Βόρνεο

Στη χώρα των ουρακοτάγκων

Ο Αδριανός περίμενε μέσα στη ζέστη και την τρομερή υγρασία δύο ακόμη ώρες, μια που η πτήση των Μαλαισιακών Αερογραμμών είχε καθυστερήσει από την Κουάλα Λουμπούρ. Αφήνοντας πίσω την πρωτεύουσα της Μαλαισίας, είχα την αίσθηση ότι γεύτηκα όλες τις αντανακλάσεις του τροπικού ήλιου, στα θεόρατα τζάμια των πιο ψηλών κτιρίων της Ασίας.

Ημέρες πριν, φεύγοντας από την Αθήνα, η μεγάλη απορία του Αντρέα ήταν αν εκεί που πηγαίναμε θα μπορούσαμε να βουρτσίζουμε τα δόντια μας με το νερό της βρύσης. Ακούγοντας πολλές φορές τι πρέπει να προσέχουμε σε ένα ταξίδι στις αναπτυσσόμενες χώρες είχε αγχωθεί πολύ. Κι όμως η Κ. Λ. ­ όπως την αποκαλούν οι κάτοικοί της ­ είναι μια πόλη το νερό του δικτύου της οποίας είναι πόσιμο. Ιδρύθηκε το 1800, μετά την ανακάλυψη των μεγάλων κοιτασμάτων κασσιτέρου στη συμβολή των ποταμών Klang και Gombak. Σήμερα, με πληθυσμό 1,5 εκατομμύριο, είναι η πόλη που διαθέτει το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο: τα δίδυμα Petronas των 452 μέτρων. Πόλη-σταυροδρόμι της Ανατολής, είναι πλημμυρισμένη από 500 ειδών ιβίσκους, μεταξύ των οποίων και η παραλλαγή rosa sinensis, που είναι το εθνικό λουλούδι της χώρας.

Ο Αδριανός, ο ξεναγός μας, μας υποδέχθηκε στην Κότα Κιναμπάλου, την πρωτεύουσα του Σαμπά (Χώρα κάτω από τον Ανεμο) στο Βόρειο Βόρνεο. Την επαρχία που ως το 1963 ονομαζόταν Βόρειο Βρετανικό Βόρνεο. Τη γωνιά αυτή της Γης που είναι ο βοτανολογικός παράδεισος, με τα 4.000 είδη φυτών, τη χώρα των ουρακοτάγκων.

Ο ήλιος πίσω από τους φοίνικες χανόταν στη θάλασσα. Ηταν η πιο μαγευτική ώρα της ημέρας. Πάνω στο μεγάλο τραπέζι στην είσοδο του ξενοδοχείου «Παν Πασίφικ Σουτέρα», οι ορχιδέες, τα λουλούδια χελικόνια και οι κόκκινοι ιβίσκοι κρατούν λίγο από τη λάμψη του φωτός που βουλιάζει στη θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η ζέστη, αιτία της νωχελικής κίνησης του κορμιού, δεν εξουδετερώνεται με τίποτε. Μαζί με την υγρασία ποτίζει τα ρούχα και το δέρμα μας. Σαν τη διάθεση που κολλάει και δεν ξεκολλάει προτού κάνει τον κύκλο της. Ο Μορφέας πήρε όλη την κούραση και σφράγισε τα βλέφαρα, χαρίζοντας τα πιο ενθουσιώδη όνειρα. Για τις επόμενες ημέρες το θρυλικό πάρκο του βουνού Κιναμπάλου, τα δάση της βροχής, ο ποταμός Κιναμπαταγκάν, η φωτογραφική αναζήτηση των ουρακοτάγκων, των πιθήκων με προβοσκίδα και των σπάνιων ειδών φυτών θα εξαντλούσαν όλη την ταξιδιωτική διάθεσή μας, ανταποδίδοντας σοφία, γαλήνη αλλά και γνώση.

