«Δεν μπορούμε απλώς να ελπίζουμε σε μια πιο φωτεινή μέρα, πρέπει να δουλέψουμε για μια πιο φωτεινή μέρα. Η αγάπη πολύ συχνά θάβεται σε έναν κόσμο πληγών και φόβου. Και πρέπει να κοπιάσουμε για να την ανακαλύψουμε, ώστε να τη μοιραστούμε με την οικογένειά μας, τους φίλους μας και τους γείτονές μας». Τα λόγια ανήκουν στην Ντόλι Πάρτον, τη σταρ που έχει γίνει διάσημη όχι μόνο για την τέχνη της αλλά και για το ανθρωπιστικό έργο της κυρίως σε θέματα εκπαίδευσης και φτώχειας. Η οποία πρόσφατα, μιλώντας και για το περιβάλλον, είπε πως «όταν κακομεταχειριζόμαστε τη Μητέρα Φύση είναι σαν να μιλάμε άσχημα στη μαμά μας».

Και είναι όλα αυτά λόγια και σκέψεις ουσίας, που δεν μπορεί παρά να εκφράζουν κάθε άνθρωπο που αγωνιά για το μέλλον του κόσμου του. Περισσότερο δε εκείνον που αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο του, πολλές ώρες της ζωής του ή και ολόκληρη τη ζωή του σε έναν ευγενικό σκοπό, είτε αυτός είναι η σωτηρία του πλανήτη είτε τα δικαιώματα των ανθρώπων είτε η προστασία των άγριων ζώων.

Είναι λόγια που εκφράζουν και κάθε έναν από τους διάσημους ακτιβιστές που φιλοξενούμε σήμερα στις σελίδες μας σε μια σύντομη παρουσίαση της πολύτιμης προσφοράς τους· καθέναν από τους επώνυμους αγωνιστές (υπάρχουν πολλοί) οι οποίοι δείχνουν τον αειφόρο δρόμο προς το αύριο αλλά και τους χιλιάδες εθελοντές που μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας κάνουν καθένας με τον τρόπο του το σωστό.

Γκρέτα Τούνμπεργκ

Πριν από μερικές εβδομάδες τέθηκε υπό κράτηση από τη γερμανική αστυνομία στο χωριό Λούτσερατ, επειδή συμμετείχε σε κινητοποίηση κατά της εξόρυξης άνθρακα. Επειτα από τρεις ημέρες πήρε μέρος σε νέα διαδήλωση, στο ίδιο μέρος, για τον ίδιο σκοπό και απομακρύνθηκε ξανά. Η εικοσάχρονη σουηδή ακτιβίστρια που ασχολείται με περιβαλλοντικά θέματα από τα παιδικά της χρόνια, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά αυτό που κάνει προφανές με κάθε παρέμβασή της: Δεν είναι εύκολος αντίπαλος.

Πού βρίσκει αυτή τη δύναμη; Τη δύναμη που την έσπρωξε το 2019 ακόμα και να ταξιδέψει με ιστιοφόρο (φιλικό προς το περιβάλλον, καθώς δεν παράγει ρύπους) από το Πλίμουθ της Αγγλίας ως τη Νέα Υόρκη; Στη βαθιά πεποίθησή της πως πρέπει να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Αλλά και στον αυτισμό της, όχι ως νευροψυχολογικής διαταραχής αλλά ως πηγής ενέργειας, όπως δήλωσε η ίδια σε πρόσφατη συνέντευξή της, εξηγώντας: «Πολλοί άνθρωποι με αυτισμό έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για κάποιο θέμα, με το οποίο μπορούν να ασχολούνται για πάντα χωρίς να βαριούνται. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο κάποιες φορές. Ο αυτισμός μπορεί να είναι κάτι που σε συγκρατεί, όμως αν βρεθείς στις σωστές συνθήκες, αν έχεις γύρω σου σωστούς ανθρώπους και αν νιώθεις πως έχεις έναν σκοπό, τότε μπορεί να αποδειχθεί κάτι που μπορείς να αξιοποιήσεις για καλό. Και νομίζω πως αυτό κάνω αυτή τη στιγμή».

Φωτ.: EPA/DEAN LEWINS

Ναόμι Κλάιν

Εγινε διάσημη κυρίως για «Το δόγμα του σοκ» (εκδ. Λιβάνη), «ένα από τα ελάχιστα βιβλία που μας βοηθούν να καταλάβουμε το παρόν, καθώς αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη ανάλυση της συγκαλυμμένης ιστορίας της εποχής μας. Μια συναρπαστική περιγραφή της νέας παγκόσμιας τάξης, που βρίσκεται σε κατάσταση αμόκ» (από το οπισθόφυλλο της ελληνικής έκδοσης). Η Ναόμι Κλάιν γεννήθηκε στον Καναδά από οικογένεια με παράδοση στον ακτιβισμό για να επιβεβαιώσει με τη δράση της πως το μήλο πέφτει κάτω από τη μηλιά και να πρωτοστατήσει με τα βιβλία της και με τα άρθρα της στο κίνημα εναντίον της παγκοσμιοποίησης, καθώς και σε κινητοποιήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα.

