Ο πόλεμος των μετακλητών με ολίγη από Ομπάμα και Ολάντ

Στην πρώτη γραμμή της επιχείρησης αναστροφής του κλίματος βρέθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Χριστόφορος Βερναρδάκης, δύο ημέρες μετά το σάλο που προκλήθηκε με επίκεντρο την υπόθεση του γραμματέα της Νεολαίας του κόμματος, κ. Ιάσονα Σχινά Παπαδόπουλου περί τοποθέτησης συγγενών του σε υπουργικά γραφεία.

Μιλώντας για «πολιτική σπέκουλα» και προσχηματική προσπάθεια για μετάθεση της συζήτησης από την ουσία της πολιτικής στην παραπολιτική, ο κ. Βερναρδάκης εξέφρασε την αγανάκτησή του για την προσέγγιση του θέματος από την αντιπολίτευση. «Με βγάζει από τα ρούχα μου», είπε, αυτή η κριτική που μπερδεύει τους διορισμούς στο δημόσιο με την τοποθέτηση σε κυβερνητικές θέσεις μετακλητών, που είναι πρόσωπα εμπιστοσύνης υπουργών, υφυπουργών ή επικεφαλής σε πολιτικά γραφεία.

Οι μετακλητοί, όπως σημείωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου ενόψει της κατάθεσης σχεδίου νόμου για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, φεύγουν όταν λήξει η θητεία υπουργών, προέδρων σε νομικά πρόσωπα κ.ά. Μάλιστα, σημείωσε ότι όσο καλό κι αν είναι ένα σύστημα αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων αλλά και σύστημα επιλογής προϊσταμένων δεν μπορεί να καλύψει την πολιτική ευθύνη και την σχέση εμπιστοσύνης που απαιτεί μια θέση π.χ. ειδικού συμβούλου στην κυβέρνηση.

Αναρωτήθηκε μάλιστα μήπως έπρεπε να είναι δημόσιοι υπάλληλοι οι ειδικοί σύμβουλοι ή αν δεν έχει δικαίωμα ο Μπάρακ Ομπάμα ως πρόεδρος των ΗΠΑ στο Λευκό Οίκο να επιλέγει τους συμβούλους του ή ο κ. Ολάντ να έχει συμβούλους επιλογής του ως επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου (Chef de Cabinet).

Πάντως, κράτησε αποστάσεις στον χειρισμό του θέματος από τον γραμματέα της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ. Από τη μια, υπερασπίστηκε βέβαια το δικαίωμα του κ. Σχινά – Παπαδόπουλου να αμυνθεί στην επίθεση που δέχτηκε, την οποία χαρακτήρισε απαράδεκτη. Από την άλλη, όμως, ουσιαστικά απεμπόλησε τη θεωρία που συνδέει πρόσωπα με τη μητέρα τους, τον συγγενή τους κ.ά. Μάλιστα, είπε σχηματικά με νόημα ότι η μητέρα έχει τη διαδρομή της, «δεν είναι τους ανδρός της, ούτε του πατρός της, ούτε … του υιού της »….

Θύμισε μεταξύ άλλων τις απαράδεκτες λοιδορίες που υπέστη – επειδή είναι σύζυγος του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Νίκου Παρασκευόπουλου – όταν επελέγη στη θέση του νέου επικεφαλής στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) η αναπληρώτρια καθηγήτρια συνταγματικού Δικαίου κυρία Ιφιγένεια Καμτσίδου μια γυναίκα που τιμάται για την επιστημοσύνη της από όλο το φάσμα του νομικού κόσμου ανεξάρτητα πολιτικής προέλευσης.

Επιστράτευσε και τους αριθμούς ο κ. Βερναρδάκης επιχειρώντας να δείξει ότι οι μετακλητοί έχουν μειωθεί σε σχέση με όσους είχε τοποθετήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Τον Δεκέμβριο του 2014 ήταν 649 οι μετακλητοί υπάλληλοι στα υπουργεία και στις γενικές γραμματείες ενώ σήμερα (στοιχεία Ιανουαρίου 2016) σε 618 (περιλαμβανομένων ειδικών συμβούλων, ειδικών και επιστημονικών συνεργατών οι οποίοι ως το τέλος του 2015 δεν καταχωρούνταν στην κατηγορία «μετακλητοί»). Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι λίγες ώρες αργότερα, το ΜΑξίμου έδινε πιο φουσκωμένους αριθμούς για τους μετακλητούς του Δεκεμβρίου του 2014 (1.173), προφανώς “σουμάρωντας” και όσους δεν καταχωρούνταν στην απογραφή υπαλλήλων ως τότε στην εργασιακή σχέση “μετακλητοί” – η άλλη εκδοχή είναι ότι η δημιουργική μαγειρική πάντα ζει στην πολιτική αριθμολογία…