Το μικρό βαν ξεκίνησε μεταφέροντάς μας πάνω από την κορυφή της οροσειράς Κρόκερ στους πρόποδες του θρυλικού βουνού Κιναμπάλου, στο υψόμετρο των 1.500 μ. Το Κιναμπάλου είναι ίσως η πιο εντυπωσιακή έξαρση της φύσης στη Βόρεια Βόρνεο. Με την κορυφή του στα 4.095 μ., το Κιναμπάλου είναι ψηλότερο ανάμεσα στα Ιμαλάια και στα οροπέδια της Ιριαν Τζάγια.

Σύμφωνα με τους γεωλόγους, το βουνό είναι βρέφος. Πριν από 9.000.000 χρόνια, μια τεράστια μάζα μάγματος που είχε διαπεράσει τον ωκεάνιο φλοιό άρχισε να παγώνει και να γίνεται γρανίτης. Το έδαφος από κάτω μπορούσε να στηρίζει μια κορυφή από πάγο και σιγά σιγά η διαβρωτική δράση του πάγου εξέθεσε τον γρανιτένιο πυρήνα του Κιναμπάλου δίνοντάς του αυτά τα μυτερά χαρακτηριστικά. Ο πάγος έλιωσε πριν από 3.000 χρόνια, αλλά ο αέρας και η βροχή συνέχισαν το διαβρωτικό έργο τους. Οι ειδικοί λένε ότι το βουνό συνεχίζει να ψηλώνει γύρω στα πέντε χιλιοστά τον χρόνο!

Εξαιτίας της γεωλογίας και της απομόνωσής του, το Κιναμπάλου έχει το δικό του κλίμα που περιγράφεται από τον εθνολόγο Τομ Χάρισον ως «μείγμα συννεφιάς και αέρα, βροχής, κρύου και ζέστης, από το δάσος που βρίσκεται παρακάτω». Αυτό βοηθά στην εμφάνιση της τεράστιας ποικιλίας φυτών και ζώων που υπάρχουν εδώ.

Ο ήχος της ζούγκλας μοιάζει με ναρκωτικό των αισθήσεων, σε τραβάει κοντά του. Χωρίς αντίσταση, σε γδύνει από τις αντιστάσεις της πόλης και σε υγραίνει με το ακαθόριστο της έκπληξης. Ο ήχος αυτός ακολουθεί τους δικούς του νόμους, τόνους και μέτρο, με διάρκεια την αντοχή όσων βρεθούν να έχουν αφήσει τη ματιά τους μπλεγμένη στα υγρά φύλλα των δένδρων.

Στη βεράντα του καταφυγίου μας Nepenthes Villa, η τρίωρη περιπέτειά μας στα δαιδαλώδη μονοπάτια του δάσους είχε μόλις τελειώσει. Λίγο πριν είχαμε ξοδέψει όλο το θάρρος, όλη την αντοχή και όλο τον ενθουσιασμό μας για να βρούμε τον δρόμο της επιστροφής. Χαμένοι χωρίς χάρτη στο πιο πυκνό πράσινο, στο πιο υγρό μείγμα της λάσπης και των πεσμένων φύλλων, στον πιο εντυπωσιακό ήχο της ζωής μας, στη ζούγκλα του βουνού Κιναμπάλου. Στο τέλος, προτού βρούμε το άνοιγμα του δημόσιου δρόμου, κοντοσταθήκαμε αυτομάτως όλοι και τα ιδρωμένα κόκκινα πρόσωπά μας συγκέντρωσαν τις ματιές μας μέσα μας. Ολοι, θαρρώ, είδαμε την κίνηση και τη χάρη του κόκκινου ιβίσκου και τη σιωπή στην ακινησία μιας ορχιδέας, ήταν τότε που οι τοξίνες της φθοράς έφευγαν από τα κύτταρά μας. Ενα δυνατό χαμόγελο ήταν ο δικός μας ήχος στον ήχο της ζούγκλας που μας νάρκωνε βαθιά.

