Εν αναμονή της ιστορικής κίνησης του αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, να χαρακτηρίσει τις μαζικές θηριωδίες κατά των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ως «γενοκτονία» βρίσκεται η Τουρκία και ο πρόεδρός της, Ταγίπ Ερντογάν.
Τις τελευταίες ώρες, και μετά την τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ηγετών -κατά την οποία ο Μπάιντεν φέρεται να ενημέρωσε τον Ερντογάν για τις προθέσεις του- τα βλέμματα είναι στραμμένα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
To State Department γνωστοποίησε ότι εντός της ημέρας θα υπάρξουν ανακοινώσεις για τη «Γενοκτονία των Αρμενίων». «Όσον αφορά στη Γενοκτονία των Αρμενίων, μπορείτε να περιμένετε μία ανακοίνωση» ήταν η διατύπωση της αναπληρώτριας εκπροσώπου της αμερικανικής διπλωματίας, Τζαλίνα Πόρτερ.
Μέχρι τώρα, η αμερικανική κυβέρνηση απέφευγε να χρησιμοποιεί τον όρο «γενοκτονία», με τον Μπάιντεν να είναι ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος -μετά τον Ρόναλντ Ρήγκαν το 1981- που θα το πράξει.
Σημειώνεται, δε, πως πρόκειται για προεκλογική δέσμευση του δημοκρατικού προέδρου. Πριν από έναν χρόνο, όταν ήταν ακόμη υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, ο Μπάιντεν είχε τιμήσει τη μνήμη των 1,5 εκατ. θυμάτων που σφαγιάστηκαν τα χρόνια που η Οθωμανική Αυτοκρατορία πλησίαζε στο τέλος της και είχε υποσχεθεί ότι, εάν εκλεγόταν, θα αναγνώριζε επίσημα τη Γενοκτονία των Αρμενίων.
Η Τουρκία αποδέχεται πως πολλοί Αρμένιοι που ζούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με Οθωμανικές δυνάμεις την περίοδο εκείνη, ωστόσο αμφισβητεί τις εκτιμήσεις ιστορικών για τον αριθμό των θυμάτων, ενώ διατείνεται πως δεν επρόκειτο για συστηματική, ενορχηστρωμένη εξολόθρευση του πληθυσμού εξαιτίας της εθνικής του ταυτότητας που θα συνιστούσε γενοκτονία.
Ψυχρολουσία στην Αγκυρα
Αναμφίβολα, αν ο Μπάιντεν προχωρήσει με την αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας, τότε θα πρέπει να ετοιμαστεί για τη θύελλα που θα προκαλέσει ο ισλαμιστής πρόεδρος της Τουρκίας.
Μάλιστα, οι κλυδωνισμοί μιας τέτοιας κίνησης στις διμερείς σχέσεις θα είναι ασφαλώς μεγαλύτεροι από τις ποινές που μέχρι τώρα έχουν υιοθετηθεί με αφορμή την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον, την προμήθεια των S-400 ή τις εκκρεμείς περιπέτειες της Halkbank στο αμερικανικό δικαστικό σύστημα.
Αυτό αποτυπώθηκε άλλωστε και στην επικοινωνία των δύο ηγετών το βράδυ της Παρασκευής. Σύμφωνα με πληροφορίες της δημοσιογράφου του CNN Turk, Sena Alkan, στο άκουσμα της πρόθεσης Μπάιντεν, ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο για πολιτική απόφαση που θα έβλαπτε τις διμερείς σχέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, η Άγκυρα τηρεί προς το παρόν στάση αναμονής μέχρι να εκδοθεί η απόφαση εντός της ημέρας. Όπως διαρρέουν πηγές της τουρκικής προεδρίας, θα πρόκειται για μια πολιτική και συμβολική κίνηση, η οποία -όπως διατείνονται- δεν θα έχει αντίκτυπο στην οικονομία. Κάνουν λόγο, δε, για μονομερείς αποφάσεις που δεν δεσμεύον την Άγκυρα.
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί πως μετά τις πληροφορίες ότι ο Μπάιντεν ενημέρωσε τον Ερντογάν για τις προθέσεις του, η τουρκική λίρα άρχισε πάλι να κατρακυλάει.
Σε ό,τι αφορά δικαστικές υποθέσεις που δεν έχουν κλείσει ακόμη στις ΗΠΑ σχετικά με το ζήτημα και πώς αυτές θα επηρεαστούν, τούρκοι αξιωματούχοι επισημαίνουν πως εξετάζουν τις δικαστικές αποφάσεις με τα σημερινά δεδομένα. «Φαίνεται στη δήλωση του προέδρου ότι δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνουν δεκτές [σ.σ. οι αγωγές] σε τέτοιες περιπτώσεις, ωστόσο θα δούμε πώς θα πράξουμε» σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Tι ζήτησε ο Ερντογάν
Την ίδια στιγμή, τα τουρκικά ΜΜΕ μεταδίδουν ότι ο Ερντογάν έθεσε στον Μπάιντεν το πρόβλημα που αποτελεί στις σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών αφενός «η παρουσία της οργάνωσης FETO στις ΗΠΑ», δηλαδή της οργάνωσης υπό τον κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν που ζει χρόνια τώρα αυτοεξόριστος στην Πενσυλβάνια, στην οποία η Άγκυρα αποδίδει την ενορχήστρωση της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016. Και αφετέρου, τη στήριξη της Ουάσιγκτον στους Κούρδους της Συρίας, που για την Αγκυρα είναι παρακλάδι του PKK.
Προκειμένου να προχωρήσουν οι σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών φέρεται να είπε ο Ερντογάν -σύμφωνα με το κρατικό TRT- θα πρέπει να διευθετηθούν αυτά τα δυο ζητήματα.
