Τη βαθιά ανησυχία των ΗΠΑ για τις συνεχιζόμενες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο τονίζει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για το ενδεχόμενο να επεκταθούν οι τουρκικές έρευνες πολύ κοντά στο νησί του Καστελλόριζου.
«Γνωρίζουμε αυτές τις μη επιβεβαιωμένες πληροφορίες. Όπως έχουμε δηλώσει προηγουμένως και γενικώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις της Τουρκίας για την έρευνα φυσικών πόρων σε περιοχές, όπου η Ελλάδα και η Κύπρος διεκδικούν δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο», απάντησε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε σχετική ερώτηση.
Παράλληλα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών εκφράζει τη σθεναρή στήριξη του στον διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ενθαρρύνοντας όλα τα μέρη να ξαναρχίσουν τη συζήτηση για τα συγκεκριμένα θέματα. Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν σταματήσει να υποστηρίζουν το τελευταίο διάστημα την ανάγκη να υπάρξει αποκλιμάκωση, με τον βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ να σημειώνει ότι καμία πλευρά δεν πρέπει να επιδιώκει τη δημιουργία τετελεσμένων μέσω της επίδειξης ισχύος.
Τέλος, επανέλαβε την πάγια αμερικανική θέση που επιδιώκει την αξιοποίηση των πόρων της Ανατολικής Μεσογείου κατά έναν τρόπο που θα προάγει τη συνεργασία και θα παρέχει τα θεμέλια για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή.
Οι δηλώσεις του State Department γίνονται ενώ έρχεται διήμερο φωτιά την ώρα που η Τουρκία προσπαθεί να εκβιάσει τις εξελίξεις μέσω του ΝΑΤΟ και να σύρει την Ελλάδα σε ένα διάλογο εφ’ όλης των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Τουρκική ρελάνς με …τεχνικές συνομιλίες
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ενόψει της σημερινής κρίσιμης συνεδρίασης του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες σε επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων -όπου θα συζητηθεί το ελληνικό αίτημα για αποχώρηση των τουρκικών πολεμικών πλοίων και του Oruc Reis από την περιοχή- αλλά και ενόψει της μεθαυριανής συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν στην Κορσική, το τουρκικό υπουργείο Άμυνας διαρρέει μέσω του Τύπου ότι την Πέμπτη θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις Ελλάδας και Τουρκίας σε επίπεδο τεχνικών επιτροπών του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, τις οποίες επικαλείται το Anadolu, η συνεδρίαση των τουρκικών και ελληνικών στρατιωτικών αντιπροσωπειών, η οποία πιθανώς να πραγματοποιούνταν σήμερα στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ, αναβλήθηκε για τις 10 Σεπτεμβρίου με απόφαση της διοίκησης της στρατιωτικής επιτροπής της ευρωατλαντικής συμμαχίας.
Μάλιστα, λίγη ώρα αργότερα την είδηση μετέδωσε και το Reuters, επικαλούμενο πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας.
«Οι συνομιλίες μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων αξιωματούχων στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ σχετικά με το πώς να αποφευχθεί η στρατιωτική κλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο έχουν αναβληθεί για δύο ημέρες έως τις 10 Σεπτεμβρίου. Οι πηγές ανέφεραν ότι η καθυστέρηση ζητήθηκε από τη στρατιωτική επιτροπή της συμμαχίας» αναφέρει το δημοσίευμα.
Σε κάθε περίπτωση σημειώνεται ότι από την Αθήνα δεν έχει υπάρξει καμία ενημέρωση περί συνάντησης τεχνικών επιτροπών Ελλάδας και Τουρκίας, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη ελληνική αντίδραση στην εν λόγω είδηση.