Ο κήπος του βουνού

Καθώς άπλωνα την εντομοαπωθητική κρέμα στο δέρμα μου, ένα φλας μπακ με έφερε στα συγκεκριμένα φυτά του «κήπου του βουνού», όπου με δεξιοτεχνία ερευνητές βοτανολόγοι έχουν φτιάξει μέσα στο μεγάλο πάρκο. Είκοσι έξι είδη ανθοφόρων ροδόδεντρων, εννέα είδη σαρκοφάγων φυτών, πάνω από 1.000 είδη ορχιδέων, 40 είδη οξιάς, 400 είδη φτέρης και περισσότερα από 300 είδη πουλιών! Εδώ στον καταπράσινο κήπο ξοδέψαμε όλο το πρωινό μας. Περπατήσαμε ανάμεσα στα πιο σπάνια και περίεργα φυτά, συνοδευμένοι από το ηχηρό πέταγμα των πουλιών. Το πρώτο φυτό που μας έκανε εντύπωση ήταν το Schefflera Sp. Araliacease, οι ρίζες του οποίου όταν κοπούν και τοποθετηθούν σε ζεστό νερό δίνουν ένα ρόφημα το οποίο δυναμώνει τα κόκαλα της σπονδυλικής στήλης. Ενα μυστικό των μικρόσωμων γυναικών της περιοχής που με άνεση σηκώνουν 50-60 κιλά ανανάδων για να τα μεταφέρουν από το σημείο κοπής στο υπόστεγο, καμιά φορά και 500-600 μέτρα πιο μακριά! Το ρόφημα αυτό όμως κάνει καλό μόνο στις μεγάλες γυναίκες, γιατί αν το χρησιμοποιήσουν νέες κοπέλες κινδυνεύουν να μην κάνουν παιδιά, μια και, όπως λένε οι βοτανολόγοι, επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα! Εδώ είδαμε και τη μικρότερη ορχιδέα του κόσμου, δύο-τρία χιλιοστά, ένα μικροσκοπικό κίτρινου χρώματος παράσιτο πάνω σε μια φτέρη, καθώς και την πιο σπάνια ορχιδέα του κόσμου, την Paphopedium Rothschildianium, η ορχιδέα-παντόφλα κόκκινου χρώματος. Υπάρχει μόνο στο πάρκο Κιναμπάλου και στον περίφημο κήπο Kew του Λονδίνου. Πριν από λίγους μήνες μια γλάστρα ορχιδέας-παντόφλας πουλήθηκε στην Αμερική στο αστρονομικό ποσό των 38.000 δολαρίων (11.780.000 δρχ.), αφού προηγουμένως είχε κλαπεί παράνομα από τον κήπο του πάρκου. Ανάμεσα στα ονομαστά και περίεργα παρασιτικά φυτά των δένδρων ­ όπως οι φτέρες, τα κλήματα, οι ορχιδέες ­, τα φυτά υδρία ή σαρκοβόρα φυτά με τα 60 διαφορετικά είδη τους στην Ασία, αποτελούν αντικείμενο μεγάλου ενδιαφέροντος στα δάση της βροχής. Οι κάτοικοι τα ονομάζουν «δοχεία των πιθήκων», γιατί κατά τις περιόδους ξηρασίας, όταν οι πίθηκοι διψούν και δεν μπορούν να βρουν νερό, πίνουν το υγρό από αυτά τα φυτά. Αποτελούν μέρος του φύλλου και ζουν από έξι εβδομάδες ως έξι χρόνια· γι’ αυτό και είναι τα μακροβιότερα φυτά στη Γη. Το επιστημονικό όνομά τους είναι Nepenthacae και δόθηκε τον 18ο αιώνα από τον σουηδό βοτανολόγο Linnaeus, καθώς ο τελευταίος ήταν μαγεμένος από τις ιστορίες των Σειρήνων των ομηρικών στίχων. Μόνο που η τύχη των μικρών εντόμων που φθάνουν στο χείλος των φυτών αυτών (η αποσύνθεση και ο αργός θάνατος μέσα στον πυθμένα του υγρού περιεχομένου των σαρκοβόρων αυτών φυτών) δεν έχει καμία σχέση με την ηδονική ευχαρίστηση που πρόσφεραν οι Σειρήνες του αρχαίου έλληνα ποιητή. Από τον πυθμένα των σαρκοβόρων αυτών φυτών ξέφευγαν μερικά κουνούπια και ένα είδος μυρμηγκιών (Colobopsis), για τα οποία ούτε η Neptenthes Raja με μεγάλο όγκο υγρού, σχεδόν ένα λίτρο, δεν αποτελεί θανάσιμη παγίδα. Για αρκετή ώρα ένα τέτοιο μεγάλο σαρκοβόρο φυτό μονοπώλησε το φωτογραφικό ενδιαφέρον μας σε ένα καταπράσινο μονοπάτι του πάρκου Κιναμπάλου.

