Αψηφώντας τις χαμηλές θερμοκρασίες και την πολύωρη αναμονή, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της 17ης Οκτωβρίου πλήθος κόσμου περίμενε να ανοίξει το κατάστημα της εταιρείας Tweed στο Σεν Ζαν ντε Τερ Νεβ, στον Ανατολικό Καναδά, για να αγοράσει απολύτως νόμιμα τα πρώτα γραμμάρια κάνναβης για ψυχαγωγικούς λόγους.
Η χώρα είναι η πρώτη μεγάλη παγκόσμια οικονομία που νομιμοποιεί τη χρήση κάνναβης για όλες τις χρήσεις. Το πείραμα θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την πολιτική της χώρας εδώ και δεκαετίες και λέγεται ότι θα επιφέρει αλλαγές στον κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό ιστό της. Για πολλούς, η νομιμοποίηση της κάνναβης ήταν μια σημαντική στιγμή, παρόμοια με το τέλος της ποταπαγόρευσης στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του ’30.
«Γράψαμε ιστορία. Δεν πιστεύω ότι τα καταφέραμε. Ολα τα χρόνια ακτιβισμού πάνω σε αυτό το ζήτημα έφεραν αποτέλεσμα. Ολοι πρέπει να έρθουν στον Καναδά για να απολαύσουν την κάνναβή μας» ήταν τα ενθουσιώδη λόγια του Ιαν Πάουερ, του άνδρα που αγόρασε πρώτος στη χώρα και νόμιμα 100 γραμμάρια.
Το ίδιο κιόλας βράδυ σε όλη τη χώρα στήθηκαν ξέφρενα πάρτι για να γιορτάσουν την «ιστορική» στιγμή, ενώ μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της 17ης Οκτωβρίου τα περισσότερα καταστήματα είχαν ξεμείνει από εμπόρευμα. Η απήχηση ήταν αναπάντεχα μεγάλη.
Ευφορία αλλά και αντιδράσεις
Ανάλογη ήταν η ευφορία στο Χρηματιστήριο του Τορόντο, όπου δισεκατομμύρια δολάρια έχουν επενδυθεί σε αυτή τη νέα βιομηχανία τους τελευταίους μήνες. Η εταιρεία που ηγείται της αγοράς, η Canopy Growth, είδε την αξία της να εκτινάσσεται στα 13,88 δισεκατομμύρια δολάρια και να ξεπερνά ακόμη και τον παγκόσμιο καναδικό κολοσσό κατασκευής αεροσκαφών και αμαξοστοιχιών Bombardier.
Ταυτόχρονα όμως ήρθε και η αμφισβήτηση. Το μέτρο προκάλεσε την αντίδραση της συντηρητικής αντιπολίτευσης αλλά και πλήθους γιατρών που ισχυρίστηκαν ότι εφαρμόστηκε με προχειρότητα και αναφέρουν ότι η νέα αυτή πραγματικότητα που δημιουργείται εγκυμονεί αρκετούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
«Είναι ένα χταπόδι με πολλά άγνωστα πλοκάμια» δήλωσε ο υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας της επαρχίας της Βρετανικής Κολομβίας, προσθέτοντας ότι «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αποφάσισε τη νομιμοποίηση της κάνναβης, δίχως να σκεφτεί τις συνέπειες». Τι θα γίνει, για παράδειγμα, αν η κάνναβη χρησιμοποιηθεί από λάθος άτομα;
Το περιοδικό του Ιατρικού Συλλόγου Καναδά σε ένα καυστικό editorial χαρακτήρισε την πρωτοβουλία της κυβέρνησης ως ανεξέλεγκτο πείραμα το οποίο «ξεκάθαρα βάζει το κέρδος πάνω από την υγεία των Καναδών» και την κάλεσε να υποσχεθεί ότι θα αλλάξει τον νόμο, σε περίπτωση που υπάρξει αυξημένη χρήση μαριχουάνας, συνεπώς αυξηθεί ο αριθμός των εθισμένων ατόμων, ή ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Τόνωση της οικονομίας
Για τον πρωθυπουργό Τζαστίν Τριντό ωστόσο ήταν μία από τις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η νομιμοποίηση της ινδικής κάνναβης θα περιορίσει την πρόσβαση των εφήβων σε αυτή τη ναρκωτική ουσία ενώ θα αφαιρέσει χρήματα από τις τσέπες εγκληματικών οργανώσεων που δρουν στη μαύρη αγορά.
Ερχεται δε στο φόντο του εμπορικού πολέμου του Καναδά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τα οφέλη για την οικονομία και τη βιομηχανία είναι ορατά.
