Συναγερμός για την τύχη των δύο ελλήνων στρατιωτικών

Η σύλληψη δύο ελλήνων στρατιωτικών από τουρκικές δυνάμεις το πρωί της περασμένης Πέμπτης 1ης Μαρτίου, επειδή, όπως έγινε γνωστό, πέρασαν κατά λάθος τη μεθόριο σε μια χερσαία περιοχή του Εβρου, η οποία είναι γνωστή ως «προγεφύρωμα του Κάραγατς», προσθέτει άλλο ένα «αγκάθι» στις ιδιαίτερα βεβαρημένες το τελευταίο διάστημα ελληνοτουρκικές σχέσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες επί των οποίων, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, επέμεναν πηγές του ΓΕΕΘΑ αλλά και του υπουργείου Εξωτερικών, δεν έχει αποδοθεί, τελικώς, η κατηγορία της στρατιωτικής κατασκοπείας στους δύο έλληνες στρατιωτικούς, αλλά μόνο αυτή της παράνομης εισόδου σε απαγορευμένη περιοχή εντός του τουρκικού έδαφους.

Αυτό σημαίνει ότι οι δύο στρατιωτικοί, ένας υπολοχαγός και ένας λοχίας, θα παραμείνουν προφυλακισμένοι στην Αδριανούπολη για όλο το Σαββατοκύριακο και ελπίζεται ότι από αύριο, Δευτέρα, θα ανακοινωθεί δικάσιμος για την υπόθεση ώστε να ανοίξει ο δρόμος του επαναπατρισμού. Το δε ελληνικό προξενείο στην Αδριανούπολη όρισε δύο δικηγόρους για τη νομική εκπροσώπηση των δύο στρατιωτών, οι οποίοι είναι οι Αγγελος Μητρετώδης, 25 ετών, υπολοχαγός Μηχανικού, και Δημήτρης Κουκλάτζης, λοχίας Μηχανικού. Υπηρετούν και οι δύο στην 3η Μηχανοκίνητη Ορεινή Ταξιαρχία «Ρίμινι».

Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η Αθήνα δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να συμβεί αυτό το περιστατικό τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ο λόγος είναι απλός. Με δεδομένη την ενόχληση της Αγκυρας για την πορεία της υπόθεσης των 8 τούρκων αξιωματικών που πέρασαν στην Ελλάδα την επομένη της απόπειρας πραξικοπήματος στην Τουρκία τον Ιούλιο του 2016, σε συνδυασμό με όσα έχουν συμβεί το τελευταίο διάστημα στα Ιμια, πηγές που γνωρίζουν πόσο ευαίσθητη είναι η σημερινή κατάσταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις επιμένουν για την ανάγκη ψυχραιμίας. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παρακολουθεί πολύ στενά την κατάσταση, ενώ την ανάγκη για σύνεση επανέλαβε και ο αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ μιλώντας το απόγευμα της Παρασκευής στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, σημειώνοντας ξανά την ανησυχία του για ατύχημα μεταξύ των δύο χωρών.

Η Αγκυρα, διά στόματος του ίδιου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει επανειλημμένα εκφράσει την έντονη δυσφορία της για τη μη έκδοση των «8», παρά τα αιτήματά της. Θα μπορούσε η τουρκική πλευρά να συνδέσει τις δύο υποθέσεις; Ουδείς μπορεί να απαντήσει κατηγορηματικά σε αυτή τη φάση, αν και οι αρχικές ενδείξεις δεν συνηγορούσαν για κάτι τέτοιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση προσπάθησε να κρατήσει χαμηλούς τόνους και αυτό φάνηκε από τα όσα είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος την Παρασκευή στην ενημέρωση των κυβερνητικών συντακτών. Αυτό που μπορεί όμως να καταγραφεί είναι ότι υπάρχουν περιπτώσεις τόσο με αμερικανούς όσο και με ευρωπαίους υπηκόους που για διάφορους λόγους κρίθηκαν ύποπτοι και οι οποίοι κρατήθηκαν από τις τουρκικές Αρχές –ως ένα είδος «διαπραγματευτικού χαρτιού». Η πρόσφατη υπόθεση του τουρκογερμανού δημοσιογράφου Ντενίζ Γιουσέλ και ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε είναι χαρακτηριστική, διότι, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, η Αγκυρα ζητούσε από το Βερολίνο να απελευθερωθεί η πώληση ανταλλακτικών για τα γερμανικά άρματα Leopard του τουρκικού στρατού. Αν συνέβαινε μια τέτοια εξέλιξη όμως, η θερμοκρασία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα ανέβαινε πολύ επικίνδυνα.