Ο μακρύς ποταμός

Τα νερά, καφετιά και ήσυχα, κατέβαιναν αντίθετα από την κίνηση της βάρκας μας. Μεγάλα πράσινα κλαδιά βυθίζονταν στο νερό, καθώς έγερναν από τα ψηλά δένδρα. Πολύ προτού ο ήλιος πάρει θέση για το ηλιοβασίλεμα, ο ποταμός Κιναμπαταγκάν (Kinabatangan) ζούσε τους εξωτικούς ήχους της ζούγκλας, καθώς τη διέσχιζε σε μήκος 560 χιλιομέτρων. Ο ποταμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τον Σαμπά και λόγω της θέσης του στη ζούγκλα έχει στρατηγική σημασία για τη διαβίωση πουλιών και ζώων. Πολλοί πιστεύουν ότι επειδή η Κίνα και η νήσος Βόρνεο είχαν εμπορικές σχέσεις από το 631 μ.Χ., το όνομα του ποταμού προέρχεται από τις λέξεις Κίνα και Μπατάνκ (μακρύς ποταμός).

Το καταφύγιο άγριων ζώων είναι ένα από τα δύο σε ολόκληρο τον κόσμο που φιλοξενεί 10 πρωτεύοντα είδη άγριων ζώων και τέσσερα είδη μαϊμούδων. Υπάρχουν εδώ ο ασιατικός ελέφαντας, ο ρινόκερος της Σουμάτρας, αρκούδες, ελάφια, αγριόγατες, λεοπαρδάλεις, φίδια, σαύρες και κροκόδειλοι, 27 είδη νυχτερίδων και 200 είδη πουλιών.

Η βάρκα του «Σουκάου Ρέινφορεστ Λοτζ» (Sukau Rainforest Lodge) μας μετέφερε σε έναν κόσμο διαφορετικό, καθόλου τουριστικό, πρωτόγονο, φυσικό. Μικροί επιπλέοντες κορμοί δένδρων διασταυρώνονταν με τη βάρκα και δημιουργούσαν αναταράξεις. Τα σωσίβια που φορούσαμε, άλλα μικρά και άλλα μεγάλα, προκαλούσαν μειδιάματα μεταξύ μας, αλλά η μοναδικότητα του περιβάλλοντος μας άφηνε άφωνους.

Το «Σουκάου Ρέινφορεστ Λοτζ» κτίστηκε το 1995 με παραδοσιακή μαλαισιακή αρχιτεκτονική από ξύλο και μπαμπού και προσφέρει με τα 20 δίκλινα δωμάτιά του απόλυτη ηρεμία και ησυχία, λίγα μέτρα από τις όχθες του ποταμού. Κάθε χρόνο βραβεύεται με διεθνείς διακρίσεις για τον αυθεντικό τρόπο οικολογικής ξενάγησης και ζωής που προσφέρει στη ζούγκλα.

Είχαμε την τύχη να είμαστε η πρώτη ελληνική αποστολή που θα ζούσε εδώ την περιπέτεια της αναζήτησης ζώων, και κυρίως των πιθήκων με προβοσκίδα. Ο Αντρέας, όλο αγωνία, ετοίμαζε τη φωτογραφική μηχανή του για να απαθανατίσει τους «μυτόγκες», όπως τους έλεγε, καθώς είχε πάρει τις πρώτες πληροφορίες από την παιδική εγκυκλοπαίδεια.