Μπιλ Μακ Κίμπεν

Η ομάδα 350.org που ίδρυσε μαζί με ομοϊδεάτες φίλους του θεωρείται μία από τις πιο δυναμικές ακτιβιστικές παρέες. Πήρε το όνομά της από τον στόχο της: Τη διατήρηση της παγκόσμιας συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα κάτω από τα 350 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Ο 62χρονος Μπιλ Μακ Κίμπεν από το Πάλο Αλτο της Καλιφόρνιας δίνει πάντα το «παρών» στις μεγάλες διαδηλώσεις, έχει συγγράψει δώδεκα βιβλία για το περιβάλλον, έχει συλληφθεί και φυλακιστεί στην Ουάσιγκτον για τη συμμετοχή του σε ακτιβιστικές διαμαρτυρίες, έχει τιμηθεί με το Βραβείο Ειρήνης Γκάντι το 2013 και έχει χαρακτηριστεί (από την «Boston Globe») «ο κορυφαίος περιβαλλοντολόγος του έθνους». Συνεχίζει δυναμικά!

Τζέιν Γκούντολ

Η αγάπη της για τα ζώα γεννήθηκε από τα παιδικά της χρόνια, όταν ο πατέρας της τής έκανε δώρο έναν λούτρινο χιμπαντζή. Αυτή την κούκλα η Τζέιν Γκούντολ την έχει ακόμα και σήμερα που έχει συμπληρώσει τα 89 χρόνια της. Για να της θυμίζει την αρχή μιας πορείας γεμάτης αγώνες. Στο μεταξύ, η βρετανίδα ανθρωπολόγος και πρωτευοντολόγος έχει γίνει η κορυφαία επιστήμων σε διεθνές επίπεδο σε θέματα που αφορούν την εξέλιξη και τη διάσωση των χιμπαντζήδων. Το 1977 ίδρυσε το Ινστιτούτο Τζέιν Γκούντολ για την προστασία των αγαπημένων της ζώων αλλά και γενικότερα για θέματα του περιβάλλοντος. Είναι, εννοείται, χορτοφάγος. Πέρυσι το καλοκαίρι η εταιρεία παιχνιδιών Mattel έδωσε τη μορφή της σε μια νέα Μπάρμπι κατασκευασμένη κατά 90% από ανακυκλωμένο πλαστικό. Η Γκούντολ φωτογραφήθηκε μαζί της και δήλωσε ενθουσιασμένη που θα έμπαινε στα παιδικά δωμάτια, ελπίζοντας πως μαζί θα έμπαινε και το μήνυμά της για έναν πλανήτη που αγαπά τα ζώα και φροντίζει το περιβάλλον.

Φωτ.: REUTERS/Denis Balibouse

Αλ Γκορ

Ο 45ος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ (στην κυβέρνηση του Μπιλ Κλίντον) ασχολήθηκε με τα θέματα του περιβάλλοντος από τα νεανικά του ήδη χρόνια. Και δεν σταμάτησε ποτέ να ψάχνει λύσεις που θα μας οδηγήσουν σε ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τη Γη. Μεταξύ άλλων, το 2006 εμφανίστηκε στο ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Ντέιβις Γκούγκενχαϊμ «Μια άβολη αλήθεια», με θέμα την υπερθέρμανση του πλανήτη, και έγραψε το ομώνυμο βιβλίο («Μια άβολη αλήθεια: Η πλανητική έκτακτη ανάγκη της παγκόσμιας θέρμανσης και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτή»), το οποίο έγινε διεθνές μπεστ σέλερ. Τεράστια διεθνή επιτυχία είχε και η ταινία, η οποία κέρδισε Οσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ.

