Θοδωρής Λαϊνάς

Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν προσέθεσε στον μακρύ του κατάλογο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Το τηλεσκόπιο φωτογράφισε τον γαλαξία ESO 373-8 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 25 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Ο ESO 373-8 ανήκει στο γαλαξιακό σμήνος NGC 2997 και εξαιτίας του σχήματος του έχει λάβει τον χαρακτηρισμό «τηγανίτα» από τους ειδικούς. Δεν είναι ο μόνος γαλαξίας… τηγανίτα στο Σύμπαν αφού διάφορα φαινόμενα και κυρίως η στροφορμή «υποχρεώνουν» ορισμένους γαλαξίες που ξεκινούν ως γιγάντιες μπάλες περιστρεφόμενων αερίων να μετατρέπονται σε λεπτούς κοσμικούς δίσκους.

Αν καταφέρει να βρει τον δρόμο του μέσα στην αιθαλομίχλη και δεν πνιγεί από τις τοξικές αναθυμιάσεις στην προσπάθειά του να μοιράσει τα δώρα, ο Αϊ-Βασίλης αναμένεται με προσμονή από μικρούς αλλά και μεγαλύτερους.

Τα τελευταία χρόνια οι διαστημικές υπηρεσίες έχουν στείλει στον Αρη και τη Σελήνη προηγμένα ρομποτικά οχήματα τα οποία κινούνται στο έδαφος κάνοντας εξερεύνηση, αναλύσεις και πειράματα. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν όμως ότι η «φύση» αυτών των ρομπότ τα εμποδίζει να κινούνται άνετα στο αφιλόξενο και αχαρτογράφητο περιβάλλον των πλανητών και δορυφόρων του ηλιακού μας συστήματος. Ενόψει των επόμενων αποστολών που σχεδιάζονται η NASA ξεκίνησε τον σχεδιασμό ενός νέου τύπου ερευνητικού εργαλείου. Στην πραγματικότητα οι ερευνητές της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας αναπτύσσουν ένα ρομποτικό πολυμορφικό εξωσκελετό μέσα στον οποίο θα εσωκλείονται και θα είναι απόλυτα προστατευμένα τα όργανα εξερεύνησης και ανάλυσης

Πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αστρικά συστήματα που γνωρίζουμε και βρίσκεται μάλιστα στη διαστημική γειτονιά μας. Το σύστημα ανήκει στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύος και έχει λάβει την ονομασία Fomalhaut που στα αραβικά σημαίνει «το στόμα του ψαριού». Αποτελείται από τρία αστέρια και έχουν εντοπιστεί εκεί πλανήτες αλλά και εντυπωσιακά δαχτυλίδια με κομήτες.

To πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο του Ήλιου αλλάζει πολικότητα κάθε 11 χρόνια. Η NASA ανακοίνωσε ότι μετά από διεργασίες λίγων μηνών το φαινόμενο ολοκληρώθηκε στο μητρικό μας άστρο. Η ολοκλήρωση της διεργασίας είναι πιθανό να προσφέρει στους κατοίκους της Γης ένα θεαματικό βόρειο και νότιο σέλας.

Κατά τη δεκαετία που μας πέρασε χιλιάδες ανθρωπολόγοι και παλαιοντολόγοι πραγματοποίησαν ανασκαφές σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης και οδηγήθηκαν σε εντυπωσιακές ανακαλύψεις.

H δημιουργία τού BHMAscience συνέπεσε με την έναρξη μιας πραγματικής έκρηξης στη διαστημική εξερεύνηση και ήμασταν ευτυχείς που την παρακολουθήσαμε μαζί σε κάθε της στιγμή και σε κάθε της πτυχή.