Οι πίθηκοι με προβοσκίδα (Proboscis monkeys), κατά την αγγλίδα συγγραφέα Ελισάβετ Μπένετ, ζουν μόνο στη νήσο Βόρνεο, σε δάση που διασχίζονται από μεγάλα ποτάμια και βρίσκονται κοντά στις ακτές. Σπάνια μπορούμε να τους δούμε σε περιοχές της ενδοχώρας του νησιού. Κανείς δεν γνωρίζει γιατί ζουν μόνο σε αυτή την περιοχή. Ισως οι διατροφικές ανάγκες τους είναι ένας καθοριστικός παράγοντας. Η πρώτη αναφορά στα περίεργα αυτά ζώα έγινε το 1848 από τον άγγλο αξιωματικό Hugh Low, ακολούθησαν αρκετές άλλες, που ανέφεραν το περίεργο της ύπαρξης μακριάς μύτης η οποία τις περισσότερες φορές είναι μακριά ως το σαγόνι τους, ιδιαίτερα των αρσενικών. Πολλές θεωρίες προσπάθησαν να εξηγήσουν την ύπαρξη αυτής της μακριάς μύτης. Μια πρόσφατη ίσως είναι κοντά στην αλήθεια. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι, όπως στους ελέφαντες τα μεγάλα αφτιά, έτσι και σε αυτό το είδος των πιθήκων η μεγάλη μύτη λειτουργεί ως μέσο απώλειας θερμότητας, μια που οι πίθηκοι αυτοί ζουν σε περιοχές με υψηλή θερμοκρασία. Μια πιο παλιά θεωρία, του εξερευνητή φυσιοδίφη Μπεκάρι το 1904, που έλεγε ότι ­ βάσει του δαρβινικού νόμου της εξέλιξης των ειδών ­ η προτίμηση των θηλυκών για αρσενικά με έντονη μύτη έδωσε τη γενετική επιθυμία στην εξέλιξη αυτών των πιθήκων, σήμερα βρίσκει αρκετό έδαφος υποστήριξης.

Οταν ξοδεύτηκαν όλα τα φιλμ, αποφασίσαμε να μετακινηθούμε λίγο πιο ψηλά στον ποταμό, μια που ο οδηγός μας πίστευε ότι θα συναντούσαμε ελέφαντες την ώρα που θα έπιναν νερό στο ποτάμι. Ο δυνατός ήχος, καθώς έσπαγαν κλαδιά από το βάρος των χορτοφάγων ζώων, μας κέντρισε την καρδιά και μας πάγωσε το βλέμμα. Καθήσαμε ακίνητοι μέσα στη βάρκα για τη μεγάλη συνάντηση. Αρκετή ώρα κοιτούσαμε μέσα από τις πυκνές φυλλωσιές πότε θα πλησίαζαν τα ογκώδη αυτά ζώα για να πιουν νερό. Οι χτύποι της καρδιάς αύξαναν την αγωνία και μαρτυρούσαν τη λαχτάρα μας να ζήσουμε την εικόνα της μεγάλης έκπληξης. Αρχισε λίγο να βρέχει, ο ήχος έγινε πιο δυνατός κοντά μας, δύο μάτια, μια κίνηση, ένας γκρίζος όγκος που έφευγε μέσα από τις σκιές των δένδρων στο αδιατάρακτο της ζούγκλας.

Το κάλεσμα της ζούγκλας

Εβρεχε συνεχώς, με εκείνη τη δυνατή ορμή που νομίζεις ότι μαστιγώνεται ο τόπος και εκείνο τον δυνατό ήχο που νομίζεις ότι θα κουφαθείς. Στη μέση του πιο πυκνού δάσους της βροχής στην κοιλάδα Ντάνουμ (Danum), σε απόσταση δυόμισι ωρών από την πόλη Λαχάντ Ντατού (Lahad Datu).

