Με το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου για την παραμονή ή την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) να είναι προ των πυλών, η χώρα βρίσκεται σε αναβρασμό: ορισμένες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το στρατόπεδο του «Εξω» να προηγείται και ποιος μπορεί να είναι βέβαιος ότι το «μεγάλο ατύχημα» θα αποσοβηθεί την τελευταία στιγμή, όπως συνέβη στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας το 2014;
Ποιο στρατόπεδο θα μπορέσει άραγε να πείσει τους ψηφοφόρους; Οι πομπώδεις, ενίοτε γραφικοί, ευρωσκεπτικιστές του «Εξω», με κυριότερους εκπροσώπους τον πρώην δήμαρχο του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον, τον ακροδεξιό αρχηγό του Ukip Νάιτζελ Φάρατζ, τον γνωστό δημοσιογράφο και πρώην υπουργό της Μάργκαρετ Θάτσερ Νάιτζελ Λόσον και τον υπουργό Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Κάμερον Μάικλ Γκόουβ; Ή το πιο «νηφάλιο» στρατόπεδο του «Μέσα», με το οποίο συντάσσονται σύσσωμο το Σίτι του Λονδίνου με τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα και φυσικά ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, αλλά και ο αρχηγός των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν και πλήθος γνωστών προσωπικοτήτων εκτός πολιτικής όπως ο Στίβεν Χόκινγκ;
Πώς «γύρισαν» τα στοιχήματα
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις (μία τηλεφωνική και μία ηλεκτρονική) για λογαριασμό της εφημερίδας «Guardian» δεν είναι ενθαρρυντικές για όσους εμφανίζονταν βέβαιοι για το ευρωπαϊκό μέλλον της Βρετανίας, αφού αποκαλύπτουν ότι το στρατόπεδο του «Εξω» προηγείται με 52% έναντι 48%, που είναι το ποσοστό υπέρ της παραμονής. Μετά από αυτή τη δημοσκόπηση οι Βρετανοί στοιχημάτισαν μαζικά υπέρ του «Εξω», με τα γραφεία στοιχημάτων να κάνουν λόγο ακόμη και για 80% πιθανότητες υπέρ της αποχώρησης (ως τα μέσα Μαΐου τα γραφεία στοιχημάτων έδιναν περίπου 70% υπέρ της παραμονής).
Παρότι άλλες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στο «Μέσα» (ειδικά αυτές που διενεργούνται στο Λονδίνο), σε γενικές γραμμές το βρετανικό εκλογικό σώμα εμφανίζεται διχασμένο και, όπως δείχνουν τα πράγματα, το αποτέλεσμα θα κριθεί από τους αναποφάσιστους.
Συγκρίνοντας την ΕΕ με τον Χίτλερ
Με τον βρετανό πρωθυπουργό συμφωνούν οι περισσότεροι ειδικοί σε ζητήματα πολιτικής και ασφάλειας αλλά και άλλοι αρχηγοί κρατών και πολιτικοί, όπως ο Μπαράκ Ομπάμα, η Χίλαρι Κλίντον, η Ανγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ. Οχι όμως για παράδειγμα ο ακόμη δημοφιλής Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος σε πρόσφατη συνέντευξή του συνέκρινε την ΕΕ με τον Αδόλφο Χίτλερ (!) και το όραμά του να δημιουργήσει ένα «ισχυρό υπερ-κράτος».
«Μια Βρετανία εκτός ΕΕ θα τοποθετούσε τη χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης και θα την απέκλειε από τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες εξωτερικής πολιτικής αλλά και από την επίσημη συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων» είπε στο «Βήμα» ο Αλαν Ντόμπσον, επίτιμος καθηγητής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Swansea στην Ουαλία.
«Επιπλέον η αποχώρηση θα διαβρώσει ακόμη περισσότερο την ειδική σχέση μεταξύ Βρετανίας και ΗΠΑ. Η Βρετανία μέσα στην ΕΕ αντιμετωπίζεται από τις ΗΠΑ ως πιο ισχυρός και σημαντικός εταίρος από ό,τι μια Βρετανία εκτός της ΕΕ. Το μάντρα που χρησιμοποιήθηκε στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας ταιριάζει και εδώ: «Καλύτερα μαζί»» προσέθεσε ο καθηγητής Ντόμπσον.
«Καλύτερα μαζί» λέει και ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος απευθυνόμενος στον βρετανικό λαό είπε ότι ενδεχόμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ θα συνιστούσε ένα καταστροφικό γεγονός καθώς η εποχή που η χώρα μπορούσε να «σταθεί» μόνη της στον κόσμο έχει παρέλθει.
