Ενώ βρισκόμαστε στο «μάτι του πανδημικού κυκλώνα» με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, γιατροί στο μεγαλύτερο δημόσιο ελληνικό νοσοκομείο, το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», προσφέρουν ελπίδα σε ασθενείς με COVID-19 οι οποίοι όμως πάσχουν και από άλλα, άκρως σοβαρά, υποκείμενα νοσήματα τα οποία χρήζουν άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης. Διότι ο νέος κορωνοϊός δεν μπορεί να περιμένει αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν μπορούν να περιμένουν και άλλες σοβαρές νόσοι όπως ο καρκίνος.
Επέμβαση για επιθετικό όγκο στον εγκέφαλο
Ετσι προσφάτως ειδικοί της Α΄ Πανεπιστημιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής (διευθυντής ο καθηγητής Δαμιανός Σακάς) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Στέφανο Κορφιά διεξήγαγαν πολύωρη και πολύπλοκη χειρουργική επέμβαση αντιμετώπισης γλοιοβλαστώματος (επιθετικός καρκίνος του εγκεφάλου) σε έναν 57χρονο ασθενή που είχε διαγνωσθεί και με COVID-19 και ο οποίος χωρίς την επέμβαση αυτή θα είχε ελάχιστο χρόνο επιβίωσης.
Η ισχύς διαφορετικών τμημάτων εν τη ενώσει
Η επέμβαση, όπως σημειώνει στο ΒΗΜΑ-Science ο κ. Κορφιάς, δεν θα μπορούσε ποτέ να καταστεί δυνατή χωρίς να αποτελεί γνώμονα το «η ισχύς εν τη ενώσει». Ετσι η συνεργασία με το Αναισθησιολογικό Τμήμα του Ευαγγελισμού (διευθύντρια η κυρία Κωνσταντίνα Ρωμανά) και τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (διευθύντρια η καθηγήτρια Πνευμονολογίας- Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ κυρία Αναστασία Κοτανίδου) ήταν ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του δύσκολου εγχειρήματος.
Ασθενής διαγνωσμένος και με COVID-19
Η σωτήρια επέμβαση που κλήθηκαν να διεξαγάγουν οι νευροχειρουργοί του Ευαγγελισμού ήταν μια κρανιοτομία για αντιμετώπιση κακοήθους όγκου του εγκεφάλου. Μια επέμβαση λεπτή και πολύωρη η οποία ξεπέρασε συνολικά τις τέσσερις ώρες σε διάρκεια. Η ειδοποιός διαφορά σε σύγκριση με τις υπόλοιπες αντίστοιχες επεμβάσεις που η έμπειρη αυτή νευροχειρουργική ομάδα φέρνει συχνά εις πέρας ήταν ότι ο ασθενής είχε διαγνωστεί με τον νέο κορωνοϊό (η διάγνωση για COVID-19 είχε επιβεβαιωθεί μέσω επανειλημμένων μοριακών τεστ), γεγονός που εννοεί κάποιος εύκολα, «γέννησε» ακόμη μεγαλύτερες ιατρικές προκλήσεις.
Προγραμματισμένο χειρουργείο με επείγοντα χαρακτήρα
Ο κ. Κορφιάς εξηγεί ότι «η επέμβαση αυτή δεν ήταν μια έκτακτη επέμβαση όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις που πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ένα επείγον περιστατικό, όπως π.χ. ένας ασθενής που χρειάζεται άμεσα χειρουργείο μετά από ατύχημα. Ηταν ένα προγραμματισμένο χειρουργείο το οποίο όμως είχε επείγοντα χαρακτήρα υπό την έννοια του ότι χωρίς την επέμβαση η πρόγνωση του ασθενούς θα ήταν πολύ κακή. Και αισθανόμαστε ευτυχείς που ενώ σε άλλες χώρες οι οποίες πλήττονται από τον νέο κορωνοϊό τέτοια περιστατικά θα αφήνονταν στην τύχη τους καθώς λόγω πίεσης του συστήματος δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, εδώ στην Ελλάδα, μέσα στην πανδημία, μπορέσαμε με συντονισμό, συνεργασία, διαθέτοντας τις κατάλληλες υποδομές αλλά και τους απαραίτητους πόρους να δώσουμε ελπίδα ζωής σε έναν ασθενή μας που την είχε τόση ανάγκη».