Η Οττάβα ελπίζει ότι η κίνηση θα δημιουργήσει δεκάδες θέσεις εργασίας, θα δώσει ώθηση στην οικονομία, θα φέρει έσοδα στο κράτος μέσω της φορολόγησης, κοντολογίς υπολογίζει ότι τα κρατικά ταμεία θα ενισχυθούν κατά 600.000.000 δολάρια Καναδά ετησίως.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του διεθνούς Τύπου, υπάρχουν πολλές εταιρείες που θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτό το επικερδές παιχνίδι ενώ σιγά-σιγά ανοίγονται νέες αγορές. Για παράδειγμα, εταιρείες που θα είναι υπεύθυνες για το λογισμικό παρακολούθησης της καλλιέργειας κάνναβης και ελέγχου των τελικών προϊόντων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που επιβάλλει ο νόμος, αναμένεται να κάνουν χρυσές δουλειές, ενώ στο παιχνίδι θέλουν να μπουν – ίσως με το λανσάρισμα νέων προϊόντων – η Coca-Cola και η κορυφαία εταιρεία premium αλκοολούχων ποτών στον κόσμο, Diageo.
Το ενδιαφέρον είναι τόσο μεγάλο που στο Τορόντο η εφημερίδα «Globe and Mail» προσέλαβε δημοσιογράφους οι οποίοι θα κάνουν ρεπορτάζ γύρω από το προϊόν και θα αρθρογραφούν στο ειδικό ένθετο με την ονομασία Cannabis Professional.
Το εν λόγω ιντερνετικό ενημερωτικό είναι συνδρομητικό και θα αποστέλλεται στους αναγνώστες καθημερινά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Υπεύθυνη η Αυτοδιοίκηση για χρήση – πώληση
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, το 16% του πληθυσμού του Καναδά κάπνισε τσιγάρο κάνναβης το 2017, δηλαδή καταναλώθηκαν 773 τόνοι της ναρκωτικής αυτής ουσίας. Οι Καναδοί έδωσαν πάνω από 5,7 δισεκατομμύρια καναδικά δολάρια για την αγορά του χόρτου, με το 90% των χρημάτων να διοχετεύεται στη μαύρη αγορά των εμπόρων και του Διαδικτύου.
Η κυβέρνηση Τριντό έχει δεσμευτεί να πατάξει τέτοια φαινόμενα, όμως υπάρχουν εκατοντάδες παράνομοι προμηθευτές που δεν διατίθενται να πληρώσουν για να βγάλουν νόμιμη άδεια, μιας και αυτή κοστίζει αρκετά χρήματα. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό για τη Μείωση του Οργανωμένου Εγκλήματος Μπιλ Μπλερ, η παραγωγή αναμένεται να καλύψει το 25% της μαύρης αγοράς ως το τέλος του 2018 και περίπου το 50% σε έναν χρόνο.
Η κυβέρνηση Τριντό έχει δεσμευτεί να πατάξει τέτοια φαινόμενα, όμως υπάρχουν εκατοντάδες παράνομοι προμηθευτές που δεν διατίθενται να πληρώσουν για να βγάλουν νόμιμη άδεια, μιας και αυτή κοστίζει αρκετά χρήματα. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό για τη Μείωση του Οργανωμένου Εγκλήματος Μπιλ Μπλερ, η παραγωγή αναμένεται να καλύψει το 25% της μαύρης αγοράς ως το τέλος του 2018 και περίπου το 50% σε έναν χρόνο.
«Πολλοί θεωρούν ότι η νομιμοποίηση είναι ένα γεγονός, αλλά μάλλον είναι μια διαδικασία. Για σχεδόν έναν αιώνα, οι εγκληματικές ομάδες ήλεγχαν όλη την αγορά, το 100% της παραγωγής και της διανομής και είχαν κέρδη πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως» αναφέρει, τονίζοντας ότι όλοι αυτοί δεν πρόκειται να εξαφανιστούν ήσυχα από τη μια μέρα στην άλλη. Το υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρει ότι για να εξαλειφθεί η μαύρη αγορά θα χρειαστούν τουλάχιστον 4 χρόνια.
Την ίδια κιόλας μέρα που η μαριχουάνα έγινε νόμιμη στον Καναδά, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι προχωρεί σχέδιο νόμου το οποίο θα δίνει χάρη σε όσους Καναδούς είχαν καταδικαστεί για κατοχή μικροποσοτήτων. Παράλληλα, θα επιτρέψει σε καθεμία από τις 13 επαρχίες της χώρας να καταρτίσει τους δικούς της νόμους που θα διέπουν την πολιτική του εμπορίου και της χρήσης της κάνναβης.
Προϊόντα που περιέχουν κάνναβη (τα βρώσιμα για παράδειγμα) θα είναι νόμιμα από το ερχόμενο έτος, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρχουν όρια στις διαφημίσεις. Η κάνναβη θα πωλείται σε απλά πακέτα τα οποία θα αναγράφουν – όπως τα πακέτα τσιγάρων – ότι «το υπουργείο Υγείας προειδοποιεί: το κάπνισμα κάνναβης βλάπτει σοβαρά την υγεία».