Ο φόβος της Μέρκελ και η ανταρσία των συμμάχων

Ψάχνει και ψάχνεται. Η γερμανική κυβέρνηση αδυνατεί να βρει σταθερή γραμμή πλεύσης στο Προσφυγικό. Αυτό γίνεται αμέσως αντιληπτό στους ξένους επισκέπτες. «Δεν είδα ποτέ τους Γερμανούς τόσο ανασφαλείς και αμήχανους» έλεγε την Παρασκευή σύμβουλος του ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, που ήταν προσκεκλημένος της Ανγκελα Μέρκελ. Η τελευταία, πρόσθεσε, είναι η τέλεια ενσάρκωση της ανασφάλειας. «Της λείπει προφανώς κάθε μπούσουλας σε αυτό το θέμα» τόνισε. Κάτι ανάλογο είχε πει τις προάλλες και ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς μετά τη συνάντησή του με τον γερμανό ομόλογό του Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ στο Βερολίνο. Η έκπληξη και η απορία ήταν εμφανείς στο πρόσωπό του.

Επίσημα η καγκελάριος επιμένει στην αρχική της στρατηγική, που εμπεριέχει τρία στοιχεία: Πρώτον, διατήρηση των ανοιχτών συνόρων στη Γερμανία, δεύτερον, διατήρηση των ανοικτών συνόρων σε όλες τις χώρες της Σένγκεν, και τρίτον καθήλωση των προσφυγικών ροών κατ’ αρχάς στην Τουρκία, και κατόπιν, σε δεύτερο πλάνο, στην Ελλάδα.

Και τα τρία στοιχεία είναι εξίσου κρίσιμα: Τα δύο πρώτα, επειδή τυχόν κλείσιμο των συνόρων στη Γερμανία και στον χώρο της Σένγκεν θα προκαλούσε ανυπολόγιστη οικονομική καταστροφή στη χώρα. «Η συνέπεια για εμάς, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, θα είναι το κλείσιμο της αυτοκινητοβιομηχανίας Μερτσέντες» εξηγούσε τις προάλλες ο αντιπρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών Τόμας Στρομπλ. «Χωρίς ανοιχτά σύνορα δυσκολεύονται απίστευτα οι εξαγωγές». Το τρίτο στοιχείο είναι κρίσιμο, επειδή η συνέχιση της εισόδου χιλιάδων προσφύγων καθημερινά στη Γερμανία θα οδηγήσει στη διόγκωση των ξενοφοβικών κινημάτων με συνέπεια πάλι το κλείσιμο των συνόρων.

Στο Βερολίνο γίνεται λόγος για την «ανταρσία των μικρών χωρών» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μεταξύ των οποίων η Ολλανδία, η Αυστρία και το Βέλγιο. Οι χώρες αυτές ήταν μέχρι πρότινος οι «λακέδες» της καγκελαρίου στην πολιτική της λιτότητας, τώρα όμως, εν όψει του προσφυγικού «κινδύνου», όχι απλώς αποδεσμεύονται από αυτήν αλλά και στρέφονται ευθέως εναντίον της. «Τέτοιες δηλώσεις περί έξωσης της Ελλάδας από τη Σένγκεν από το Αμστερνταμ και τη Βιέννη, που θέτουν υπό αίρεση τη γερμανική πρωτοκαθεδρία, ήταν αδιανόητες μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες» λέει εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών. Η καγκελάριος, παραδέχεται ο ίδιος, αδυνατεί να καταστείλει την ανταρσία –επομένως πρέπει τώρα να διαπραγματευθεί κανονικά με τους «αντάρτες».

Η διαπραγμάτευση έχει αποβεί ως τώρα εις βάρος της στρατηγικής της κυρίας Μέρκελ. Μέσα στη Γερμανία, αυτό εκφράστηκε την Πέμπτη με μέτρα όπως η διακοπή της επανένωσης των οικογενειών των σύρων προσφύγων κατά δύο χρόνια και το βάπτισμα επισφαλών χωρών, όπως το Μαρόκο και την Αλγερία, σε «ασφαλείς» –κάτι που θα δώσει τη δυνατότητα στις γερμανικές Αρχές να προβούν στην απέλαση χιλιάδων μαροκινών και αλγερινών προσφύγων. Και έξω από τη Γερμανία, με τη συμμετοχή της γερμανικής κυβέρνησης στη συζήτηση των σεναρίων που εκπορεύονται από το Αμστερνταμ και τις Βρυξέλλες και λένε ότι αν η Ελλάδα δεν βελτιώσει ουσιαστικά τη φύλαξη των συνόρων της θα εκδιωχθεί από τη Σένγκεν. «Δεν θέλω εδώ να κάνω εικασίες για ενδιάμεσα βήματα, αλλά μπορώ να πω ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται» δήλωσε την Παρασκευή η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Χριστίνε Βιρτς –αφήνοντας αναπάντητο το ερώτημα αν το Βερολίνο θα αποδεχθεί τέτοια έξωση.

Η κυρία Μέρκελ πάντως δεν πιστεύει στο Grexit από τη Σένγκεν. «Πλανώνται όσοι πιστεύουν ότι ο αποκλεισμός είναι εύκολος» δήλωσε την Τρίτη στην ΚΟ των Χριστιανοδημοκρατών εννοώντας με αυτό ότι είναι πρακτικά αδύνατος. Το ίδιο υποστηρίζει και ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών σε ευρωπαϊκά θέματα Μίχαελ Στίμπγκεν. «Το δεύτερο Grexit χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως μέσο πίεσης» τονίζει. «Δεν υπάρχει πραγματικό σχέδιο έξωσης».

Η φύλαξη των ελληνικών συνόρων προς την Τουρκία, προσθέτει, πρέπει να ανατεθεί το ταχύτερο δυνατόν στη Frontex. Αυτή δεν μπορεί πλέον να γίνεται από «ένα ανοργάνωτο κράτος με μια ανήμπορη κυβέρνηση» –την ελληνική. Πέρα από τη Frontex όμως, προειδοποιεί ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών σε θέματα εσωτερικής πολιτικής Λαρς Καστελούτσι, η Ευρώπη πρέπει να στηρίξει την Ελλάδα στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος. Διαφορετικά η χώρα θα καταρρεύσει υπό το βάρος των προσφύγων –και μαζί με αυτήν και ολόκληρη η Συνθήκη Σένγκεν.