Οι πληροφορίες πάντως τόσο από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας όσο και από το υπουργείο Εξωτερικών διοχετεύονταν με το σταγονόμετρο. Ο Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης επικοινώνησε τουλάχιστον δύο, ίσως και τρεις, φορές εντός της Παρασκευής με τον τούρκο ομόλογό του στρατηγό Χουλουσί Ακάρ, ώστε το επεισόδιο να λήξει με όσο το δυνατόν πιο ομαλό τρόπο. Πηγές από το Πεντάγωνο έλεγαν ότι από τη στιγμή που απεδόθη η κατηγορία της παράνομης εισόδου κινήθηκε αυτόφωρη διαδικασία και οι δύο στρατιώτες έπρεπε να κρατηθούν, διότι δεν υπάρχει μόνιμη κατοικία τους στην Τουρκία –διαφορετικά θα είχαν τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό. Την ίδια στιγμή, υψηλόβαθμοι υπηρεσιακοί παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών με μακρά εμπειρία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν αναλάβει την επικοινωνία με την Αγκυρα και το προξενείο της Ελλάδος στην Αδριανούπολη βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση.

Υπό πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες

Το περιστατικό φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να σημειώθηκε το πρωί της περασμένης Πέμπτης (περίπου στις 10.30 σύμφωνα με την κατάθεση ενός εκ των δύο ελλήνων στρατιωτών). Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν ότι στην περιοχή επικρατούσαν πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες, είχε χιονίσει πολύ και υπήρχε ομίχλη. Οι δύο έλληνες στρατιωτικοί πραγματοποιούσαν καθιερωμένη περιπολία σε χερσαίο κομμάτι των συνόρων στον Εβρο, τα οποία ορίζονται με τριγωνομετρικές πυραμίδες, κινούμενο σε ένα στενό μονοπάτι πλάτους περίπου δύο μέτρων. Ακριβώς λόγω των κακών συνθηκών, από λάθος, πέρασαν στην τουρκική πλευρά της μεθορίου και συνελήφθησαν από περίπολο στρατιωτών που σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης υπάγονται σε μονάδα της 54ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας του τουρκικού Στρατού Ξηράς.

Το σκηνικό για τα ακριβή πραγματικά περιστατικά παραμένει όμως πολύ συγκεχυμένο και αναμφίβολα εγείρονται ερωτήματα για την αντίδραση της ελληνικής πλευράς, διότι δεν είναι σαφές πότε ακριβώς ενημερώθηκε για το συμβάν. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η σχετική ανακοίνωση του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) εξεδόθη το πρωί της Παρασκευής, σχεδόν 24 ώρες αφότου είχαν βγει για την περιπολία τους. Οι δύο στρατιωτικοί έφεραν μαζί τους τα κινητά τους τηλέφωνα, τα οποία κατασχέθηκαν από τις τουρκικές αρχές. Νωρίτερα πάντως τους επετράπη να επικοινωνήσουν με τη μονάδα τους για να ενημερώσουν για όσα είχαν συμβεί. Σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, οι δύο στρατιωτικοί φέρονται να έχουν προβεί τόσο στη λήψη φωτογραφιών όσο και σε βιντεοσκόπηση, διότι είχαν εντοπίσει κάποια ίχνη (ενδεχομένως από κινήσεις λαθρομεταναστών) και ήθελαν να τα δείξουν στους ανωτέρους τους. Αυτό το στοιχείο όμως, το οποίο φέρονται να παραδέχθηκαν άμεσα στην κατάθεση που έκαναν μετά τη σύλληψή τους, ενδέχεται να είναι επιβαρυντικό και να οδήγησε, σε πρώτη φάση, τον εισαγγελέα Αδριανούπολης να εξετάσει σοβαρά την απαγγελία της κατηγορίας για στρατιωτική κατασκοπεία. Επειτα όμως από τις επαφές μέσω στρατιωτικών και υπηρεσιακών παραγόντων, φαίνεται ότι η κατάσταση εξομαλύνθηκε και οι τουρκικές αρχές περιορίστηκαν στην κατηγορία περί παράνομης εισόδου σε απαγορευμένη περιοχή.