Θοδωρής Λαϊνάς

Μια καταπληκτική φωτογραφία από μια καταιγίδα συνοδευόμενη από πολύ ισχυρούς κεραυνούς στην Αραβική Χερσόνησο έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Πρόκειται για μια εικόνα που ελήφθη στο πλαίσιο ενός νέου ερευνητικού προγράμματος που έχει ξεκινήσει στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το πρόγραμμα ονομάζεται «Firestation» και με εξειδικευμένα όργανα οι επιστήμονες θα μελετούν το φαινόμενο των κεραυνών.

Οι επιστήμονες ανέπτυξαν τα τελευταία χρόνια προηγμένη τεχνολογία και νέες μεθόδους εντοπισμού πλανητών που βρίσκονται σε άλλα αστρικά συστήματα. Ομως η απευθείας παρατήρηση και πολύ περισσότερο η οπτική καταγραφή (φωτογράφιση) ενός εξωηλιακού πλανήτη έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Ενα νέο σύστημα που αναπτύσσει η NASA θα επιτρέψει όπως υποστηρίζουν οι δημιουργοί του να «βλέπουμε» και να φωτογραφίζουμε μακρινούς πλανήτες. Ετσι θα μπορέσουμε ευκολότερα να ανακαλύψουμε ένα πλανήτη με συνθήκες φιλικές στην παρουσία της ζωής.

Μέχρι πρόσφατα τα διαθέσιμα στοιχεία είχαν οδηγήσει τους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι το οξυγόνο υπήρχε μεν στην Γη από τις απαρχές της ύπαρξης της αλλά τα επίπεδα του ήταν εξαιρετικά περιορισμένα. Κάποια στιγμή το πολύτιμο για τη ζωή χημικό στοιχείο έκανε απότομα έντονη την παρουσία του στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μεταβάλλοντας δραματικά όπως αποδείχτηκε την εξέλιξη της ζωής σε αυτόν. Οι ειδικοί τοποθετούσαν μέχρι πρόσφατα αυτή την... έκρηξη οξυγόνου στη Γη πριν από περίπου 2,3 δισ. ετη. Νέα ευρήματα δείχνουν ότι το πολύτιμο για τη ζωή χημικό στοιχείο εμφανίστηκε στον πλανήτη μας 700 εκ. νωρίτερα δημιουργώντας νέα δεδομένα για το πότε και πώς εξελίχθηκαν στον πλανήτη μας οι πρώτες μορφής ζωής που ανέπνεαν οξυγόνο.

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκανε διεθνής ομάδα επιστημόνων στην Κίνα. Οι ερευνητές εντόπισαν τα απολιθώματα ενός εντόμου ηλικίας 126 εκ. ετών που, όπως φαίνεται, είχε την ικανότητα να καμουφλάρεται για να αποφεύγει τους εχθρούς του. Το έντομο λάμβανε την όψη ενός φυτού για να τους μπερδεύει.

Ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το θρίλερ της εξαφάνισης του Μπόινγκ των Μαλαισιανών Αερογραμμών έχουν γραφτεί και ακουστεί πάρα πολλά για τα συστήματα ραντάρ. Ομάδα Ιταλών ερευνητών αναπτύσσει ένα νέο σύστημα ραντάρ το οποίο όπως υποστηρίζουν δεν θα εντοπίζει μόνο το στίγμα ενός αεροσκάφους αλλά θα μπορεί να καταγράφει ολόκληρη τη διαδρομή που ακολουθεί. Θεωρητικά ένα τέτοιο ραντάρ θα μπορούσε στην περίπτωση του χαμένου Μπόινγκ να έχει προσφέρει άμεσα δεδομένα που όχι μόνο θα βοηθούσαν στον γρήγορο εντοπισμό του αλλά θα εξηγούσαν και το τι συνέβη.

Μια πραγματικά υπέροχη εικόνα της «κόκκινης κηλίδας» του Δία έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Η εικόνα αποτελεί σύνθεση φωτογραφιών που είχε τραβήξει το σκάφος Voyager 1 το 1979 από τον γίγαντα αερίου του ηλιακού μας συστήματος.