Το «Βόρνεο Ρέινφορεστ Λοτζ» (Borneo Rainforest Lodge), φτιαγμένο από κορμούς δένδρων belian (iron tree, σιδηρούν δένδρο, το πιο σκληρό δένδρο της περιοχής) και με πέτρες από τον διπλανό ποταμό, διαθέτει 23 μπαγκαλόου που ενώνονται με το κεντρικό συγκρότημα με έναν ξύλινο υπερυψωμένο διάδρομο, ενώ από κάτω φαίνονται τα χαμηλά φυτά της ζούγκλας. Σχεδιασμένο από φυσιοδίφες, προσφέρει καταπληκτική θέα στον ποταμό Ντάνουμ, στη μεγαλύτερη προστατευόμενη περιοχή δασών στην περιοχή Σαμπά. Περισσότερα από 270 είδη πουλιών βρίσκονται εδώ, όπως τα Hornbills, που ονομάζονται έτσι από το σχήμα του ράμφους τους: πολλές φορές παρουσιάζουν ένα παραπάνω εξόγκωμα πάνω από το ράμφος. Αυτό είναι δέρμα και κόκαλο με υφή «κυψέλης» και βοηθά στο να κάνει πιο δυνατή τη φωνή τους. Επίσης από τα πιο σπάνια αρπακτικά, ο μαϊμοδοφάγος αετός, το παγόνι Great Argus, το πουλί-ράφτης με μακριά ουρά, που φτιάχνει τη φωλιά του με δύο ή περισσότερα φύλλα ραμμένα μεταξύ τους! Χρησιμοποιεί το ράμφος του σαν βελόνα και περνάει ιστό αράχνης ή φυτικές ίνες από τις τρύπες που έχει κάνει. Ο κρεμαστός παπαγάλος, το πράσινο broadhill που ακούγεται σαν βάτραχος, τα μαύρα και άσπρα χελιδόνια και οι περιζήτητες φωλιές τους που είναι φτιαγμένες από το σάλιο τους, το οποίο σκληραίνει σαν τσιμέντο.

Ο ήχος του νερού πάνω στη σκεπή αφαίρεσε κάθε μεθυστικό ήχο από τα νυχτερινά τζιτζίκια και τους άλλους αποκαλυπτικούς μπλεγμένους ήχους της ζούγκλας. Μονότονα, αφοπλιστικά και εντελώς εγωιστικά, η βροχή εξουδετέρωσε κάθε φαντασία άλλη από εκείνης της ρομαντικής συναισθηματικής φόρτισης.

Λίγες ώρες πριν, πάνω σε ένα φορτηγό, μέσα από λασπωμένα περάσματα στο εσωτερικό της ζούγκλας, είχαμε χαρεί μια νυχτερινή βόλτα αναζητώντας ζώα και έχοντας δυνατούς προβολείς για οδηγούς-ανιχνευτές. Τα σιωπηλά ψηλά δένδρα στο πυκνό σκοτάδι αγγίζουν τη ματιά μας αγέρωχα στον κύκλο της ζωής τους και ισοφαρίζουν τη σπουδαιότητά τους με την ανθρώπινη ευαισθησία για την προστασία τους. Ετσι μόνον αυτός ο επίγειος παράδεισος μπορεί να επιβιώσει ανέγγιχτος από ανθρώπινο χέρι.