Τα αυστηρά πρωτόκολλα για τον νέο κορωνοϊό
Ο ειδικός περιγράφει ότι για να καταστεί μια τέτοια επέμβαση δυνατή απαιτείται αυστηρή εφαρμογή όλων των πρωτοκόλλων για την COVID-19, τα οποία είναι πολλά και αυστηρά. «Οι ασθενείς εννοείται ότι νοσηλεύονται πριν από την επέμβαση σε Μονάδα COVID-19. Η μεταφορά στο χειρουργείο γίνεται με αυστηρά μέτρα ασφαλείας και ακολουθεί αποκλεισμός του ασθενούς αλλά και του προσωπικού που θα συμμετάσχει στην επέμβαση εντός του χειρουργείου. Υπάρχουν μάλιστα διπλές ομάδες νοσηλευτών: μια ομάδα παραμένει όλη την ώρα της επέμβασης εντός του χειρουργείου και μια δεύτερη μεταφέρει επιπλέον υλικά που μπορεί να χρειαστούν κατά τη διάρκεια της επέμβασης χωρίς ωστόσο να έλθει ποτέ επαφή με το προσωπικό του χειρουργείου».
Στολές… αστροναύτη
Οσο για τις ειδικές στολές που φορά το προσωπικό, αυτές θυμίζουν… αστροναύτη. «Εντός του χειρουργείου το προσωπικό φορά διπλά γάντια και μάσκες καθώς και ειδικές στολές. Ακρως σημαντικό για την ασφάλεια όλων είναι και το αναισθησιολογικό πρωτόκολλο το οποίο απαιτείται να τηρείται κατά γράμμα. Και αυτό διότι η διασωλήνωση του ασθενούς είναι μια δύσκολη διαδικασία η οποία, αν δεν διεξαχθεί με πολύ μεγάλη προσοχή, μπορεί να οδηγήσει σε εξάπλωση του νέου κορωνοϊού μέσα στο χειρουργείο. Στην επέμβαση λοιπόν που διεξαγάγαμε η συμβολή της αναισθησιολόγου Βασιλικής Καραμέρη ήταν πολύτιμη». Αυστηρό είναι το πρωτόκολλο και μετά το τέλος της επέμβασης. Οπως λέει ο κ. Κορφιάς «αφαιρούνται οι στολές και ο υπόλοιπος εξοπλισμός με συγκεκριμένη σειρά και απορρίπτονται σε ειδικούς κάδους που απομακρύνονται άμεσα. Κατόπιν ο ασθενής μεταφέρεται και πάλι με πλήρη ασφάλεια σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας COVID-19».
Εφαρμογή προηγμένων τεχνικών εντός του χειρουργείου
Κλείνοντας ο κ. Κορφιάς επιθυμεί να δηλώσει ότι είναι σημαντικό πως στην Ελλάδα της πανδημίας «πριν από περίπου 15 ημέρες, οπότε και διεξήχθη η συγκεκριμένη επέμβαση, οι υγειονομικές συνθήκες επέτρεψαν ώστε στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας να υπάρχει τόσο η διαθεσιμότητα του προσωπικού όσο και οι πόροι για τη διεκπεραίωση επεμβάσεων υψηλής χειρουργικής ακρίβειας και ρίσκου σε ασθενείς με πολύ σοβαρά ιατρικά προβλήματα και συγχρόνως θετικούς στην COVID-19. Χρησιμοποιήσαμε προηγμένες τεχνικές νευροπλοήγησης οι οποίες μας επέτρεψαν να προσεγγίσουμε τον όγκο με ακρίβεια χιλιοστού καθώς και τεχνικές νευροπαραμέτρησης ώστε να ελέγξουμε σε πραγματικό χρόνο τις επιδράσεις που έχει η παρέμβασή μας στον εγκέφαλο σε σημαντικές νευρολογικές παραμέτρους όπως η κινητικότητα».
Εξασφάλιση της βέλτιστης επιβίωσης και πρόγνωσης
Ολα αυτά, κατά τον αναπληρωτή καθηγητή του ΕΚΠΑ, επιτρέπουν στους γιατρούς του Ευαγγελισμού να εξασφαλίσουν στους ασθενείς «τη βέλτιστη δυνατή επιβίωση και πρόγνωση υπό συνθήκες πανδημίας χωρίς να γίνεται καμία έκπτωση στα όσα τους προσφέρουμε. Και αυτό μας κάνει όλους να αισθανόμαστε ότι η πρωτόγνωρη αυτή πανδημία δεν αποτελεί – τουλάχιστον μέχρι στιγμής – εμπόδιο στο να φροντίσουμε τους ασθενείς μας με άλλα σοβαρά νοσήματα με τον καλύτερο τρόπο». Διότι, όπως είπαμε και στην αρχή, η COVID-19 δεν είναι η μόνη νόσος που δεν μπορεί να περιμένει…