Η πτώση αστεροειδών στη Γη είναι διαχρονικό φαινόμενο σε όλη την ιστορία του πλανήτη μας. Η ταυτόχρονη πτώση όμως δύο αστεροειδών είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο και μέχρι σήμερα έχουν εντοπισθεί κάποια σχετικά ευρήματα χωρίς ωστόσο να έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά ένα τέτοιο συμβάν. Ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι ανακάλυψε στοιχεία που δείχνουν την πτώση ενός «ζεύγους» αστεροειδών στη Γη πριν από περίπου 450 εκ. έτη.

Επιστήμονες της NASA χρησιμοποιώντας δεδομένα του δορυφόρου LRO που εξερευνά και χαρτογραφεί τη Σελήνη δημιούργησαν ένα υψηλής ανάλυσης μωσαϊκό του Βόρειου Πόλου του φυσικού μας δορυφόρου. Το μωσαϊκό δημιουργήθηκε από 10.581 εικόνες και καλύπτει μια περιοχή έκτασης παρόμοιας με το 25% των ΗΠΑ.

Παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει η ανακοίνωση της ανακάλυψης των περίφημων βαρυτικών κυμάτων, ρυτιδώσεων στον χωροχρόνο που εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη από την οποία προέκυψε το Σύμπαν. Η ανακάλυψη αυτών των κυμάτων προσφέρει στήριξη στη λεγόμενη θεωρία του πληθωρισμού, σύμφωνα με την οποία το νεογέννητο Σύμπαν πέρασε από μια φάση απότομης διόγκωσης. Κεντρική ιδέα αυτής της θεωρίας είναι ότι το Σύμπαν μας είναι μόνο μία «μονάδα» μέσα σε ένα άπειρο και συνεχώς επεκτεινόμενο σύνολο ασύνδετων μεταξύ τους παράλληλων συμπάντων που αποτελούν το Πολυσύμπαν.

Η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης αναπτύσσεται με... τρισδιάστατη ταχύτητα. Καθημερινά η λίστα των αντικειμένων που μπορούν να εκτυπώνονται μεγαλώνει και γίνεται ολοένα και πιο εντυπωσιακή.

Αν και τα γενέθλια του Hubble είναι στις 24 Απριλίου (τότε εκτοξεύτηκε το 1990 ο πατριάρχης των διαστημικών τηλεσκοπίων) η NASA έδωσε τώρα στη δημοσιότητα την καθιερωμένη «εορταστική» εικόνα με την οποία κάθε χρόνο μας θυμίζει την παρουσία και τεράστια συμβολή του τηλεσκοπίου στην διαστημική εξερεύνηση. Φέτος η NASA επέλεξε μια καταπληκτική εικόνα που τράβηξε το Hubble το 2001. Πρόκειται για το Νεφέλωμα της Κεφαλής του Πιθήκου. Γνωστό και ως NGC 2174, το νέφος των αερίων και της σκόνης βρίσκεται σε απόσταση 6.400 ετών φωτός από τον αστερισμό του Ωρίωνα.

Ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ εμφανίστηκε το βράδυ της Δευτέρας σε τηλεοπτική εκπομπή στη Βρετανία και διατύπωσε μια σειρά από ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες προβλέψεις για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Στη μάχη του διαστημικού τουρισμού θέλει να μπει δυναμικά η αμερικανική εταιρεία XCOR Aerospace. Κατασκευάζει ένα διθέσιο σκάφος, το Lynx, που θα πραγματοποιεί πτήσεις σε ύψος 120 χλμ από την επιφάνεια της Γης. Τα σύνορα της γήινης ατμόσφαιρας με το Διάστημα έχουν καθοριστεί στα 100 χλμ από την επιφάνεια του πλανήτη μας. Δίπλα στον πιλότο του Lynx θα κάθεται ένας επιβάτης που αφού θα λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση θα λειτουργεί ως συγκυβερνήτης του σκάφους.

