Η Πορτογαλία ήταν μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που επλήγησαν έντονα από τις συνέπειες τις οικονομικής κρίσης. Το 2011 η χώρα αναγκάστηκε να πάρει δάνειο διάσωσης από την ΕΕ και το ΔΝΤ ύψους 78 δις €. Μόλις τρία χρόνια αργότερα όμως κατάφερε να εξέλθει από το πρόγραμμα στήριξης.
Μιλώντας στη Deutsche Welle, o πορτογάλος υπουργός Οικονομίας Μανουέλ Καλντέιρα Καμπράλ εξηγεί πώς η χώρα του τα κατάφερε: «Θέσαμε τέλος στην πολιτική λιτότητας, που έβαζε φρένο στην ανάπτυξη. Ταυτόχρονα επιμείναμε στην εξυγίανση του προϋπολογισμού και την αποπληρωμή του χρέους. Περιορίζουμε τις κοινωνικές δαπάνες αλλά τα εισοδήματα είναι υψηλότερα. Το πρώτο βήμα ήταν να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών αλλά και των ανθρώπων. Το δεύτερο βήμα ήταν το πρόγραμμα «capitalizar» με στόχο τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών ιδιαίτερα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η βασική πηγή της ανάπτυξής μας είναι οι επενδύσεις και οι εξαγωγές».
Χρέος και αύξηση μισθών
Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα PSD, στο οποίο ανήκει και ο υπουργός Οικονομίας, κυβερνά μαζί με τους Πράσινους, τους Κομμουνιστές και το λεγόμενο Αριστερό Μπλοκ. Η αριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας που ανέλαβε τα ηνία το 2015 φαίνεται να κατέχει το μυστικό για την ανάπτυξη της οικονομίας. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός και προστέθηκαν νέες αργίες, χωρίς να κλονιστεί ο προϋπολογισμός. Ο Μ. Κ. Καλντέιρα εξηγεί πώς επετεύχθη αυτό:
«Διαβεβαιώσαμε τους ανθρώπους ότι δεν θα υπάρξουν μειώσεις. Μάλιστα αυξήσαμε τις δαπάνες, ιδιαίτερα για τους πιο φτωχούς και τους ηλικιωμένους. Πάντα όμως συνδέαμε την αύξηση αυτών των δαπανών με την ανάπτυξη του ΑΕΠ. Μπορεί να αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός αλλά αυτό δεν μας κάνει λιγότερο ανταγωνιστικούς, αφού η βιομηχανία εξαγωγών δεν επηρεάζεται μόνο από το ύψος των μισθών αλλά και από τις ικανότητες των εργατών, από τις καλές υποδομές και από μια κοινωνία που λειτουργεί σωστά. Εκτός αυτού καταβάλουμε προσπάθειες προκειμένου να δρομολογήσουμε μεταρρυθμίσεις για να καταπολεμήσουμε τη γραφειοκρατία και να εκσυγχρονίσουμε τη δημόσια διοίκηση. Κάνουμε δηλαδή βήματα που βελτιώνουν την ποιότητα και την παραγωγικότητα αντί να μειώνουμε τους μισθούς. Το να μειώσεις τους μισθούς είναι πάντα μια εύκολη λύση αλλά είναι πάντα και μια κακή λύση. Μπορεί να αυξάνεται βραχυπρόθεσμα η ανταγωνιστικότητα, αλλά ποτέ δεν προκύπτει μια στρατηγική για μια μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα».
Πώς η Πορτογαλία «πούλησε» το σχέδιο στην ΕΕ
Ερωτηθείς πώς η χώρα του κατάφερε να πείσει την ΕΕ και τη Γερμανία για το εν λόγω οικονομικό σχέδιο, το οποίο μοιάζει με αυτό που είχε αρχικά η κυβέρνηση Τσίπρα, αλλά απέτυχε να περάσει, ο πορτογάλος υπουργός απαντά: «Οι σχέσεις μας με τη Γερμανία και τη γερμανική κυβέρνηση ήταν πάντα πολύ καλές. Η Γερμανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην Πορτογαλία. Η βιομηχανία μας έχει αλλάξει πολύ, δημιουργούνται νέοι κλάδοι, όπως μηχανουργία, αυτοκινητοβιομηχανία, software και άλλοι. Μέρος αυτών των αλλαγών επετεύχθησαν σε συνεργασία με γερμανικές εταιρείες. Για παράδειγμα ανοίγει ένα Cyber Security Center στην Πορτογαλία σε συνεργασία με τη Siemens. Η Volkswagen διπλασίασε την παραγωγή αυτοκινήτων στην Πορτογαλία. Αλλά υπάρχουν και start up όπως η εταιρεία ρούχων Zalando ή γερμανικές μεσαίες επιχειρήσεις, που εγκαθίστανται εδώ λόγω της βιομηχανίας ή του τουρισμού».
Λέα Φάουτ / Αλεξάνδρα Κοσμά