Στο τραπέζι του ΝΑΤΟ η αποχώρηση του Oruc Reis
Αυτό που επισημαίνεται πάντως είναι ότι για την Ελλάδα προτεραιότητα έχει η σημερινή συζήτηση στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες σε επίπεδο των μόνιμων αντιπροσώπων, καθώς θα πρόκειται για μια πολιτική συζήτηση μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ η οποία θα πρέπει να προηγηθεί κάθε «τεχνικής» συζήτησης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ώστε να έχουν καθοριστεί οι όροι των όποιων «τεχνικών συνομιλιών» των δύο χωρών.
Άλλωστε την αυριανή συζήτηση με επίδικο ζήτημα την αποχώρηση του Oruc Reis την ζήτησε η Ελλάδα, καθώς είχαν προηγηθεί οι δημόσιες παρεμβάσεις Στόλτενμπεργκ που αιφνιδίασαν την Αθήνα και μάλιστα μετά την αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ αναδιπλώθηκε και έκανε λόγο όχι για έναρξη ελληνοτουρκικού διαλόγου αλλά για τεχνικές συνομιλίες στο πλαίσιο της αποφυγής μιας σύγκρουσης Ελλάδας και Τουρκίας καθώς αμφότερες είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
Στην κατεύθυνση αυτή έχει κατατεθεί τεχνικό έγγραφο (non paper) από την περασμένη Πέμπτη από τον αντιπρόεδρο της Στρατιωτικής Επιτροπής στους μονίμους στρατιωτικούς αντιπροσώπους (ΣΑ/ΣΕΒΑΣ) Ελλάδος και Τουρκίας με σκοπό την αποφυγή συγκρούσεων.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, το τεχνικό έγγραφο που έδωσε η Γραμματεία του ΝΑΤΟ στους δύο ΣΑ/ΣΕΒΑΣ Ελλάδας αφορά σε προπαρασκευαστικές ιδέες για την απεμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων από την περιοχή.
Η ελληνική πλευρά έχει επίσης ξεκαθαρίσει ότι αναγκαία συνθήκη για την αποκλιμάκωση της έντασης τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο, παραμένει η αποχώρηση του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis. Προς σ’ αυτή την κατεύθυνση δείχνει και ο διάλογος που είχαν πρόσφατα ο Γενς Στόλτενμπεργκ με τον Έλληνα υπουργό Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο.
Άλλο διπλωματικές πρωτοβουλίες, άλλο τεχνικές συζητήσεις
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας ερωτηθείς για το ποια θα είναι η απάντηση το κείμενο ιδεών του Στόλτενμπεργκ, τόνισε ότι «δεν πρέπει να συγχέουμε το διπλωματικό επίπεδο και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σ’ αυτό το επίπεδο για αποκλιμάκωση, με τις τεχνικού επιπέδου συζητήσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με τις προτάσεις που κατέθεσε ο κ. Στόλτενμπεργκ. Αυτές μελετώνται και θα έχετε σύντομα την απάντησή μας».
Από εκεί και πέρα στο πλαίσιο της προτεραιότητας των πολιτικών συνομιλιών το μήνυμα της Αθήνας είναι ξεκάθαρο όπως εκφράστηκε και χτες από τον κ. Πέτσα: «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις. Σταματούν οι απειλές, αρχίζουν διερευνητικές επαφές».
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα εμμένει στο ζήτημα της αποχώρησης του Oruc Reis.
Τα συμφέροντα της …Γαλάζιας πατρίδας
Πάντως το βέβαιο είναι ότι η Τουρκία αξιοποιεί το ρόλο του ΝΑΤΟ και τη σύγχυση που προκαλείται μεταξύ τεχνικών συνομιλιών και πολιτικών διαπραγματεύσεων και ιδίως το ρόλο του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ που συμπεριφέρεται ως Πόντιος Πιλάτος.
Μόλις χτες ο Χουλουσί Ακάρ κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ, Στιούαρτ Πιτς στην Άγκυρα χαιρέτισε την παρέμβαση Στόλτενμπεργκ για διάλογο με την Ελλάδα.