Το ορφανοτροφείο των ουρακοτάγκων Σε ένα κέντρο αποκατάστασης οι κοντινοί συγγενείς μας εκπαιδεύονται για να επανέλθουν στο φυσικό τους περιβάλλον

Από τα ζώα της οικογένειας των κοντινών συγγενών μας, οι ουρακοτάγκοι (άνθρωπος των δασών, Orang-Utan-Pongo Pygmaeus) ήταν οι τελευταίοι που μελετήθηκαν. Ισως γιατί είναι γεωγραφικά, γενετικά και κοινωνικά απομακρυσμένοι και βρίσκουν λιγότερη προσοχή από τους αφρικανικούς πιθήκους, χιμπατζήδες, γορίλες. Οι ουρακοτάγκοι ξέκοψαν από την οικογένεια 13 εκατομμύρια χρόνια πριν και έγιναν το μεγαλύτερο ζώο του πλανήτη. Είκοσι χιλιάδες χρόνια πριν, βρέθηκαν σε όλη τη ΝΑ Ασία ως την Κίνα. Σήμερα όμως υπάρχουν μόνο στη νήσο Βόρνεο και στη Σουμάτρα. Υπολογίζεται ότι μόνο 43.000-93.000 ουρακοτάγκοι ζουν σήμερα, εκ των οποίων 20.000 στην περιοχή Σαμπά. Το ύψος τους είναι περίπου 1,40 μ., ζυγίζουν 40-70 κιλά και ζουν περίπου 30 χρόνια.

Η κοινωνική ζωή τους

Γενετικά είναι πιο μακριά από τους χιμπατζήδες, με τους οποίους μοιάζουμε κατά 98,4%, ή με τους γορίλες, με τους οποίους μοιάζουμε κατά 97,7%. Σύμφωνα με μια μελέτη, οι ουρακοτάγκοι έχουν το 96,4% του DNA τους όμοιο με του ανθρώπου. Ωστόσο το ποσοστό ευφυΐας και στα τρία είδη είναι στο ίδιο επίπεδο.

Το παράξενο στους ουρακοτάγκους είναι ότι με την πρώτη ματιά δεν φαίνεται καμία κοινωνική συμπεριφορά. Δείχνουν αντικοινωνικοί, περνώντας μόνοι τους πολλές ώρες, εκτός από τις μαμάδες που είναι με τα μικρά τους. Αλλά οι έρευνες έδειξαν ότι έχουν κοινωνική ζωή, απλώς γίνεται σε αργή κίνηση και από απόσταση! Ο αριθμός των επαφών των χιμπατζήδων με συγγενείς και φίλους σε μία ημέρα είναι όσες κάνουν οι ουρακοτάγκοι σε ένα χρόνο! Ωστόσο ξέρουν πού βρίσκονται οι γείτονές τους. Αυτή η κοινωνική ζωή είναι αποτέλεσμα της δίαιτας και του μεγέθους των ουρακοτάγκων.

Τρώγοντας μόνοι τους είναι ο καλύτερος τρόπος για να μην απογυμνώσουν κάποια περιοχή. Το μωρό ουρακοτάγκος έχει τη μακρύτερη παιδική ηλικία μεταξύ όλων των ζώων της Γης (επτά-οκτώ χρόνια), τα δε θηλυκά φλερτάρουν πολύ λίγες φορές και τα αρσενικά πρέπει να είναι στον σωστό τόπο, στη σωστή ώρα!

Οι ουρακοτάγκοι αντιμετωπίζουν δύο κινδύνους: την απώλεια του οικοσυστήματός τους, δηλαδή των τροπικών δασών, και τη δική τους εξαφάνιση. Τα μωρά πουλιούνται εύκολα! Αν αυτά πιαστούν από την αστυνομία, στέλνονται στο ειδικό κέντρο αποκατάστασης και εκεί διδάσκονται πώς να συνηθίζουν τη ζωή στο δάσος.

