Για τις θεσμικές εξελίξεις σε σχέση με τη διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενημέρωσε τις Επιτροπές της Βουλής ο επικεφαλής διαπραγματευτής για τη διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, Μισέλ Μπαρνιέ.

«Οι Βρετανοί αποφάσισαν να μείνουν μοναχικοί και όχι αλληλέγγυοι μέσα στα πλαίσια της ΕΕ. Είναι μία επιλογή που μας λυπεί, αλλά τη σεβόμαστε και εξ ονόματος της ΕΕ έχω την ευθύνη να οργανώσω αυτήν την οργανωμένη έξοδο» ξεκίνησε την ενημέρωση της Βουλής ο κ. Μπαρνιέ και πρόσθεσε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη δύο παράλληλες διαπραγματεύσεις: Η οργάνωση του διαζυγίου και οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική συνεργασία με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο επικεφαλής διαπραγμάτευσης κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των βουλευτών ήταν ξεκάθαρος, ότι δεν μπορεί να γίνουν ανεκτές αξιώσεις που προβάλλει το Ηνωμένο Βασίλειο, αξιώσεις που παρακάμπτουν τις αρχές και τους κανόνες της Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς.

Ως προς τον χρονικό ορίζοντα και τα επόμενα βήματα, ο κ. Μπαρνιέ είπε ότι «η συμφωνία για το Brexit, η τακτική αποχώρηση, ο διαχωρισμός που πρέπει να προχωρήσει οργανωμένα, θα γίνει μέσα από μία συνθήκη, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί περί τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο, θα επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από το Συμβούλιο των υπουργών της ΕΕ και από το βρετανικό Κοινοβούλιο από την πλευρά των Βρετανών». Στη συνέχεια, εφόσον όλα πάνε καλά, θα ενταθούν οι συζητήσεις και προσπάθειες με τους Βρετανούς για να προετοιμαστεί κάτι που είναι πιο σημαντικό από το διαζύγιο. Δηλαδή, να προετοιμαστεί η μελλοντική συνεργασία σε όλους τους τομείς με το Ηνωμένο Βασίλειο -το οποίο θα γίνει μία τρίτη χώρα- στις 30 Μαρτίου του επομένου έτους, οπότε αποχωρεί από την ΕΕ. «Αυτό είναι το πιο σημαντικό, η μελλοντική συνεργασία με το Ηνωμένο Βασίλειο» ανέφερε ο κ. Μπαρνιέ και σημείωσε ότι θα διαμορφωθούν μικτές Συνθήκες που θα πρέπει να επικυρωθούν από τα εθνικά Κοινοβούλια και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι χαρακτηριστική η φράση του κ. Μπαρνιέ για τη σημασία που αποδίδει η ΕΕ στις μελλοντικές σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο: «Οι μελλοντικές σχέσεις μετά το διαζύγιο με το Ηνωμένο Βασίλειο σας αφορούν, θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης και ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα Κοινοβούλια των κρατών-μελών».

Εξάλλου, τόνισε ότι η Συνθήκη Εξόδου έχει διαμορφωθεί ανάμεσα στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδόν στο 80%. Σε αυτό το κείμενο υπάρχουν σημεία που ενδιαφέρουν και την Ελλάδα, όπως τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών που ζουν και εργάζονται στη Μ. Βρετανία και αντιστοίχως, τα δικαιώματα των Βρετανών που ζουν και εργάζονται στην ΕΕ. Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που αφορούν την περίοδο έως το 2021, δεδομένου ότι μετά την 1-1-2021 «τα πράγματα θα αλλάξουν για όσους θελήσουν να πάνε στο Ηνωμένο Βασίλειο, γιατί τότε τα πάντα θα εξαρτηθούν από τη μεταναστευτική πολιτική που θέλει να υιοθετήσει η βρετανική κυβέρνηση»» υπογράμμισε ο κ. Μπαρνιέ, συμπληρώνοντας ότι άλλα τέτοια ζητήματα μείζονος σημασίας είναι τα δημοσιονομικά, τα προϊόντα με γεωγραφικές ενδείξεις κ.λπ.

Η μελλοντική συνεργασία

Ως προς τη μελλοντική συνεργασία, αυτή κινείται σε τέσσερις πυλώνες: Τον οικονομικό πυλώνα (οικονομική συμφωνία ελευθέρου εμπορίου), τον πυλώνα για συνεργασία σε τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (αεροπλοϊα, θαλάσσιες μεταφορές, έρευνα, πανεπιστήμια), τον πυλώνα εσωτερικής συνεργασίας (συνεργασία αστυνομικών και δικαστικών αρχών) και τον πυλώνα εξωτερικής πολιτικής (εξωτερική πολιτική, πολιτική ασφάλειας και άμυνας).

