Με ανακούφιση βλέπουν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη διαφαινόμενη νίκη της πολωνικής αντιπολίτευσης στις εκλογές που έλαβαν χώρα χθες. Ειδικά στη Γερμανία, τον αγαπημένο στόχο του λαϊκιστικού κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας.

«Περιμένω ότι η Πολωνία θα γίνει ένας εποικοδομητικός εταίρος και ότι η αλλαγή στην κυβέρνηση θα ενισχύσει τη θέση της στην Ευρώπη», δήλωσε στο γερμανικό ραδιόφωνο ο Terry Reintke, Γερμανός ευρωβουλευτής που είναι και συν – επικεφαλής των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Η Πολωνία είναι μια εξαιρετικά σημαντική δημοκρατία για την Ευρώπη» πρόσθεσε.

Οι γερμανο-πολωνικές σχέσεις έχουν δοκιμαστεί τα τελευταία χρόνια εν μέσω επίμονων απαιτήσεων από τους ηγέτες του νόμου και της δικαιοσύνης (PiS) να πληρώσει η Γερμανία περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο ευρώ σε πολεμικές αποζημιώσεις.

Το αντιγερμανικό αίσθημα εκφράστηκε επίσης κατά την προεκλογική εκστρατεία του κόμματος, συμπεριλαμβανομένων των τακτικών κατηγοριών ότι ο Ντόναλντ Τουσκ, ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Συνασπισμού Πολιτών και πιθανότατα επόμενος πρωθυπουργός, ήταν «Γερμανός πράκτορας».

Οι τεταμένες σχέσεις Γερμανίας – Πολωνίας

Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Annalena Baerbock προσπάθησε να βελτιώσει τις σχέσεις πέρυσι, ταξιδεύοντας στη Βαρσοβία την εθνική εορτή της Γερμανίας ως ένδειξη σεβασμού για έναν σημαντικό σύμμαχο και γείτονα.

Ωστόσο, αντί να χαιρετίσει τη χειρονομία, η ηγεσία της Πολωνίας της παρουσίασε ένα νομοσχέδιο που έκανε λόγω για εγκλήματα πολέμου από γερμανικής πλευράς.

Με την αλλαγή σκυτάλης στην κυβέρνηση της Πολωνίας να είναι προ των πυλών, Γερμανοί πολιτικοί από όλο το φάσμα του πολιτικού κόσμου κάλεσαν την κυβέρνησή τους να αδράξει τη στιγμή και να οδηγήσει τις γερμανο-πολωνικές σχέσεις σε νέα κατεύθυνση.

«Οι Γερμανοί θα πρέπει να ξεκινήσουν μια πρωτοβουλία για την αναζωογόνηση των διμερών σχέσεων εάν υπάρξει αλλαγή στην κυβέρνηση», έγραψε στο X ο σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Metin Hakverdi, μέλος της επιτροπής Ε.Ε. του γερμανικού κοινοβουλίου, προσθέτοντας ότι η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας πρέπει να είναι στο επίκεντρο. «Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, το μήνυμα πρέπει να είναι: Η Γερμανία αισθάνεται υπεύθυνη για την ασφάλεια της Πολωνίας!».

Η Κάτια Λάικερτ, εκλεγμένη στο γερμανικό κοινοβούλιο με τους κεντροδεξιούς Χριστιανοδημοκράτες, που συμμετέχει στην επιτροπή εξωτερικών σχέσεων, είπε ότι τα αποτελέσματα των εκλογών «δίνουν ελπίδα» στην Ευρώπη.

«Το να έχουμε ξανά μια φιλοδημοκρατική και φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση στη Βαρσοβία θα ήταν τεράστιας σημασίας για την Ευρώπη, ειδικά σε αυτή την περίοδο κρίσης», έγραψε στο X.

Ο Ρολφ Νίκελ, ο οποίος έφερε το μεγαλύτερο βάρος της αντι-γερμανικής στάσης του PiS για πολλά χρόνια ως πρεσβευτής της Γερμανίας στη Βαρσοβία, ήταν ακόμη πιο διαχυτικός.

«Οι Πολωνοί ψηφοφόροι δημιούργησαν την άνοιξη στα μέσα Οκτωβρίου», είπε στη γερμανική δημόσια τηλεόραση.

Αίσθημα ανακούφισης στις Βρυξέλλες – Ευρωπαϊκή εμπιστοσύνη στον Τουσκ

Το ίδιο αίσθημα φαίνεται να υπάρχει και στις Βρυξέλλες, όπου ο ηγέτης της αντιπολίτευσης  Ντόνταλντ Τουσκ είναι μια πολύ γνωστή προσωπικότητα, έχοντας διατελέσει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το 2014 έως το 2019.

Υπενθυμίζεται ότι η δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας υπήρξε ένα ευρωσκεπτικιστικό αγκάθι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ασκώντας σφοδρή κριτική στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και καταψηφίζοντας τη βασική νομοθεσία της Ε.Ε.

Αξιωματούχοι και ειδικοί της Ε.Ε. ελπίζουν ότι η πιθανή νέα κεντροδεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας θα παίξει έναν πιο εποικοδομητικό ρόλο στις Βρυξέλλες.

«Το αποτέλεσμα θα πρέπει να οδηγήσει σε καλύτερη λειτουργία της Ε.Ε. αντικατοπτρίζοντας πραγματικά τις αξίες και τις αρχές της, ιδιαίτερα την αλληλεγγύη και την υπευθυνότητα», δήλωσε στο Politico διπλωμάτης της Ε.Ε., υπό καθεστώς ανωνυμίας. «Η απόρριψη των ακροδεξιών πολιτικών θα πρέπει να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για άλλους ανθρώπους και αυτό ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει την  Ε.Ε. να γίνει ισχυρότερη απέναντι στις γεωπολιτικές απειλές».

Ο ρόλος του Τουσκ στην Ε.Ε.

Ο Τουσκ θα έχει «τεράστια αντιπροσωπεία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», σύμφωνα με τον Mujtaba Rahman, διευθύνοντα σύμβουλο της συμβουλευτικής εταιρείας Eurasia Group στην Ευρώπη. Θα μπορούσε να καλύψει «κάτι σαν ένα κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έναν ισχυρό ηγέτη που μπορεί να προωθήσει τη συζήτηση για διάφορα σημαντικά ζητήματα», πρόσθεσε ο Rahman.

Η επιστροφή του Τουσκ στην εξουσία της Πολωνίας λογίζεται επίσης για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), την ισχυρή κεντροδεξιά συμμαχία από την οποία προέρχεται επίσης η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Αν και η συντηρητική ομάδα έχει τις περισσότερες έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ηγέτες από την πολιτική της οικογένεια έχασαν την εξουσία σε μεγάλες χώρες της Ε.Ε. όπως η Γερμανία, υπονομεύοντας την επιρροή του ΕΛΚ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

«[Ο Τουσκ] θα είναι ο πιο σημαντικός ηγέτης του ΕΛΚ» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος μίλησε επίσης στο Politico υπό καθεστώς ανωνυμίας. «Το ΕΛΚ έχει πολλούς ηγέτες στο [Συμβούλιο] — αλλά ο Τουσκ θα είναι ο μόνος από μια μεγάλη χώρα», είπε ο διπλωμάτης.