Μπορεί ο καύσωνας να μας σκοτώσει;

Διανύουμε τις πρώτες ζεστές μέρες του καλοκαιριού, με το θερμόμετρο να φτάνει σήμερα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας τους 35 βαθμούς Κελσίου. Πόσο επικίνδυνη, όμως, μπορεί να γίνει η ζέστη;  Από όλες τις φυσικές καταστροφές, η ακραία ζέστη είναι ο νούμερο 1 δολοφόνος, σύμφωνα με μελέτες, σκοτώνοντας περισσότερους ανθρώπους από τους τυφώνες και τους ανεμοστρόβιλους μαζί.

Σύμφωνα με μελέτη που έγινε το 2021, και επικαλείται το CNN, από το 1980 έχει σημειωθεί αύξηση 74% στους θανάτους λόγω ζέστης. Η κλιματική αλλαγή, όμως, αναμένεται να φέρει περισσότερες υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες που θα διαρκούν περισσότερο. Οι περισσότεροι θάνατοι και τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από τη ζέστη θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Τρεις είναι οι πιο συνηθισμένες καταστάσεις που πρέπει να δείξουμε προσοχή: η αφυδάτωση, η θερμοπληξία και η εξάντληση από τη ζέστη.

Αφυδάτωση

Ο οργανισμός μας χρειάζεται υγρά για να λειτουργεί καλά και όταν αυτά χάνονται από το σώμα μας τότε αφυδατωνόμαστε. Η ήπια ή μέτρια αφυδάτωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με την κατανάλωση περισσότερων υγρών, αλλά η σοβαρή αφυδάτωση χρειάζεται παρέμβαση γιατρού.

Το πρόβλημα είναι ότι το σώμα μας δεν μας ενημερώνει πάντα έγκαιρα ότι χρειάζεται περισσότερο νερό. Μέχρι να νιώσουμε δίψα, έχουμε μείνει πίσω στην αντικατάσταση των υγρών. Γι΄αυτό οι ειδικοί συνιστούν, πριν βγούμε στη ζέστη, να πιούμε πολλά υγρά ώστε να προλάβουμε να καλύψουμε τις ανάγκες του οργανισμού μας. Μάλιστα τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ συνιστούν αν είμαστε στη ζέστη (αν εργαζόμαστε ή αν γυμναζόμαστε) να πίνουμε ένα φλιτζάνι νερό κάθε 15-20 λεπτά. Είναι σημαντικό ωστόσο να μην ξεπεράσουμε την ποσότητα των έξι φλιτζανιών, γιατί μπορεί να μειωθούν υπερβολικά τα επίπεδα νατρίου μας, προκαλώντας μας σύγχυση και άλλα προβλήματα υγείας.

Η χρόνια αφυδάτωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για πέτρες στα νεφρά και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.

Θερμοπληξία

Η πιο σοβαρή παρενέργεια της ζέστης είναι η θερμοπληξία, όταν το σώμα δεν μπορεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του. Σε κανονικές θερμοκρασίες το σώμα χάνει νερό μέσω του ιδρώτα, της αναπνοής και της ούρησης. Όταν όμως η υγρασία αυξάνεται πάνω από το 75%, η εφίδρωση καθίσταται αναποτελεσματική. Το σώμα μπορεί να αποβάλλει θερμότητα μόνο όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλότερη από την εσωτερική θερμοκρασία του σώματός μας, συνήθως γύρω στους 98,6 βαθμούς.

Εάν η θερμοκρασία του σώματος αυξηθεί γρήγορα, ο φυσικός μηχανισμός ψύξης -ο ιδρώτας – αποτυγχάνει. Η θερμοκρασία ενός ατόμου μπορεί να ανέβει στους επικίνδυνους 106 βαθμούς ή και υψηλότερα μέσα σε μόλις 10 ή 15 λεπτά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη ή ακόμη και σε θάνατο.

Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα, όπως οι βήτα αναστολείς και τα αντικαταθλιπτικά, και τα παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται περισσότερο με τη ρύθμιση της θερμότητας. Το αλκοόλ μπορεί επίσης να δυσκολέψει το σώμα να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του, όπως και η αφυδάτωση ή το υπερβολικό ντύσιμο στη ζέστη.

Ένα άτομο που έχει πάθει θερμοπληξία μπορεί να ιδρώνει έντονα ή καθόλου. Μπορεί να έχει σύγχυση ή να λιποθυμήσει ακόμα και να πάθει επιληπτική κρίση. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα η θερμοπληξία μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον εγκέφαλο και ταχυπαλμία και τελικά να κάνει τον οργανισμό να «κατεβάσει ρολά». Μετακινείστε το άτομο που έχει πάθει θερμοπληξία στη σκιά, δώστε του δροσερό νερό και βάλτε του κρύες πετσέτες γύρω από τον λαιμό, το κεφάλι, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα. Και φυσικά ζητήστε ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό.

Θερμική εξάντληση

Η θερμική εξάντληση συμβαίνει όταν το σώμα χάνει πολύ νερό ή αλάτι μέσω της υπερβολικής εφίδρωσης. Συνήθως, αυτό μπορεί να συμβεί όταν εκτίθεστε σε υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με υψηλή υγρασία ή αν γυμνάζεστε έντονα.

Τα σημάδια της θερμικής εξάντλησης μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη εφίδρωση, αίσθημα λιποθυμίας ή κόπωσης, ασυνήθιστο καρδιακό ρυθμό, μυϊκές κράμπες, πονοκέφαλο ή ναυτία. Αν νομίζετε ότι εσείς ή κάποιος άλλος έχει θερμική εξάντληση, ξεκουραστείτε στη σκιά ή στον κλιματισμό. Πιείτε δροσερό νερό και εάν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν ζητήστε ιατρική βοήθεια.