Γνωστός και ως «πρίγκιπας κλόουν», ο Μπέπε Γκρίλο προσγειώθηκε στην καρδιά της ιταλικής πολιτικής σκηνής το 2010, ιδρύοντας το κόμμα Movimento 5 Stelle και, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο, κατέκτησε τις καρδιές, τον νου και τις ψήφους των Ιταλών που είχαν βαρεθεί τα κυρίαρχα κόμματα.

Ο 64χρονος τότε κωμικός, που λίγο πριν τις εκλογές του 2010 είχε δηλώσει στο CNN ότι «το όραμά μου ήταν απλώς να κάνω αστεία για τους πολιτικούς», στις εκλογές του 2013 συγκέντρωσε ποσοστό 25,5% των ψήφων. Το κόμμα του κατά κόσμον Τζουζέπε Πιέρο Γκρίλο έγινε δεύτερο δημοφιλέστερο της Βουλής των Αντιπροσώπων, αποδεικνύοντας πως στην ιταλική πολιτική σκηνή υπήρχε ακόμα αρκετός χώρος για άλλον έναν showman.

Φαίνεται πως όλα αυτά έφερε στη μνήμη του Νίκος Φίλης μόλις άκουσε τα νέα για τη νίκη Κασσελάκη το βράδυ της Κυριακής και προέβη σε σφοδρή κριτική κατά της νέας ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και του Αλέξη Τσίπρα. Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στον νέο πρόεδρο του κόμματος, ο Νίκος Φίλης δήλωσε: «είναι το φαινόμενο της μεταπολιτικής, το θέαμα και όχι η ουσία, κάτι σαν Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία».

Με δύναμη από τη Γένοβα

Πολύ πριν χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο εξέχοντα παραδείγματα του λαϊκίστικού κύματος που εκδηλώθηκε στην Ευρώπη κατά τη δεκαετία του 2010, ο Τζουζέπε Πιέρο Μπέπε Γκρίλο ήταν ένας ανήσυχος νέος από τη Γένοβα που παράτησε τη Λογιστική για να γίνει κωμικός.

Τα τέλη της δεκαετίας του 1970 τον βρήκαν στην ιταλική τηλεόραση να συμμετέχει σε διάφορα σόου, κάτι που τελικά τον οδήγησε στο να αποκτήσει ολόδική του εκπομπή, η οποία αναπτύχθηκε ειδικά γι’ αυτόν και είχε τίτλο «Grillometro».

Σύντομα, οι εμφανίσεις του άρχισαν να περιλαμβάνουν πολιτική σάτιρα που προσέβαλε ορισμένους Ιταλούς πολιτικούς. Όμως, το 1986, τα αστεία του Μπέπε Γκρίλο εις βάρος του Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος και του ηγέτη του Μπετίνο Κράξι – τότε πρωθυπουργού της Ιταλίας – με αφορμή την επίσκεψή του στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, του κόστισε πολύ ακριβά και οδήγησε στην οριστική αποπομπή του από την τηλεόραση.

Εξόριστος απ’ το γυαλί, ευπρόσδεκτος απ’ το λαό

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι εμφανίσεις του Γκρίλο στην τηλεόραση έγιναν σπάνιες. Απτόητος κι έχοντας καθιερωθεί ως εθνική προσωπικότητα, μετέφερε την έντονη, δηκτική και προκλητική του δράση στο θέατρο. Άρχισε να περιοδεύει στην Ιταλία, δίνοντας παραστάσεις που ισορροπούσαν μεταξύ κωμωδίας και πολιτικού σχολιασμού.

Η φήμη του δεν μειώθηκε από την απουσία του από την τηλεόραση. Τουναντίον, έκτοτε βρήκε και νέο ακροατήριο. Το ευρύ δίκτυο θαυμαστών του Γκρίλο άρχισε να του στέλνει ιστορίες εταιρικών παραπτωμάτων και η εκπαίδευσή του ως λογιστή τον καθιστούσε ικανό να εκτιμήσει την ακριβή φύση των παραπτωμάτων.

