθαίνει όλα τα φανερά και τα κρυφά του τρωικού πολέμου. Οσο για τη σχέση της τρωικής αυτής μεγαλοταινίας με την ομηρική Ιλιάδα (που ευτυχώς την αγνοούν οι περισσότεροι φανατικοί ομηρόφιλοι), αυτή προδηλώνεται παροιμιακώς στον τίτλο του μονοτονικού. Για τους γλωσσικά αμήχανους υπογράφεται και η σημασία των δύο λέξεων: φάντης ο βαλές της τράπουλας· ρετσινόλαδο το λιπαρό καθαρτικό. Προσοχή στη δόση.