Θοδωρής Λαϊνάς

Υποψήφιο στα Οσκαρ και τα άλλα κινηματογραφικά βραβεία θα είναι φέτος το «Gravity» που επανέφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα με τα διαστημικά σκουπίδια που κινούνται σε τροχιά γύρω από τη Γη προκαλώντας κατά καιρούς διάφορα προβλήματα. Ο Γερμανός φωτογράφος Μίχαελ Νάγιαρ, με τη βοήθεια ειδικών του Ινστιτούτου Αεροδιαστημικών Συστημάτων του Πανεπιστημίου του Μπράουνσβαιγκ, έφτιαξε μια εικόνα με βάση τα τελευταία στοιχεία από τον όγκο των διαστημικών σκουπιδιών. Στην εικόνα αποτυπώνεται το συνεχώς διογκούμενο πρόβλημα με τα διαστημικά σκουπίδια τα οποία «κυκλώνουν» επικίνδυνα πλέον τη Γη και αν δεν υπάρξει σύντομα κάποια δραστική λύση είναι πιθανό να αντιμετωπίσουμε πολύ σοβαρά προβλήματα στις διαστημικές αποστολές.

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει για τη φιλόδοξη αποστολή GAIA του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Η εκτόξευση του σκάφους της αποστολής είναι προγραμματισμένη να γίνει την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου. Το σκάφος της αποστολής θα διαθέτει διάφορα όργανα, όπως μια σούπερ κάμερα 1,5 gigapixel, με τα οποία θα επιχειρήσει να χαρτογραφήσει και μάλιστα τρισδιάστατα περίπου ένα δισεκατομμύριo άστρα του γαλαξία μας. Επιπλέον το σκάφος θα εντοπίζει πλανήτες ενώ επίσης θα σημειώσει με ακρίβεια στους συμπαντικούς χάρτες τη θέση κοντινών αλλά και απομακρυσμένων γαλαξιών.

Μοιάζει με σενάριο από επεισόδιο των «X-Files», είναι όμως η ανατρεπτική και σίγουρα ιδιαίτερα ευφάνταστη θεωρία που ανέπτυξε ένας αμερικανός επιστήμονας.

Το διαστημικό σκάφος Cassini εξερευνά από το 2004 τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του. Μια από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις του ήταν η ύπαρξη λιμνών και θαλασσών υδρογονανθράκων στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα. Οι τελευταίες παρατηρήσεις που έκανε το Cassini στον Τιτάνα αποκαλύπτουν ότι οι ποσότητες του υγρού μεθανίου στον Τιτάνα είναι κολοσσιαίες.

Ένα ακόμη άγνωστο είδος δεινοσαύρου έφερε στο φως η παλαιοντολογική σκαπάνη. Τα απολιθώματα ανακαλύφθηκαν από διεθνή ομάδα ερευνητών στον Καναδά ο οποίος έχει αποδειχθεί ότι αποτελούσε μια από τις μεγάλες «μητροπόλεις» των δεινοσαύρων στον πλανήτη αφού ανακαλύπτονται εκεί συνεχώς απολιθώματα γνωστών και άγνωστων ειδών. Αυτό το νέο είδος παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον αφού όπως διαπιστώθηκε διέθετε ένα μοναδικό είδος λοφίου.

Μια από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες για την εμφάνιση της ζωής στη Γη αναφέρει ότι η ζωή δεν είναι προϊόν του πλανήτη μας αλλά τουλάχιστον τα δομικά της υλικά έφτασαν εδώ με αστεροειδείς ή κομήτες βρίσκοντας φιλόξενο περιβάλλον. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι σε μια τουλάχιστον περίπτωση είναι πολύ πιθανό να υπήρξε το αντίστροφο δρομολόγιο, δηλαδή να έφυγε ζωή από τη Γη και να κατέληξε σε έναν πλανήτη ή δορυφόρο του ηλιακού μας συστήματος. Οι ερευνητές υποστηρίζουν μάλιστα ότι αυτό πιθανότατα συνέβη όταν έπεσε στη Γη ο τεράστιος αστεροειδής που πιστεύεται ότι οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων.

Οι Διδυμίδες (Geminids, GEM) είναι μια βροχή μετεώρων πηγή των οποίων θεωρείται ο αστεροειδής 3200 Φαέθων. Οι πρώτοι διάττοντες παρατηρούνται τις 6 Δεκεμβρίου και οι τελευταίοι τις 18 Δεκεμβρίου. Το μέγιστο της βροχής παρατηρείται στις 13/14 Δεκεμβρίου.

Εικόνες και δεδομένα που έστειλε το διαστημικό σκάφος Cassini, το οποίο εδώ και εννέα χρόνια εξερευνά τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του, κάνουν τους ειδικούς να πιστεύουν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία ενός ακόμη φυσικού δορυφόρου.

Νέες εικόνες από την επιφάνεια του Αρη υποδεικνύουν την ύπαρξη νερού και μάλιστα σε υγρή μορφή εκεί όχι στο μακρινό παρελθόν αλλά ακόμη και σήμερα! Δορυφορικές εικόνες δείχνουν κάποια σημεία στον ισημερινό του Κόκκινου Πλανήτη όπου το έδαφος μοιάζει να έχει...υγρασία. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι πιθανό στο υπέδαφος εκείνων των περιοχών να υπάρχει νερό σε παγωμένη μορφή και κάποιες περιόδους (άνοιξη, καλοκαίρι) ο πάγος λιώνει και το νερό σε υγρή πλέον μορφή ρέει. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία κάποιες ποσότητες του νερού που ρέει στο υπέδαφος ανεβαίνει στην επιφάνεια και «βρέχει» το έδαφος αλλά σύντομα εξατμίζεται.

Μια νέα μελέτη μεταβάλλει την ιστορία της ζωής στο Σύμπαν ή καλύτερα την τοποθετεί πολύ πιο πίσω χρονολογικά από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με Αμερικανό ερευνητή, οι πρώτοι κιόλας πλανήτες που δημιουργήθηκαν μετά τη Μεγάλη Εκρηξη ήταν φιλόξενοι για τη ζωή και πιθανώς κατοικήσιμοι.

Εχει διαπιστωθεί ότι γεωλογικές διεργασίες κατά τον σχηματισμό του πλανήτη Ερμή οδήγησαν αργότερα στη συρρίκνωσή του. Νέα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή η συρρίκνωση ήταν μεγαλύτερη από ό,τι πιστεύαμε.

Το σκάφος Rosetta που έχει στόχο να πλησιάσει και να εξερευνήσει ένα κομήτη βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε ένα είδος «χειμερίας νάρκης» ώστε να προστατέψει την ενέργεια που θα του χρειαστεί για το τελικό στάδιο της αποστολής του. Οι τεχνικοί της αποστολής ανέλαβαν και πάλι υπηρεσία και κάνουν τις απαραίτητες προετοιμασίες ώστε σε λίγες εβδομάδες να προσπαθήσουν να «ξυπνήσουν» το σκάφος για να συνεχίσει την πορεία του προς τον κομήτη.