Ο Γκρίλο ενσωμάτωνε τις λεπτομέρειες των ερευνών του στις παραστάσεις του και να ξεσκεπάζει διάφορες απάτες και σκάνδαλα. Παραδείγματος χάριν, το 1993 αποκάλυψε την ύπαρξη μιας απάτης χρέωσης στο εθνικό τηλεφωνικό μονοπώλιο της Ιταλίας.

Στα πλαίσια μίας από τις διαβόητες παραστάσεις του, ο Γκρίλο τα είχε βάλει με την τεχνολογία και είχε στηλιτεύσει την εξάρτηση της σύγχρονης κοινωνίας από αυτήν, σπάζοντας ένα σωρό ηλεκτρονικούς υπολογιστές, χωρίς τότε ούτε ο ίδιος να γνωρίζει ότι χρόνια αργότερα, η τεχνολογία θα γινόταν το κλειδί της επιτυχίας του.

Το διαδικτυακό εφαλτήριο

Ο Μπέπε Γκρίλο ήταν ο άνθρωπος που θα έβρισκε τρόπο να συναντήσει το κοινό του πάση θυσία, μεταπηδώντας από μέσο σε μέσο, αναζητώντας την καταλληλότερη πλατφόρμα που θα φιλοξενούσε τον ίδιο και τους πιστούς ακολούθους του. Έτσι, το 2005, εγκαινίασε το beppegrillo.it, ένα ιστολόγιο που θα λειτουργούσε ως εφαλτήριο για μερικές από τις πιο τολμηρές πρωτοβουλίες του.

Στις 8 Σεπτεμβρίου 2007, ο Γκρίλο οργάνωσε μια πανεθνική διαμαρτυρία στην οποία συμμετείχαν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, διαμαρτυρόμενοι για τις διεφθαρμένες πρακτικές της πολιτικής τάξης. Το λαϊκό αυτό κύμα και η υποστήριξη προς τον Γκρίλο οδήγησε στη δημιουργία του κόμματος Movimento 5 Stelle το 2009.

Απ’ το διαδίκτυο στη Βουλή

Καθώς τα σκάνδαλα που αφορούσαν τον τότε πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι συνέχισαν να αποκαλύπτονται και η ιταλική οικονομία να παραπαίει από την κρίση χρέους της ευρωζώνης, οι δυσαρεστημένοι Ιταλοί αγκάλιασαν τον Γκρίλο. Έγινε μία από τις πιο δημοφιλείς πολιτικές προσωπικότητες της Ιταλίας και η πολιτική του πρόταση – η οποία, μεταξύ άλλων, ζητούσε όρια θητειών και μειωμένες αμοιβές για τους κυβερνητικούς αξιωματούχους – συγκέντρωσε ευρεία υποστήριξη.

Το 2012, οι υποψήφιοι του κόμματός του κέρδισαν τις τοπικές εκλογές στην Πάρμα και τη Σικελία και έγινε σαφές ότι οι Grillini, όπως αυτοαποκαλούνται οι υποστηρικτές του Γκρίλο, ήταν μια ισχυρή πολιτική δύναμη. Όταν στη συνέχεια η κυβέρνηση του τεχνοκράτη Μάριο Μόντι κατέρρευσε τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, ο Γκρίλο και το Movimento 5 Stelle βρέθηκαν στο στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Στις πρόωρες εκλογές που διεξήχθησαν τον Φεβρουάριο του 2013, το κόμμα του Γκρίλο διεκδίκησε περίπου το ένα τέταρτο των εδρών και στα δύο σώματα του νομοθετικού σώματος της Ιταλίας, καθιστώντας την υποστήριξή του ουσιαστικά απαραίτητη για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γκρίλο απαγορεύεται να κατέχει αξιώματα, λόγω καταδίκης του για ανθρωποκτονία εξ αμελείας που ήταν αποτέλεσμα αυτοκινητιστικού ατυχήματος το 1980. Παρ’ όλα αυτά, παρέμεινε για καιρό το πρόσωπο και η ψυχή του κινήματος μέχρι που τον Ιανουάριο του 2018, δηλώνοντας ότι «βαρέθηκε τις απόψεις», αφαίρεσε σχεδόν όλες τις αναφορές στο κόμμα από το ιστολόγιό του.