Κάμερον
Ο Κάμερον, ο οποίος έχει συνδέσει το πολιτικό του μέλλον με την επικράτηση του στρατοπέδου τού «Μέσα», προειδοποιεί ότι μια αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ δεν θα πλήξει μόνο την οικονομία της χώρας αλλά θα διαμορφώσει αρνητικά την επιρροή της στον κόσμο και επιπλέον θα βάλει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Αντριαν Παμπστ, λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κεντ
«Θα παίξουν ρόλο η οικονομία, η ασφάλεια και η βρετανική ταυτότητα»
«Ενα Brexit θα αποτελούσε πλήγμα όχι μόνο για τους θεσμούς της ΕΕ αλλά και για τα κράτη-μέλη και τους λαούς τους» λέει στο «Βήμα» ο Αντριαν Παμπστ, λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στη Βρετανία.
Ποια είναι τα επιχειρήματα του στρατοπέδου υπέρ της παραμονής στην ΕΕ και ποια εκείνου υπέρ της αποχώρησης;
«Οι δύο επίσημες εκστρατείες έχουν εστιάσει τα επιχειρήματά τους στην οικονομία, στην εθνική ασφάλεια και στη βρετανική ταυτότητα. Με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Κάμερον, η εκστρατεία τού «Μέσα» προβάλλει τα οικονομικά οφέλη από την πλήρη συμμετοχή στην κοινή αγορά και στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Αρκετές προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι η αποχώρηση ενδέχεται να οδηγήσει σε μεγάλη ύφεση, με μείωση του οικογενειακού εισοδήματος ως και 4.500 στερλίνες (σ.σ.: περίπου 5.800 ευρώ).
Το στρατόπεδο τού «Εξω» υποστηρίζει ότι η συμμετοχή στην ΕΕ κοστίζει στους φορολογουμένους 350 εκατ. στερλίνες την εβδομάδα (σ.σ.: περίπου 450 εκατ. ευρώ), χρήματα που θα ήταν προτιμότερο να διοχετεύονται στο NHS (το βρετανικό ΕΣΥ) ή σε άλλες προτεραιότητες και όχι στη γραφειοκρατία της ΕΕ που, όπως υποστηρίζουν, πνίγει τις βρετανικές επιχειρήσεις.
Τα ζητήματα της εθνικής ασφάλειας και της ταυτότητας είναι εξίσου διχαστικά. Οσοι είναι υπέρ της παραμονής στην ΕΕ υποστηρίζουν ότι η Βρετανία είναι πιο ασφαλής όταν μοιράζεται πληροφορίες και προβαίνει σε κοινές δράσεις με γειτονικές χώρες όπως η Γαλλία.
Αντίθετα, όσοι είναι υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ υποστηρίζουν ότι είναι το ΝΑΤΟ και όχι η ΕΕ που έχει διατηρήσει για τόσα χρόνια την ειρήνη στην Ευρώπη. Στο μεταξύ, οι υποστηρικτές του Brexit λένε ότι η ΕΕ υπονομεύει την ταυτότητα της Βρετανίας. Για αυτούς η Βρετανία πρέπει να «επανακτήσει τον έλεγχο» ψηφίζοντας υπέρ της αποχώρησης».
Ενα Brexit θα ενίσχυε τη συνοχή της ΕΕ, όπως υποστηρίζουν κάποιοι, ή θα επιδείνωνε τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζει;
«Είναι δύσκολο να υποστηρίξει κάποιος ότι ένα Brexit θα βοηθούσε στα προβλήματα της Ενωσης. Η ΕΕ δεν είναι ούτε ένα ομοσπονδιακό υπερ-κράτος εν τη γενέσει ούτε μια λαμπρή περιοχή ελεύθερου εμπορίου με απλά λίγο περισσότερες ρυθμίσεις από άλλες εμπορικές ζώνες όπως η Nafta ή η Mercosur. Αντίθετα, είναι ένα μοναδικό πολιτικό σχέδιο στο οποίο οι χώρες εκχωρούν κυριαρχία προκειμένου να μοιραστούν τους κινδύνους, τους πόρους και τις ανταμοιβές. Η ΕΕ αποτελείται από ομόκεντρους, αλληλεπικαλυπτόμενους κύκλους, με κάποιες χώρες περισσότερο διατεθειμένες από κάποιες άλλες να συνεργαστούν σε συγκεκριμένους τομείς.
Παραδόξως αυτό προσφέρει στη Βρετανία μια ευκαιρία να διαμορφώσει την πορεία της ΕΕ. Με το ένα πόδι στο κέντρο της Ευρώπης, δηλαδή το εμπόριο και την εξωτερική πολιτική, το άλλο πόδι έξω, αφού δεν συμμετέχει στο ευρώ και στη Σένγκεν, και το ένα μάτι στον ευρύτερο κόσμο, η Βρετανία μπορεί να ηγηθεί προσφέροντας μια ισορροπία μεταξύ εκείνων που επιθυμούν μεγαλύτερη ενσωμάτωση και εκείνων που δεν την επιθυμούν. Ενα Brexit θα αποτελούσε πλήγμα όχι μόνο για τους θεσμούς της ΕΕ αλλά και για τα κράτη-μέλη και τους λαούς τους».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