Φωτ.: EPA/Mario GuzmÃ

Βαντάνα Σίβα

Στο βιβλίο της με τίτλο «Πόλεμοι για το νερό» (εκδ. Εξάρχεια) παρουσιάζει «τη βαθμιαία καταστροφή του πλανήτη και την αποστέρηση των φτωχών παγκοσμίως του δικαιώματος στο νερό και προειδοποιεί ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού απειλεί ζωές και πολιτισμούς παγκοσμίως». Σε ένα άλλο βιβλίο της, την «Αρπαγή της σοδειάς» (από τις ίδιες εκδόσεις), «αναδεικνύει τα προβλήματα που προκαλεί η παγκοσμιοποιημένη, βιομηχανοποιημένη γεωργία στους μικροπαραγωγούς, στο περιβάλλον και στην ποιότητα της τροφής που καταναλώνουμε». Η διάσημη ινδή ακαδημαϊκός, περιβαλλοντική ακτιβίστρια και συγγραφέας Βαντάνα Σίβα συνεχίζει και σήμερα, στα 70 της χρόνια, να είναι μια δυναμική παρουσία, θεωρώντας πως «η κλιματική αλλαγή με τα ακραία φυσικά φαινόμενα και τις καταστροφές μάς υπενθυμίζει όλο και πιο επίμονα πως είμαστε κομμάτι της Γης. Κάθε πράξη βίας που διαταράσσει τα οικολογικά συστήματα απειλεί και τη δική μας ζωή. Ομως, ως πολίτης της Γης, κάθε ένας από εμάς μπορεί να δράσει για να την προστατεύσει».

Τιμ Φλάνερι

Το 2007 βραβεύθηκε ως Αυστραλός της Χρονιάς για το έργο του πάνω στην προστασία του περιβάλλοντος. Ο Τιμ Φλάνερι εκτός από ακτιβιστής και ειδικός στα θηλαστικά είναι και παλαιοντολόγος, συγγραφέας, εξερευνητής. Ενας ανήσυχος και φιλομαθής άνθρωπος που διαρκώς θέτει νέους στόχους και εστιάζει σε προβλήματα που αντιμετωπίζει η πατρίδα του και όχι μόνο. Ως σύμβουλος των αυστραλιανών κυβερνήσεων σε θέματα κλίματος έχει μεταξύ άλλων κάνει μελέτες για τη σωτηρία του απειλούμενου με καταστροφή Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου.

Σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο

Υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος του BBC, εργάστηκε και σε άλλες σημαντικές θέσεις στην τηλεόραση, έγινε όμως κυρίως γνωστός ως συγγραφέας-βιολόγος και παρουσιαστής δεκάδων ντοκιμαντέρ για την άγρια φύση, το κλίμα κ.λπ., ανάμεσά τους για τις σειρές «Planet Earth» και «The Blue Planet». Το 2021, στα 95 του χρόνια, μίλησε σε σύνοδο του ΟΗΕ χρησιμοποιώντας δραματικούς τόνους. «Εάν συνεχίσουμε την τρέχουσα πορεία μας, θα αντιμετωπίσουμε την κατάρρευση όλων όσα διατηρούν την ασφάλειά μας: παραγωγή τροφίμων, πρόσβαση σε πόσιμο νερό, βιώσιμη θερμοκρασία περιβάλλοντος και τροφικές αλυσίδες στον ωκεανό» είπε και συνέχισε: «Και εάν ο φυσικός κόσμος δεν μπορεί πλέον να υποστηρίξει τις πιο βασικές ανάγκες μας, τότε μεγάλο μέρος του πολιτισμού μας θα καταρρεύσει με ταχύτατους ρυθμούς». Εναν χρόνο μετά, τιμήθηκε από τον ΟΗΕ λαμβάνοντας διάκριση ως «Πρωταθλητής της Γης». Και λίγο μετά ανακηρύχθηκε ιππότης για δεύτερη φορά, από τον πρίγκιπα (εκείνη την εποχή) Κάρολο. Η πρώτη ήταν το 1985, από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄. Τον περασμένο Μάρτιο, μιλώντας με αφορμή τη μετάδοση του πρώτου επεισοδίου της νέας του σειράς «Wild Isles» (BBC), είπε: «Είναι εύκολο να δηλώνουμε ανίσχυροι μπροστά στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας, αλλά έχουμε τις λύσεις. Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον, γιατί παρόλο που η φύση βρίσκεται σε κρίση, τώρα είναι η ώρα για δράση και μαζί μπορούμε να τη σώσουμε». Επιτέλους ένα (σχεδόν) αισιόδοξο και ελπιδοφόρο μήνυμα;

