«Δώσε μας εκλογές, εσωκομματικές, και πάρε την ψυχή μας».  Η φράση αυτή κορυφαίου στελέχους αποτυπώνει πλήρως το κλίμα που επικρατεί, με την έναρξη της νέας πολιτικής περιόδου, στο Κίνημα Αλλαγής. Τα βλέμματα και οι συζητήσεις έχουν στραφεί στην επερχόμενη κάλπη. Τα πρώτα, παρακινδυνευμένα, στοιχήματα για τα «δίδυμα» του δεύτερου γύρου έχουν ήδη αρχίσει να πέφτουν στο τραπέζι.

Και οι «μηχανισμοί» που έχουν μπει εδώ και καιρό στο παιχνίδι της κάλπης έδειξαν, για όσους γνωρίζουν τον κομματικό χάρτη, τα πλεονεκτήματα αλλά και τις αδυναμίες των διεκδικητών της ηγεσίας.  Η ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί δείχνει ότι η διαδικασία εκλογής θα διεξαχθεί μέσα στο 2021, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ίσως και εντός του Νοεμβρίου. «Πάμε όσο πιο γρήγορα γίνεται να τελειώνουμε και να κερδίσουμε. Με διαφάνεια και δημοκρατικές διαδικασίες». Αυτό είπε σε στενούς συνεργάτες της, την Παρασκευή, η Φώφη Γεννηματά. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται η σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής στις 25 Σεπτεμβρίου.

O Γιώργος Παπανδρέου

Αλλά και η ίδια η μάχη για την ηγεσία έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με αυτή του 2017. Λίγοι διαφωνούν στην εκτίμηση ότι σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση μικρό ρόλο θα παίξει η στάση προσωπικοτήτων όπως ο Κώστας Σημίτης ή στελεχών με ιστορικό βάρος όπως ο Κώστας Λαλιώτης. Αντιθέτως, άπαντες συμφωνούν στην εκτίμηση ότι ο παράγοντας που θα καθορίσει την πλευρά προς την οποία θα γείρει η πλάστιγγα  είναι ο Γιώργος Παπανδρέου.

Η στάση του παραμένει ερωτηματικό καθώς ο πρώην πρωθυπουργός κρατά κλειστά τα χαρτιά του. Στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι ο κ. Παπανδρέου θα στηρίξει την υποψηφιότητα της Φώφης Γεννηματά και σε κάθε περίπτωση «θα κλείσει το μάτι» στην υπερψήφισή της. Ομως, το περιβάλλον του κ. Παπανδρέου δεν προεξοφλεί τίποτα.  Επιπροσθέτως, η υποψηφιότητα Καστανίδη δεν αφήνει αδιάφορα τα στελέχη του ΚΙΔΗΣΟ. Είναι βαρόμετρο η υποψηφιότητα του Χάρη Καστανίδη. Αν μάλιστα επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι «όσοι ψηφίσουν Καστανίδη στην πλειοψηφία τους θα ψήφιζαν Γεννηματά», είναι πιθανόν να επηρεάσει καθοριστικά το αποτέλεσμα του πρώτου κρίσιμου γύρου.

Το «νέο και άγνωστο»

Ρόλο θα παίξουν και τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων που θα δουν το φως της δημοσιότητας το επόμενο διάστημα. Αν το Κίνημα Αλλαγής κινηθεί στα συνήθη ποσοστά του, το επιχείρημα του Ανδρέα Λοβέρδου ότι η αλλαγή ηγεσίας αποτελεί μονόδρομο για την πολιτική και εκλογική ανάκαμψη του κόμματος θα ενισχυθεί και άλλο. Ο κ. Λοβέρδος πέτυχε αυτούς του μήνες, εκτός των άλλων, να καλύψει πολύ μεγάλο μέρος της «μαύρης τρύπας» που είχε σε σχέση με τη Φώφη Γεννηματά και τον Νίκο Ανδρουλάκη. Κατάφερε, όπως λέγεται, σπίτι-σπίτι, να δημιουργήσει πυρήνες υποστηρικτών του σε όλη τη χώρα.

Ο κ. Λοβέρδος θα παρουσιάσει στις 20 Σεπτεμβρίου το τελικό κείμενο του σχεδίου του για την παράταξη. Πάνω από 5.000 άτομα πήραν μέρος και πάνω από 500 εκτενείς προτάσεις, πέραν των επιμέρους σχολίων, κατατέθηκαν στη δίμηνη διαβούλευση.  Στο επιτελείο του κ. Λοβέρδου έχουν διαβάσει καλά το ρεύμα αλλαγής ηγεσίας και επιχειρούν να ενσωματώσουν όλες τις πτυχές του.