«Αγκάθι» συνιστά η διάθεση του Ηνωμένου Βασιλείου όχι μόνο να αποχωρήσει από την ΕΕ, αλλά να έχει ειδική μεταχείριση στην Τελωνειακή Ενωση και την Ενιαία Εσωτερική Αγορά, «γιατί δεν θέλουν να σεβαστούν κάποιους κανόνες που είναι κοινοί κανόνες των 27. Δεν θέλουν να σεβαστούν τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, δεν θέλουν να συνεισφέρουν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και δεν θέλουν να σεβαστούν την ελευθερία κυκλοφορίας των ατόμων. Δεν θέλουν να σεβαστούν το κανονιστικό πλαίσιο της Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς και δεν θέλουν να αποτελέσουν μέλη μίας κοινής εμπορικής πολιτικής και άρα με αυτές τις προϋποθέσεις που έθεσαν κλείνουν την πόρτα σε διάφορα μοντέλα συνεργασίας με τρίτες χώρες, που ήδη ισχύουν, όπως για παράδειγμα ό,τι συμβαίνει με τη Νορβηγία που δεν είναι μέλος της ΕΕ, αλλά είναι μέλος της Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς και σέβεται όλους τους κανόνες» υποστήριξε ο κ. Μπαρνιέ. Ταυτόχρονα, όμως, ήταν ξεκάθαρος: «Εχω σαφή εντολή να γίνουν σεβαστές οι αρχές που έχουν δημιουργήσει την ΕΕ και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό να αποσταθεροποιηθεί η εσωτερική αγορά διότι αποχωρούν οι Βρετανοί. Η ενιαία εσωτερική αγορά δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Την οικοδομήσαμε μαζί με τους Βρετανούς και δεν θα την καταργήσουμε τώρα επειδή έτσι ζητούν. Ούτε μπορεί να έχουμε Τελωνειακή Ένωση με δύο είδη δασμών».

Σε αυτό το κλίμα είναι χαρακτηριστική και η αναφορά του κ. Μπαρνιέ στη σημασία που έχει να διατηρηθεί ενωμένη η ΕΕ. «Δεν πρέπει να είμαστε θεατές, αλλά παράγοντες που ρυθμίζουν οι ίδιοι τη ζωή τους. Πρέπει να είμαστε κάτι παραπάνω από Ελληνες ή Γερμανοί ή Γάλλοι. Πρέπει να είμαστε Ευρωπαίοι για να παραμείνουμε στο προσκήνιο» είπε και επικαλέστηκε στοιχεία που δείχνουν ότι εφόσον η ΕΕ μείνει ενωμένη εξακολουθεί να έχει ρόλο στην παγκόσμια οικονομία.

«Σεβασμός στο θεσμικό κεκτημένο της ΕΕ»

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, ανέφερε ότι η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται ξεχωριστά, αλλά μέσω του κεντρικού διαπραγματευτή της ΕΕ και θέλει να εξασφαλιστεί ότι η αποχώρηση δεν θα έχει τιμωρητικά χαρακτηριστικά για το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ναι μεν θέλουμε να εξακολουθήσει να είναι στρατηγικός εταίρος της ΕΕ αλλά «όποιος επιλέγει να φύγει από την ΕΕ δεν μπορεί να έχει τα ίδια ή περισσότερα δικαιώματα από αυτά που έχουν τα κράτη-μέλη». Ο κ. Κατρούγκαλος δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι οι γενικές αρχές είναι ο σεβασμός στο θεσμικό κεκτημένο της ΕΕ, ο σεβασμός στην Ενιαία Αγορά και στην αυτονομία λήψης αποφάσεων στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου. Ειδικά για τη Λευκή Βίβλο που κατέθεσε πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο, ο αναπληρωτής υπουργός τόνισε ότι αποτελεί ένα θετικό βήμα στην πορεία της διαπραγμάτευσης διότι ξεκαθαρίζει συγκεκριμένες θέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, «ήρθε, όμως, αργά και εξακολουθεί να προβάλλει αντιφατικά αιτήματα, με πιο απλά λόγια να θέλει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο…».

Ως προς τις προτεραιότητες της Ελλάδας, ο κ. Κατρούγκαλος επισήμανε ότι είναι η προστασία των γεωργικών προϊόντων, ιδίως εκείνων των γεωγραφικών ενδείξεων, ο τομέας των υπηρεσιών, κυρίως των ναυτιλιακών υπηρεσιών και της αεροπορίας. Σημαντικοί τομείς που ενδιαφέρουν, εξάλλου, την Ελλάδα είναι τομείς οικονομικού ενδιαφέροντος, όπως οι ψηφιακές υπηρεσίες, η καινοτομία, η εκπαίδευση, η έρευνα και η ανάπτυξη, δεδομένου ότι πολλοί φοιτητές, επιστήμονες και ερευνητές βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στο σημείο αυτό δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι τα δικαιώματά τους σε έναν μεγάλο βαθμό έχουν εξασφαλιστεί από την εν εξελίξει διαπραγμάτευση του κ. Μπαρνιέ.

Ο αναπληρωτής υπουργός αναφέρθηκε και στο διυπουργικό σχήμα που έχει συγκροτηθεί για το Brexit, συντονίζεται από το υπουργείο Εξωτερικών και εξετάζει όλες τις παραμέτρους. Με δεδομένη ιδίως τη μεταβλητότητα θέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, αυτό το διυπουργικό σχήμα εξετάζει και το απεφευκταίο ενδεχόμενο, δηλαδή, ένα Brexit χωρίς συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, θα καταρτιστεί ένα εθνικό σχέδιο δράσης και θα υπάρξει ιστοσελίδα με πληροφορίες για επιχειρήσεις και πολίτες.