Μήνυμα ανάληψης ευθυνών και έναρξης επενδύσεων στον σιδηρόδρομο έστειλε στις ιδιωτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο ελληνικό δίκτυο ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, κ. Θάνος Βούρδας, ανοίγοντας την ημερίδα με θέμα «Ευαισθητοποίηση σε θέματα Ασφάλειας Σιδηροδρόμων». «Η απελευθέρωση της σιδηροδρομικής αγοράς δεν απαλλάσσει τον ιδιωτικό τομέα που δραστηριοποιείται στο χώρο από τις ευθύνες του. Οφείλει να τις αναλάβει ενεργά και δημιουργικά, και όχι να δείχνει με ευκολία το Δημόσιο καλύπτοντας δικές τους υποχρεώσεις, ευθύνες και να προχωράει και αυτός στις αναγκαίες επενδύσεις» είπε χαρακτηριστικά.

Μάλιστα, προσκάλεσε όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις να συμμετάσχουν με εκπροσώπους τους στην Επιτροπή για την Ασφάλεια στο σιδηροδρομικό δίκτυο, που ξεκίνησε το 2017 και βρίσκεται σε διαδικασία επικαιροποίησης.

Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην 30ετή υπανάπτυξη του ελληνικού σιδηρόδρομους, καθώς και στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού. Απαρίθμησε μια σειρά πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει το Υπουργείο, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του μεριδίου που κατέχουν οι σιδηροδρομικές μεταφορές στην ελληνική αγορά. Πρόκειται για τις εξής: Εμπορευματικά Κέντρα Θριασίου και Θεσσαλονίκης, προώθηση σιδηροδρομικών συνδέσεων στο πλαίσιο των logistics με λιμένες αλλά και των διασυνοριακών συνδέσεων με τις γείτονες χώρες, εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου, ολοκλήρωση της ηλεκτροκίνησης και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS).

Σε εξωτερικούς παράγοντες οφείλεται το 60% των σιδηροδρομικών συμβάντων

Σύμφωνα με το Safety Report της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η οποία και διοργάνωσε την ενημερωτική ημερίδα, για τη διετία 2015-2017, τα σιδηροδρομικά συμβάντα οφείλονται σε ποσοστό άνω του 60% σε εξωτερικά αίτια όπως διερχόμενοι πεζοί, αυτοκινητιστές, απόπειρες αυτοκτονίας, βανδαλισμοί. Ακολουθούν με ποσοστό 15% η διαχείριση κυκλοφορίας και με 8% αστοχίες που αφορούσαν την υποδομή. «Αυτά τα ποσοστά θα πρέπει να εξαλειφθούν στο προσεχές μέλλον» παρατήρησε ο κ. Βούρδας.

Εκτός από καμπάνιες ενημέρωσης για το ευρύ κοινό αλλά και τους ανθρώπους του σιδηροδρόμου για θέματα ασφάλειας, επιβάλλεται η καλύτερη και προσεκτικότερη διαχείριση κυκλοφορίας με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφάλειας και της αξιόπιστης λειτουργίας του σιδηροδρόμου. Επίσης, χρειάζονται έργα και παρεμβάσεις που αλλάζουν τον τρόπο διέλευσης του τραίνου αλλά και τη συμβίωσή του με τις αστικές περιοχές.

«Εγκαταλελειμμένα τα ηλεκτρονικά συστήματα»

Ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου, αναφέρθηκε και στη σταδιακή ενεργοποίηση όλων των ηλεκτρονικών συστημάτων, τα οποία, όπως επισήμανε, «επιχειρούμε να ανατάξουμε καθώς ήταν εγκαταλελειμμένα είτε γιατί κανένας δεν τα παραλάμβανε, είτε γιατί ποτέ η σιδηροδρομική οικογένεια δεν πίστεψε ότι πρέπει να αλλάξει ο σιδηρόδρομος, είτε γιατί ποτέ έως το 2015 δεν είχε ασχοληθεί κανείς σοβαρά με το θέμα αυτό».

Υπενθυμίζεται ότι μόλις τη Δευτέρα, το απότομο φρενάρισμα συρμού του Προαστιακού στους Αγίους Θεοδώρους που προκάλεσε τον τραυματισμό επιβατών, αποδόθηκε από τον πρόεδρο του σωματείου μηχανοδηγών κ. Κώστα Γενιδούνια, στη μη λειτουργία του φωτοσυστήματος που ειδοποιεί εγκαίρως τον μηχανοδηγό ότι εισέρχεται στο σταθμό. Πρόκειται για συστήματα που έχουν εγκατασταθεί, αλλά δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία εδώ και 15 χρόνια, όπως κατήγγειλε.

Στην προκειμένη περίπτωση, η εμπειρία του οδηγού «σταμάτησε» το τρένο και δεν είχαμε εκτροχιασμό παρά τη μεγάλη ταχύτητα. Αντίστοιχες καταγγελίες ότι δεν λειτουργούν φωτοσήματα και τηλεδιοίκηση που δίνουν ένδειξη στον μηχανοδηγό ότι μπαίνει σε παρακαμπτήριο, είχαν γίνει και στην περίπτωση του τραγικού δυστυχήματος στο Άδενδρο πριν δυο χρόνια. Τότε ο εκτροχιασμός του συρμού στοίχισε στη ζωή σε τρεις ανθρώπους.

Άμεση εφαρμογή της Οδηγίας για την ασφάλεια στον σιδηρόδρομο

Όπως επισήμανε ο κ. Βούρδας, στην πορεία εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου και ενσωμάτωσης του 4ου Σιδηροδρομικού Πακέτου, με πρωταρχικό μέλημα τη διατήρηση και βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών, «η Ελλάδα επέλεξε την άμεση εφαρμογή του επικαιροποιημένου νομοθετικού πλαισίου για την ασφάλεια, χωρίς αξιοποίηση της δυνατότητας παράτασης της προθεσμίας μεταφοράς της οδηγίας για ένα έτος δηλαδή έως τις 16 Ιουνίου 2020».

Η νέα Οδηγία για την ασφάλεια εισάγει μεταξύ άλλων την έννοια της κουλτούρας ασφάλειας η οποία υπήρχε ήδη σε άλλους τομείς υψηλού ρίσκου. Κεντρική της ιδέα είναι η συμμετοχικότητα. «Όλοι μαζί αλλά και ο καθένας από τη θέση του, είτε είναι στέλεχος, είτε υπάλληλος σε κάποιο σιδηροδρομικό φορέα, θα πρέπει να συμβάλλειστην προώθηση και τη βελτίωση των επιδόσεων της ασφάλειας. Η τήρηση των απαιτήσεων των συστημάτων για τη διαχείριση της ασφάλειας είναι προαπαιτούμενο αλλά δεν αρκεί» είπε ο κ. Βούρδας, χαιρετίζοντας την ημερίδα. «Είναι επιτακτική η ανάγκη τόσο οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις όσο και ο ΟΣΕ, ως διαχειριστής υποδομής, αλλά και κάθε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα, να έχουν μία σαφή εικόνα των κινδύνων που συνδέονται με την λειτουργία τους. Χρειάζεται να προβούν σε δράσεις ώστε να προωθήσουν τα πλεονεκτήματα που συνδέονται με την κουλτούρα ασφάλειας» συνέχισε.