Αλλαγή γενιάς

Πολλά όμως θα εξαρτηθούν από το αν το ρεύμα αλλαγής ηγεσίας συνδυαστεί και με το αίτημα για αλλαγή γενιάς. Επίσης, από το αν η επιλογή γίνει με κριτήριο τα πρόσωπα, καθώς, όπως λέγεται, «το νέο ακόμα και άγνωστο φαντάζει πιο ελκυστική επιλογή». Το νέο και το… άγνωστο αφορά τον Νίκο Ανδρουλάκη. Ο ευρωβουλευτής του Κινήματος Αλλαγής κινείται με μεθοδικό τρόπο.

Παντού, σε όλη τη χώρα, υπάρχουν ομάδες υποστηρικτών του, στην πλειοψηφία τους νέοι άνθρωποι, που ήδη παρουσιάζουν αξιοσημείωτη κινητικότητα υποστηρίζοντας ότι «ήλθε η ώρα της γενιάς μας». Μόνο που, όπως λέγεται, ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε να δημιουργήσει ρεύμα καχυποψίας για το νέο αν αυτό δεν συνοδεύεται από ξεκάθαρο περιεχόμενο. Αυτή είναι μια ακόμα σημαντική παράμετρος των  εκλογών: η δυνατότητα του κ. Ανδρουλάκη να παρουσιάσει ένα πειστικό σχέδιο για την παράταξη που να κινητοποιεί όσο και αυτό της ανανέωσης.

Λαϊκό ρεύμα αλλαγής ηγεσίας

Ενας από τους παράγοντες που θα καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα είναι η δυνατότητα της Φώφης Γεννηματά να αντιμετωπίσει το ρεύμα αλλαγής ηγεσίας που υπάρχει στη βάση της παράταξης. Τα μηνύματα που φτάνουν στη Χαριλάου Τρικούπη προκαλούν προβληματισμό. Η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής διαθέτει ισχυρές δυνάμεις στον κομματικό μηχανισμό και έχει μεγάλα ερείσματα στα συνδικαλιστικά και αυτοδιοικητικά στελέχη που αποτελούν τον κορμό του. Ωστόσο, όπως λέγεται, ο «μηχανισμός» αυτός δεν έχει μέχρι στιγμής κινητοποιηθεί στον βαθμό που θα έπρεπε, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται και απροθυμία. «Στελέχη που λένε ανοιχτά ότι στηρίζουν τη Φώφη δεν δείχνουν διατεθειμένα να εμπλακούν ενεργά στη μάχη» παρατηρεί επιτελικό στέλεχος αντίπαλου υποψηφίου, που πάντως συμμερίζεται την εκτίμηση ότι η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής έχει και δυνάμεις και «κρυφή ψήφο». Είναι, επομένως, κρίσιμη παράμετρος το κατά πόσο το πολιτικό σπριντ που επιχειρεί το τελευταίο διάστημα η κυρία Γεννηματά, και κορυφώνεται σε πρώτη φάση με την παρουσία της στη ΔΕΘ, «θα ζεστάνει» το δίκτυο των υποστηρικτών της. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι η επιλογή της προέδρου του ΠαΣοΚ είναι να θέσει, κατά την προεκλογική περίοδο, «σκληρά πολιτικά διλήμματα» για την πορεία και την πολιτική ταυτότητα του Κινήματος Αλλαγής.

Η κυρία Γεννηματά θα κλιμακώσει την αντιπαράθεσή της με την κυβέρνηση, θα επιμείνει στην αυτόνομη πορεία του κόμματος και στη μη συνεργασία με τη ΝΔ. Επί της ουσίας θα εμφανιστεί ως η επιλογή που θα διατηρήσει το κόμμα στην κεντροαριστερή όχθη υπονοώντας ότι η επιλογή Λοβέρδου θα σημάνει άλλη επιλογή και άλλη κατεύθυνση. Οι επιτελείς της εκτιμούν πως η εικόνα ότι ο Ανδρέας Λοβέρδος ευνοεί μια πιο φιλική στάση απέναντι στη ΝΔ μπορεί να αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα του. Και αυτό γιατί ναι μεν το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο στη βάση του κόμματος παραμένει ισχυρό, ωστόσο υπάρχει πλέον και κλίμα αντιπαράθεσης με τη ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, γεγονός που δυσκολεύει τον κ. Λοβέρδο.