Η εκπαίδευση αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη και την κοινωνική ένταξη των νέων, ωστόσο στα νησιωτικά και δυσπρόσιτα μέρη συναντάει… εμπόδια τα οποία πολλές φορές υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και τη μελλοντική προοπτική των μαθητών.
Οι μαθητές και μαθήτριες που ζουν σε τέτοιες περιοχές συχνά βιώνουν περιορισμούς σε υποδομές, εκπαιδευτικές ευκαιρίες και πρόσβαση σε εξωσχολικές δραστηριότητες, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά όχι μόνο την εκπαιδευτική τους πορεία, αλλά και την κοινωνική τους ένταξη και ψυχαγωγία.
Η έρευνα που παρουσιάζουμε έγινε σε όλη την Αλόννησο και στόχο είχε να καταγράψει και να αναδείξει τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και μαθήτριες στην καθημερινότητά τους στις νησιωτικές περιοχές, ώστε να γίνουν αντιληπτά τα βιώματα και οι ανάγκες τους.
Η συγκέντρωση στοιχείων και η ανάλυση δεδομένων, μάλιστα, στόχο έχει να φωτιστούν οι τομείς στους οποίους απαιτούνται παρεμβάσεις και βελτιώσεις, ώστε να προωθηθεί μια πιο ισότιμη και ποιοτική εκπαίδευση στη νησιωτική Ελλάδα.
Παράλληλα, τα ευρήματα της έρευνας μπορούν να λειτουργήσουν ως μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, έως την κεντρική διοίκηση. Και αυτά δείχνουν την αναγκαιότητα για ουσιαστική στήριξη, επενδύσεις σε υποδομές και εκπαιδευτικά προγράμματα, καθώς και για τη δημιουργία πολιτικών που θα ενισχύσουν την εκπαιδευτική εμπειρία και την ποιότητα ζωής των μαθητών στο νησί.
Η δέσμευση και η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να διασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον για τους νέους των νησιωτικών περιοχών.
Στην έρευνά μας συμμετείχαν 80 μαθητές και μαθήτριες του Γυμνασίου-Λυκειακές Τάξεις Αλοννήσου, με στόχο να καταγραφούν τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους και την εκπαίδευση λόγω της νησιωτικής τους ιδιαιτερότητας.
Τα ευρήματα της έρευνας πρέπει να λειτουργήσουν ως ισχυρό μήνυμα προς τους φορείς, ώστε να σχεδιαστούν πολιτικές που θα βελτιώσουν τις συνθήκες εκπαίδευσης και ζωής στα νησιά.
Τι αποκάλυψαν τα ευρήματα;
- Η πλειονότητα των μαθητών δηλώνει ικανοποιημένη από την εκπαίδευση που λαμβάνει, αν και ένα σημαντικό ποσοστό αντιμετωπίζει ελλείψεις σε υποδομές και εξωσχολικές δραστηριότητες. Ειδικότερα, οι περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης σε φροντιστήρια, με πολλούς να βασίζονται αποκλειστικά σε διαδικτυακά μαθήματα, δείχνουν ότι η εκπαιδευτική υποστήριξη εκτός σχολείου δεν είναι πάντα εύκολα προσβάσιμη.
- Οι μαθητές και μαθήτριες επισημαίνουν την ανάγκη πιο εύκολης πρόσβασης σε εργαστήρια, βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ενώ η έλλειψη αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. Πολλοί αναφέρουν ότι η νησιωτική απομόνωση τους κάνει να νιώθουν ότι λείπουν βασικά πράγματα στην καθημερινότητά τους, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι δυνατότητες κοινωνικοποίησης και ψυχαγωγίας.
- Οι μετακινήσεις εκτός νησιού για εκπαιδευτικούς ή ψυχαγωγικούς λόγους είναι ιδιαίτερα δύσκολες, γεγονός που επιτείνει την αίσθηση απομόνωσης και περιορισμού ευκαιριών. Παρ’ όλα αυτά, το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται συχνά ως εργαλείο μάθησης, αν και η επαφή με συνομηλίκους εκτός νησιού είναι σχετικά περιορισμένη.
- Η ασφάλεια στο περιβάλλον του νησιού αξιολογείται θετικά από τους περισσότερους μαθητές, ωστόσο η έλλειψη επιλογών ψυχαγωγίας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής τους.
- Τέλος, σχετικά με το μέλλον τους, η πλειονότητα σκέφτεται να φύγει προσωρινά για σπουδές ή εργασία, με την πρόθεση να επιστρέψει στο νησί, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό προσανατολίζεται σε μόνιμη εγκατάσταση εκτός.
Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν τα προβλήματα αλλά και τις ανάγκες των μαθητών της Αλοννήσου και μπορούν να λειτουργήσουν ως ισχυρό μήνυμα προς τους φορείς, ώστε να σχεδιαστούν πολιτικές που θα βελτιώσουν τις συνθήκες εκπαίδευσης και ζωής στα νησιά.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο ένθετο «Το Βήμα της Αλοννήσου» του Γυμνασίου και του Λυκείου της Αλοννήσου που κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» στις 15 Ιουνίου 2025.