Σουηδοί ερευνητές δημιούργησαν δύο επαναστατικά υλικά με τα οποία κατάφεραν να κατασκευάσουν ένα νέο τύπο πιατικών με εντυπωσιακές ιδιότητες με κυριότερη ότι είναι... αυτοκαθαριζόμενα. Αυτό σημαίνει ότι στα πιάτα αυτά δεν «κολλούν» πλέον οι τροφές και οι σάλτσες, ενώ τα υγρά απωθούνται. Το μόνο που θα χρειάζεται να κάνει κανείς για να τα καθαρίσει είναι απλά να τα ξεβγάλει με καθαρό νερό και είναι πάλι έτοιμα να χρησιμοποιηθούν. Επιπλέον τα πιάτα αυτά είναι ιδιαίτερα ελαφρά αλλά εξαιρετικά ανθεκτικά ενώ παράλληλα η αίσθηση που παράγουν σε αυτόν που τα κρατάει είναι ότι έχει στα χέρια του συμβατικά κεραμικά πιάτα.

Επειτα από 12 χρόνια ερευνών ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε ότι ο Γαλαξίας μας δεν αποτελείται από δύο γιγάντιες σπείρες, όπως πιστευόταν ως σήμερα, αλλά από τέσσερις, γεγονός που αλλάζει τα κοσμικά μας δεδομένα.

Εχουν περάσει 7 χρόνια από τότε που καλοδιατηρημένα απολιθώματα σε μια σπηλιά της Σιβηρίας επέτρεψαν στους επιστήμονες να αποκωδικοποιήσουν με λεπτομέρεια το DNA του Νεάντερταλ αλλά και ενός άλλου άγνωστου μέχρι τότε είδους ανθρώπου που ζούσε εκεί. Εκτοτε έχουν γίνει μια σειρά από μελέτες (με βάση αυτό το DNA) που έχουν αποκαλύψει διάφορα στοιχεία τόσο για τους Νεάντερταλ όσο και για τον σύγχρονο άνθρωπο αλλά και για άλλους μακρινούς συγγενείς μας. Νέες αναλύσεις αποκαλύπτουν καινούργια και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία που ρίχνουν φως στην εξελικτική πορεία των ανθρώπων και κοντινών συγγενών μας. Σύμφωνα με αυτές, πιθανότατα στους Νεάντερταλ υπήρχε έντονο στο στοιχείο της αιμομειξίας. Επιβεβαιώνεται επίσης η ύπαρξη ενός μυστηριώδους άγνωστου είδους ανθρώπου ενώ εντοπίστηκαν και γονίδια μοναδικά στον σύγχρονο άνθρωπο.

Χωρίς προβλήματα έγινε την Πέμπτη το πρωί από το κοσμοδρόμιο της Γαλλικής Γουϊάνας η εκτόξευση του πυραύλου που μεταφέρει το σκάφος GAIA στο Διάστημα. Πρόκειται για μια φιλόδοξη αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Το σκάφος της αποστολής διαθέτει διάφορα όργανα, όπως μια σούπερ κάμερα 1,5 gigapixel, με τα οποία θα επιχειρήσει να χαρτογραφήσει και μάλιστα τρισδιάστατα περίπου ένα δισεκατομμύριo άστρα του γαλαξία μας. Επιπλέον το σκάφος θα εντοπίζει πλανήτες ενώ επίσης θα σημειώσει με ακρίβεια στους συμπαντικούς χάρτες τη θέση κοντινών αλλά και απομακρυσμένων γαλαξιών.

Η πρώτη φορά που καταγράφηκε μαζικός θάνατος από πανώλη στην Ευρώπη ήταν την εποχή του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού και η εκκίνηση της τοποθετείται το 541-542 μ.Χ. Για αυτό και έμεινε στην ιστορία ως «Ιουστινιανή Πανώλη». Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια της έχασαν τη ζωή τους περισσότερο από ένα εκατομμύριο άτομα δημιουργώντας σύμφωνα με τους ιστορικούς σειρά κοινωνικοπολιτικών μεταβολών στη βυζαντινή αυτοκρατορία και την Ευρώπη γενικότερα. Μια νέα μελέτη υποδεικνύει έναν μη αναμενόμενο υπεύθυνο για ότι συνέβη. Σύμφωνα με τα συμπεράσματά της, κεντρικό ρόλο αν όχι στη δημιουργία πάντως σίγουρα στην έκταση που πήρε η επιδημία έπαιξε ο… κομήτης του Χάλει

Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει περισσότερους από χίλιους εξωπλανήτες. Ομως ο διαθέσιμος εξοπλισμός καθώς και οι τεχνικές εντοπισμού μακρινών διαστημικών σωμάτων που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα δεν βοηθούν (και) στον εντοπισμό δορυφόρων πλανητών. Ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ υποστηρίζει ότι εντόπισε ένα σώμα που πιθανώς αποτελεί το φεγγάρι ενός εξωπλανήτη. Αν αυτό ισχύει θα είναι ο πρώτος δορυφόρος ενός πλανήτη που εντοπίζεται έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Αυτή τη φορά ειδικοί της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας συγκέντρωσαν εικόνες που έχουν καταγράψει διαστημικά τηλεσκόπια που παρατηρούν τον Ηλιο (SDO, SOHO, IRIS) και δημιούργησαν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον κολάζ. Σε αυτό απεικονίζεται εν είδη ουράνιου τόξου η όψη του Ηλιου σε όλα τα μήκη κύματος ακόμη και σε εκείνα που δεν είναι ορατά στο ανθρώπινο μάτι.

Ένα νέο χάρτη της Σελήνης δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της η επιστημονική επιθεώρηση «New Scientist». Ο χάρτης δημιουργήθηκε με αφορμή την επιτυχή προσεδάφιση στη Σελήνη της κινεζικής αποστολής Chang'e-3. Σε αυτόν τον χάρτη σημειώνονται τα σημεία στον φυσικό μας δορυφόρο όπου έχουν προσεδαφιστεί κάποιες από τις παλαιότερες αποστολές εκεί αλλά και τα σημεία που έχουν επιλεχθεί για να προσεδαφιστούν εκείνες που είναι προγραμματισμένες να γίνουν τα επόμενα χρόνια.

Τουλάχιστον χίλια χρόνια νωρίτερα από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα οι γάτες άρχισαν να ζουν με τους ανθρώπους. Τα παλαιότερα ευρήματα για τη στενή σχέση ανθρώπων με τις γάτες προέρχονταν από την Αίγυπτο και ήταν ηλικίας 4 χιλιάδων ετών. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις εντόπισαν σε ένα αρχαίο κινεζικό χωριό ευρήματα που δείχνουν ότι οι γάτες ζούσαν μαζί με τον άνθρωπο πριν από περίπου 5,300 έτη.

Βλέποντάς το κάποιος θα έλεγε με ευκολία ότι πρόκειται για το άστρο που οδήγησε τους τρεις μάγους στη Βηθλεέμ. Πρόκειται για το RS Puppis που βρίσκεται σε απόσταση 6,5 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη το οποίο φωτογράφισε σε όλη του την μεγαλειότητα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. To RS Puppis είναι 200 φορές πιο μεγάλο από τον Ηλιο και 15 χιλιάδες φορές πιο λαμπρό!

Νέες ενδιαφέρουσες μελέτες αποκαλύπτουν τι έτρωγαν οι μακρινοί μας πρόγονοι αλλά και τα «εξαδέλφια» μας και γιατί.

Μια σημαντική ανακάλυψη έκανε ομάδα αστρονόμων σε ένα από τους δημοφιλέστερους υπερκαινοφανείς αστέρες που είναι γνωστός ως «Νεφέλωμα Καβούρι». Οι ερευνητές με τη βοήθεια του διαστημικού παρατηρητηρίου Herschel εντόπισαν εκεί την παρουσία μορίων τα οποία δεν έχουν εντοπιστεί ξανά στο Διάστημα.

Μια εντυπωσιακή εικόνα από την Εστία έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Στην εικόνα καταγράφεται μια ενδιαφέρουσα αλλά μυστηριώδης προς το παρόν γεωλογική διεργασία που εξελίσσεται στον μεγάλο αστεροειδή τον οποίο πλησίασε και μελέτησε το διαστημικό σκάφος Dawn. Πιο συγκεκριμένα στην επεξεργασμένη χρωματικά εικόνα καταγράφεται η ροή κάποιου άγνωστου υλικού που κυλά εντός αλλά και εκτός του κρατήρα «Αέλια» που βρίσκεται στον αστεροειδή.