Εχει διαπιστωθεί ότι γεωλογικές διεργασίες κατά τον σχηματισμό του πλανήτη Ερμή οδήγησαν αργότερα στη συρρίκνωσή του. Η μελέτη νέων δεδομένων από την αποστολή Messenger δείχνουν ότι η διάμετρος του πλανήτη μειώθηκε κατά 7 χλμ σε σχέση με τη διάμετρο που είχε όταν στερεοποιήθηκε πριν από περίπου τέσσερα δισ. έτη.

Η βρετανική εταιρεία Driving Experience κατέγραψε και χαρτογράφησε τους πιο επικίνδυνους δρόμους στη Γη. Η εταιρεία σημείωσε στον χάρτη τους 22 δρόμους που η οδήγηση δεν είναι απλά επικίνδυνη αλλά κυριολεκτικά παιχνίδι με το… θάνατο. Ο πιο επικίνδυνος δρόμος είναι ο North Yungas στη Βολιβία και για αυτό έχει λάβει την ονομασία «ο δρόμος του θανάτου». Ανάμεσα στους 22 δρόμους της… Κόλασης είναι και ένας ελληνικός. Πρόκειται για τον την επαρχιακή οδό που ενώνει τα χωριά Πατιόπουλο και Περδικάκι, στην Αιτωλοακαρνανία.

Αμερικανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν μια νέα πιο απλή, πιο φθηνή και πιο φιλική για το περιβάλλον μέθοδο βιομηχανικής μετατροπής του φυσικού αερίου σε υγρά καύσιμα και άλλα χημικά παράγωγα. Η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να παίξει καταλυτικό ρόλο για την απεξάρτηση από τα παράγωγα του πετρελαίου.

Τρεις επιστήμονες του Ινστιτούτου Υπολογιστικής Κοσμολογίας του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Durham στη Βρετανία δημιούργησαν ένα βίντεο, ένα 3D animation για την ακρίβεια, το οποίο επιτρέπει στον χρήστη να ταξιδέψει στο Σύμπαν. Πιο συγκεκριμένα το animation επιτρέπει στον χρήστη να… πετάξει μέσα στα εκατομμύρια των γαλαξιών που έχουμε εντοπίσει στον Κόσμο. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα του προγράμματος GAMA και εικόνες του προγράμματος SDSS δημιουργώντας ένα πραγματικά εκπληκτικό αποτέλεσμα.

Ανακαλύφθηκαν σε μια νησιωτική περιοχή της Αλάσκας τα απολιθώματα ενός δεινοσαύρου που σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν ξάδελφος του Τυραννόσαυρου ρεξ. Αν και ο δεινόσαυρος αυτός δεν ήταν μικρός, είχε μήκος 7 μέτρων και ύψος δύο μέτρων, η επιστημονική κοινότητα έσπευσε να τον χαρακτηρίσει «πυγμαίο Τυραννόσαυρο». Ο T.rex είχε διπλάσιο μέγεθος.

Ερευνητές που μελετούσαν ένα μικρό και χαμηλής αξίας διαμάντι εντόπισαν στοιχεία που υποδεικνύουν την παρουσία τεράστιων αποθεμάτων νερού βαθιά στο εσωτερικό της Γης. Σύμφωνα με τους ερευνητές είναι πιθανό σε βάθος εκατοντάδων χλμ στο εσωτερικό του πλανήτη μας να υπάρχει μια ζώνη που περιέχει όσο νερό διαθέτουν συνολικά όλοι οι ωκεανοί! Αν επιβεβαιωθεί ότι σε τόσο μεγάλο βάθος υπάρχει νερό σε υγρή μορφή αυτό θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στη μελέτη της Γης και την κατανόηση των γεωλογικών της διεργασιών. Επιπλέον θα ανοίξει νέους δρόμους στη διαστημική εξερεύνηση αφού αν η Γη διαθέτει στο εσωτερικό της νερό το ίδιο θα συμβαίνει και σε άλλους βραχώδεις πλανήτες.

Χιλιάδες ηφαίστεια βρίσκονται διάσπαρτα στο ηλιακό σύστημα δημιουργώντας ένα εκρηκτικό εξωγήινο κοκτέιλ.