Φωτ.: EPA/Jeffrey Arguedas

Κριστιάνα Φιγκέρες

Ηταν, μαζί με τον Τομ Ρίβετ-Κάρνακ, επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας του ΟΗΕ στις συνομιλίες για την ιστορική Συμφωνία του Παρισίου το 2015. Στο βιβλίο τους με τίτλο «Το μέλλον που επιλέγουμε: Πώς θα επιβιώσουμε από την κλιματική κρίση» (εκδ. Ικαρος) παρουσιάζουν «δύο πιθανά σενάρια για τον πλανήτη μας. Στο ένα περιγράφουν πώς θα είναι η ζωή στη Γη το 2050 αν δεν πετύχουμε τους κλιματικούς στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Στο άλλο εξηγούν πώς θα είναι να ζούμε σε έναν κόσμο με ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα. Υποστηρίζουν ότι η κλιματική κρίση πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, με αποφασιστικότητα και αισιοδοξία. Το «Μέλλον που επιλέγουμε» παρουσιάζει τις εναλλακτικές λύσεις που έχουμε στη διάθεσή μας και μας λέει τι μπορούν, και πρέπει, να κάνουν οι κυβερνήσεις, οι εταιρείες, αλλά και ο καθένας από εμάς, για να αποτραπεί η καταστροφή». Η Κριστιάνα Φιγκέρες γεννήθηκε στο Σαν Χοσέ της Κόστα Ρίκα. Πατέρας της ήταν ο Χοσέ Φιγκέρες Φερέρ, ο οποίος διετέλεσε τρεις φορές πρόεδρος της χώρας. Ακολούθησε και εκείνη πολιτική-διπλωματική καριέρα, για να αφιερωθεί τελικά σε θέματα περιβάλλοντος. Με αυτά τα θέματα ασχολείται και ως συνιδρύτρια της ομάδας Global Optimism.

Μπόγκολο Κενεγουέντο

Οικονομολόγος και πολιτικός, πρώην υπουργός Επενδύσεων, Εμπορίου και Βιομηχανίας της πατρίδας της, Μποτσουάνα, η 36χρονη Κενεγουέντο συμμετείχε στο πρόσφατο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ως ειδική σύμβουλος της ομάδας υψηλού επιπέδου πρωταθλητών των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή. Για να δηλώσει μεταξύ άλλων: «Εως το 2030 και το 2050 πρέπει να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα. Μακροπρόθεσμα θα μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους μας. Ο ΟΗΕ εισέρχεται σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με τα κράτη-μέλη». Η ίδια αναδεικνύεται σε μία από τις πιο δραστήριες σύγχρονες ακτιβίστριες σε θέματα περιβάλλοντος και φτώχειας. «Προσπαθώ με πάθος να κατανοήσω πώς μπορούμε να μειώσουμε τη φτώχεια και την ανισότητα» δηλώνει σε πρόσφατη συνέντευξή της, «ίσως επειδή κατάγομαι από μία από τις φτωχότερες περιοχές της Μποτσουάνα». Ετσι, κοιτάζοντας με συγκίνηση πίσω, προχωράει δυναμικά μπροστά.

Φωτ.: REUTERS/Eduardo Munoz

Λεονάρντο Ντι Κάπριο

Ο διάσημος ηθοποιός το 1998 ίδρυσε την Leonardo DiCaprio Foundation, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που χρηματοδοτεί προγράμματα διατήρησης, αποκατάστασης και υποστήριξης του περιβάλλοντος. Το 2019 προχώρησε ακόμα περισσότερο και ίδρυσε το Earth Alliance μαζί με τους Λορίν Πάουελ Τζόμπς και Μπράιαν Σεθ. Μέσα από αυτό έκανε δωρεά ύψους πέντε εκατομμυρίων δολαρίων για τις πυρκαγιές που κατέκαψαν τον Αμαζόνιο. Στους παρανοϊκούς ισχυρισμούς του προέδρου της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρου πως ο σταρ είναι εκείνος που χρηματοδότησε τους εμπρησμούς στις εκτάσεις με την τροπική βλάστηση και πως πίσω από όλα κρύβονται οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στα τροπικά δάση, απάντησε: «Ο λαός της Βραζιλίας εργάζεται για να σώσει τη φυσική και πολιτιστική του κληρονομιά και αξίζει υποστήριξης», για να συμπληρώσει πως αντί να στοχοποιούμε τις οργανώσεις που εργάζονται για τη σωτηρία του περιβάλλοντος πρέπει να τις χρηματοδοτούμε. Αυτό κάνει ο ίδιος με κάθε ευκαιρία, αποδεικνύοντας εμπράκτως πως είναι ένας από τους πιο γενναιόδωρους σταρ του Χόλιγουντ. Το 2014 ο Ντι Κάπριο ορίστηκε πρεσβευτής του ΟΗΕ και κοινωνός του μηνύματος για Παγκόσμια Ειρήνη και Δράση για την Κλιματική Αλλαγή. Μεταξύ άλλων υποστηρίζει το κίνημα Black Lives Matter για τα δικαιώματα των αφροαμερικανών πολιτών.