Από τα κλουβιά στο δάσος

Το Κέντρο Αποκατάστασης Ορφανών Ουρακοτάγκων στο Σεπίλοκ (Sepilok) είναι το πρώτο στον κόσμο που ιδρύθηκε το 1964 κέντρο για επανένταξη των ουρακοτάγκων στο φυσικό περιβάλλον τους. Απασχολούνται 37 άνθρωποι, που φροντίζουν τα ζώα σε μια έκταση 43 τετραγωνικών χιλιομέτρων παρθένου δάσους. Τα περισσότερα ζώα που φθάνουν εδώ προέρχονται από ανθρώπους που τα κρατούσαν παράνομα σε κλουβιά. Τα εξετάζουν και για μια περίοδο τριών-έξι μηνών τα έχουν σε ειδική καραντίνα για να μειώσουν την πιθανότητα να μολύνουν τα άλλα ζώα από τυχόν ασθένειες. Τον πρώτο χρόνο προσαρμογής τα μικρά ορφανά μαθαίνουν τον τρόπο να επιβιώνουν μακριά από τις μητέρες τους. Δηλαδή μαθαίνουν να σκαρφαλώνουν στα δένδρα. Για τα ζώα που έχουν ήδη μάθει, το τρίτο στάδιο είναι να δέχονται τροφή συγκεκριμένη ώρα στην πλατφόρμα Α μέσα στο δάσος. Η τροφή δίνεται από τους εξειδικευμένους φύλακες και αποτελείται από γάλα και μπανάνες. Οταν έπειτα από χρόνια τα ζώα δείξουν σημάδια ανεξαρτησίας και ικανότητας επιβίωσης στο δάσος, δηλαδή μπορούν να βρίσκουν μόνα τους την τροφή, τότε το τελευταίο στάδιο στην πλατφόρμα Β αρχίζει με το να τους χορηγείται μία φορά την ημέρα ελάχιστο φαγητό και έτσι να τους προτρέπουν να αναζητήσουν στις φυλλωσιές του τροπικού δάσους τα μονοπάτια της ζωής τους. Από την έναρξη λειτουργίας του Κέντρου περισσότεροι από 100 ουρακοτάγκοι που θα πέθαιναν σε κλουβιά κάποια ημέρα, βρίσκονται ελεύθεροι και απολαμβάνουν τη μοναδικότητα της ζωής στη ζούγκλα. Εκεί όπου πραγματικά ανήκουν.

Η ΠΤΗΣΗ ΑΠΟ την Κουάλα Λουμπούρ προς την Κότα Κιναμπάλου διαρκεί δυόμισι ώρες.

Το ξενοδοχείο «Παν Πασίφικ Σουτέρα» είναι το καλύτερο της πρωτεύουσας του Σαμπά (Sabah).

Στο πάρκο Κιναμπάλου, στους πρόποδες του βουνού, υπάρχουν cottages σε πλήρη οργάνωση, για τη φιλοξενία των ταξιδευτών. Βρίσκονται σε απόσταση τριών ωρών με αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα.

Το «Σουκάου Ρέινφορεστ Λοτζ» (Sukau Rainforest Lodge) βρίσκεται δυόμισι ώρες (175 χιλ.) μακριά από το Σαντακάν (Sandakan), όπου τα Φόκερ της Μαλαισιακής Αεροπορίας κάνουν να φτάσουν 50 λεπτά με την πτήση τους από Κότα Κιναμπάλου (έξι φορές την ημέρα). Διαθέτει 20 δίκλινα δωμάτια, με ανεμιστήρα ηλιακής ενέργειας, σήτα για τα κουνούπια, μπάνιο με ζεστό νερό. Το δείπνο σερβίρεται στην υπαίθρια τραπεζαρία με το φως των κεριών!

Το «Βόρνεο Ρέινφορεστ Λοτζ» (Borneo Rainforest Lodge), το αγαπημένο καταφύγιο της σουηδικής βασιλικής οικογένειας, διαθέτει 23 μπαγκαλόου πολυτελείας, δυόμισι ώρες από την πόλη Λαχάντ Ντατού, μέσα σε μια παρθένα ζούγκλα.

Η καλύτερη περίοδος για να πάτε είναι από Απρίλιο ως Νοέμβριο.

Υπάρχει πλήρης ασφάλεια στις διαδρομές της ζούγκλας και τα προγράμματά τους είναι το πιο απίθανο «δώρο» για τους μικρούς ταξιδευτές.

Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να σας δοθούν από το Traveller, έναν νέο ταξιδιωτικό οργανισμό ταξιδιωτικών συμβούλων και σχεδιασμού προγραμμάτων, fax: 6200.589.