Στο νέο οικονομικό περιβάλλον του ευρώ, με τα επιτόκια καταθέσεων να κυμαίνονται στα πολύ χαμηλά επίπεδα της τάξεως του 3%-4%, η αναζήτηση και εξεύρεση τοποθετήσεων σταθερού εισοδήματος που αποφέρουν την υψηλότερη απόδοση μπορεί να αποδειχθεί άκρως αποδοτική ενασχόληση. Ακόμη και υψηλότερο επιτόκιο της τάξεως της μισής ή της μιας εκατοστιαίας μονάδας σημαίνει επίτευξη υψηλότερης απόδοσης ακόμη και κατά 25%! Ετσι η τοποθέτηση ενός κεφαλαίου ακόμη και πάνω από 1 εκατ. δρχ. στο απλό ταμιευτήριο θεωρείται ασύμφορη ή καλύτερα πολύ λιγότερο αποδοτική από άλλων μορφών καταθετικά προϊόντα.
Οσοι θέλουν να απολαμβάνουν έναν ικανοποιητικό τόκο θα πρέπει πλέον να στραφούν στους προνομιακούς καταθετικούς λογαριασμούς των τραπεζών, οι οποίοι προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια από αυτά του απλού ταμιευτηρίου. Οι λογαριασμοί αυτοί γίνονται πλέον επενδυτικοί και ως τέτοιοι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν παρέχουν τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στο χρήματα. Είτε είναι λογαριασμοί προθεσμιακοί ή repos είτε πρόκειται για τα νέα επενδυτικά προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου, κοινό τους γνώρισμα είναι η δέσμευση των κεφαλαίων για κάποιο χρονικό διάστημα.
Βέβαια υπάρχουν και οι «προνομιακοί» όπως συνήθως ονομάζονται καταθετικοί λογαριασμοί, οι οποίοι συνδυάζουν χαρακτηριστικά άλλων λογαριασμών, όπως τρεχούμενων και προθεσμιακών καταθέσεων, και παρέχουν άμεση πρόσβαση στα χρήματα του καταθέτη. Οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί συνήθως δίνουν μεγαλύτερο επιτόκιο για ποσά που υπερβαίνουν τα 5 εκατ. δρχ. Για μικρότερα ποσά το επιτόκιο είναι συνήθως χαμηλότερο από εκείνο του απλού ταμιευτηρίου. Αρα οι προνομιακοί λογαριασμοί πρέπει να προτιμώνται μόνο όταν το ποσό της κατάθεσης είναι σχετικά μεγάλο. Σε αντίθετη περίπτωση αποδοτικότερος είναι ο λογαριασμός του ταμιευτηρίου.
Οι προνομιακοί λογαριασμοί προσφέρονται σχεδόν από όλες τις τράπεζες και εκτός των ανταγωνιστικότερων επιτοκίων, που διαμορφώνονται ανάλογα με το ποσό της κατάθεσης, έχουν και άλλα πλεονεκτήματα. Συγκεκριμένα προσφέρουν καρνέ επιταγών, δυνατότητα υπερανάληψης, πιστωτική κάρτα, κάρτα για συναλλαγές μέσω των ΑΤΜ και ασφαλιστική κάλυψη.
Επιπλέον, υπάρχουν λογαριασμοί που επενδύουν τα χρήματα σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου και έτσι η απόδοσή τους συνδέεται με τα υψηλά επιτόκια που προσφέρουν τα κρατικά ομόλογα. Με τον τρόπο αυτόν ο καταθέτης απολαμβάνει τις υψηλές αποδόσεις των ελληνικών τίτλων χωρίς να χρειάζεται να δεσμεύσει το κεφάλαιό του για όλη τη διάρκεια του τίτλου.
Από την άλλη, υπάρχει ένα άλλο είδος καταθέσεων, οι προθεσμιακές, που έχουν βραχυπρόθεσμη διάρκεια 7-90 ημέρες συνήθως, προσφέρουν επιτόκιο που κυμαίνεται γύρω στο 6%, αλλά ο πελάτης δεν έχει τη δυνατότητα εκταμίευσης των χρημάτων του κατά τη διάρκεια της κατάθεσης, παρά μόνο με την πληρωμή προστίμου, πράγμα που δεν τον συμφέρει. Στα ίδια επίπεδα κυμαίνονται και οι αποδόσεις των repos.
Βέβαια υπάρχουν και άλλα καταθετικά προϊόντα, τα οποία προσφέρουν μεγαλύτερη απόδοση, αλλά υπάρχει η πιθανότητα αν οι εξελίξεις είναι αρνητικές να «χαθεί» ο τόκος. Τα προϊόντα αυτά εξασφαλίζουν το κεφάλαιο και προσφέρουν απόδοση που εξαρτάται από την απόδοση χρηματιστηριακών δεικτών, μετοχών και άλλων αξιών αναφοράς.
Τα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου (capital guarantee) έχουν διάρκεια τουλάχιστον δύο χρόνων και αναφέρονται σε καταθέτες που μπορούν να διαθέσουν τα χρήματά τους για ορισμένο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο δεν θα μπορούν να κάνουν εκταμίευση. Σε περίπτωση που όλα εξελιχθούν θετικά, π.χ. σημειωθεί ικανοποιητική άνοδος του γενικού δείκτη του Χρηματιστηρίου, ο καταθέτης στη λήξη του προϊόντος θα λάβει μεγαλύτερο τόκο από οποιονδήποτε άλλον καταθετικό λογαριασμό, ενώ στην περίπτωση που η εξέλιξη είναι αρνητική, π.χ. πτώση του δείκτη, ο καταθέτης θα λάβει το κεφάλαιό του ανέπαφο.
Είναι σημαντικό πάντως το ότι ορισμένες τράπεζες προσφέρουν αποδόσεις, μέσω των capital guarantee, που εξαρτώνται από την πτώση ενός δείκτη ή μιας αξίας αναφοράς. Σε αυτή την περίπτωση ο πελάτης μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στην πτώση ή στην άνοδο του δείκτη αναφοράς. Επίσης υπάρχουν λογαριασμοί που εκτός από ένα προκαθορισμένο επιτόκιο προσφέρουν και επιπλέον απόδοση που καθορίζεται από την πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου.
* Πώς μπορεί κάποιος να επιλέξει
Η επιλογή του καταθετικού λογαριασμού δεν είναι εύκολη. Ο υποψήφιος καταθέτης πρέπει να επιλέξει βάσει των δικών του αναγκών και δυνατοτήτων. Οι προνομιακοί λογαριασμοί συμφέρουν όταν πρόκειται για ποσά άνω των 5 εκατ. δρχ. και όταν ο καταθέτης χρειάζεται τα χρήματα για την κάλυψη των άμεσων αναγκών του. Οι προθεσμιακές καταθέσεις και τα repos είναι προτιμότερα για εκείνους που θέλουν να εξασφαλίσουν βραχυχρόνια έναν τόκο, με την προοπτική να μην εκταμιεύσουν τα χρήματά τους ως τη λήξη της κατάθεσης. Τέλος, τα καταθετικά προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου ενδιαφέρουν κυρίως εκείνους που θέλουν έμμεσα να επενδύσουν σε ξένα κυρίως χρηματιστήρια για διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών, χωρίς να διακινδυνεύσουν το κεφάλαιό τους. Αρα ο υποψήφιος καταθέτης πρέπει να ξεκαθαρίσει ποιες είναι οι ανάγκες του και βάσει του επενδυτικού πλέον προφίλ του να αποφασίσει για την τοποθέτηση των χρημάτων του.