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας παρουσία του αξιωματούχου του ΝΑΤΟ έφτασε στο σημείο να επικαλεστεί τα «συμφέροντα της Γαλάζιας Πατρίδας, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου»!
Το παιχνίδι που ουσιαστικά παίζει η Άγκυρα αυτή τη στιγμή είναι να εμφανίσει τις θέσεις της Ελλάδας ως αδιάλλακτες και μαξιμαλιστικές, προκειμένου να αντιπαρέλθει την πίεση που δέχεται η Τουρκία για την κλιμάκωση και την στρατιωτικοποίηση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ακριβώς σ’ αυτό το πνεύμα κινήθηκε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου που εξέφρασε την ετοιμότητα της Τουρκίας για διάλογο με την Ελλάδα, κατηγορώντας μάλιστα την Αθήνα για αποχώρηση από τις τεχνικές συζητήσεις.
Προτάσεις …συμφιλίωσης του ΝΑΤΟ
Παράλληλα, ο τούρκος ΥΠΕΞ εκτόξευσε πυρά κατά της Ελλάδας, δυναμιτίζοντας για άλλη μια φορά το κλίμα.
«Η Ελλάδα ξεκαθάρισε πρόσφατα πως δεν είναι υπέρ του διαλόγου, αρνούμενη τις πρωτοβουλίες συμφιλίωσης του ΝΑΤΟ» ανέφερε ο Τσαβούσογλου.
Και συνέχισε: «Αν είναι η Ελλάδα έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της, τότε ας καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου. Όλοι λένε ότι έχει δίκιο. Έχουμε κι εμείς κάτι να πούμε. Η Ελλάδα δεν είναι ειλικρινής. Δεν είχαν υπεροχή στο πεδίο και στο τραπέζι του διαλόγου, τώρα έχασαν και την ψυχολογική υπεροχή στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχουν πολλές περιοχές που αμφισβητούνται ανά τον κόσμο, όμως τα προβλήματα αυτά λύνονται. Η Ελλάδα δεν έχει διάθεση προσέγγισης».
«Οι ασκήσεις μας στην Ανατολική Μεσόγειο γίνονται εντός του πλαισίου των κανόνων του ΝΑΤΟ», σημείωσε αναφορικά με τις ασκήσεις με πραγματικά πυρά του τουρκικού στρατού στα Κατεχόμενα.
Πάντως την ώρα που το τουρκικό υπουργείο Άμυνας διαρρέει ότι την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθούν τεχνικές συνομιλίες, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Γάλλος πρόεδρος θα έχουν τετ α τετ στο πλαίσιο της Ευρωμεσογειακής Συνόδου των 7 (MED-7).
Η συνάντηση Μητσοτάκη – Μακρόν
Μάλιστα η συνάντηση αυτή του κ. Μητσοτάκη και του κ. Μακρόν γίνεται με φόντο τα σενάρια για το ενδεχόμενο υπογραφής ευρείας αμυντικής-στρατιωτικής συμφωνίας Ελλάδας και Γαλλίας, καθώς οι δύο χώρες σηκώνουν όλο το βάρος της διένεξης και της αντιπαράθεσης με την Τουρκία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, το οποίο άλλωστε ο Εμμ. Μακρόν το έχει χαρακτηρίσει «εγκεφαλικά νεκρό».
Ενώ την ίδια ώρα ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκεται σε ακήρυχτο πόλεμο με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.
Στο τουρκικό στόχαστρο το Καστελόριζο
Παράλληλα πάντως με την εκβίαση των εξελίξεων που επιδιώκει η Τουρκία μέσω ΝΑΤΟ, σε εξέλιξη βρίσκεται και η στοχοποίηση του Καστελόριζου με τα τουρκικά ΜΜΕ να αφήνουν ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο του ναυτικού του αποκλεισμού προαναγγέλλοντας διεξαγωγή ερευνών στα όρια των χωριών υδάτων του ακριτικού νησιού όπως επίσης και της Ρόδου.