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο κ. Βερναρδάκης επιτέθηκε στο «Ποτάμι», κατηγορώντας ουσιαστικά το κόμμα του κ. Σταύρου Θεοδωράκη ότι παρουσίασε στοιχεία για τους μετακλητούς που ήταν …μαγειρεμένα. Όπως σημείωσε έγινε επί λανθασμένης βάσης η σύγκριση του συνολικού αριθμού των μετακλητών υπαλλήλων μεταξύ Σεπτεμβρίου 2015 (957 μετακλητοί) και Δεκεμβρίου 2015 (1874 μετακλητοί). Επεσήμανε ότι χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία (περιλαμβανομένων και βουλευτικών γραφείων και όχι μόνο υπουργεία και γενικές γραμματείες) του Σεπτεμβρίου οπότε είχαν παραιτηθεί οι περισσότεροι μετακλητοί μαζί με την κυβέρνηση και εμφανιζόταν έτσι σχεδόν να διπλασιάζεται ο αριθμός τους μόλις τρεις μήνες αργότερα …Με αφορμή αυτή την παρατήρηση, ο κ. Βερναρδάκης εξαπέλυσε πυρά κατά του Ποταμιού, λέγοντας: «Αν είσαι σοβαρό κόμμα πρέπει να προσέχεις τι λες και να μην πετάς νούμερα στον αέρα…».

Πάντως, από το επιτελείο του αναπληρωτή υπουργού δεν παρέλειψαν να ρίξουν βέλη προς το νέο αρχηγό της ΝΔ. Θύμισαν ότι επί υπουργίας του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη οι μετακλητοί στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ήταν 48 ενώ σήμερα είναι 3.

Νέο θεσμικό πλαίσιο για τους μετακλητούς υπαλλήλους σε υπουργεία και κυβερνητικές θέσεις βρίσκεται στα σκαριά. Ήδη η αντιπολίτευση έχει στηλιτεύσει την τακτική της κυβέρνησης να προσθέτει μετακλητούς, πέρα από τις κυβερνητικές θέσεις σε διοικητικές δομές του κράτους, όπως η γενική γραμματεία της κυβέρνησης και η γενική γραμματεία συντονισμού που στο παρελθόν διέθεταν κυρίως οργανικές θέσεις.

Τώρα η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη δημιουργία οργανογραμμάτων σε γραφεία υπουργών με συγκεκριμένο αριθμό θέσεων μετακλητών υπαλλήλων αλλά και περιγραφή προσόντων. Έτσι, επιδιώκει να καθορίσει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, ώστε να υπάρχει ένας συγκεκριμένος μπούσουλας για την τοποθέτηση μετακλητών και να μην κάνει ο κάθε υπουργός ή επικεφαλής του …κεφαλιού του, αν μη τι άλλο στον αριθμό των μετακλητών που φέρνει μαζί του.

Με αυτή την παρέμβαση ενδέχεται να λύσει και το γόρδιο δεσμό γύρω από τον πολιτικό ρόλο των γενικών γραμματέων των υπουργείων. Είναι αξιοσημείωτο ότι η κυβέρνηση εξετάζει τον τρόπο που οι γενικοί γραμματείς υπουργείων θα πάψουν να είναι ο σύνδεσμος της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας των υπουργείων με τη διοικητική του δομή. Είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο, ύστερα από την περιγραφή των αρμοδιοτήτων των γενικών διευθυντών στα νέα οργανογράμματα υπουργείων και φορέων τους, να παροπλιστεί ως διοικητικός βραχίονας ο γενικός γραμματέας, ενδεχομένως και να αλλάξει τίτλο, και να δημιουργηθεί στο πλαίσιο του οργανογράμματος του πολιτικού γραφείου του υπουργού ο συντονιστής – «πολιτικό μάτι» του υπουργού με αρμοδιότητες περισσότερο πολιτικές και θεματοφύλακας ως προς τα τεκταινόμενα της διοίκησης.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εστιάζει με θεσμικές παρεμβάσεις στους μετακλητούς, μετά τη διαφοροποίηση που επήλθε με το νέο μισθολόγιο ώστε να δοθούν κίνητρα σε επιστημονικό προσωπικό και σε νέους σε ηλικία ανθρώπους να μπουν στη δημόσια διοίκηση. Πάντως, το ζήτημα του μισθολογίου – βαθμολογίου προκάλεσε αντιδράσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ποταμιού κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης επεσήμαινε ότι ενώ στο παρελθόν αμείβονταν όπως οι υπόλοιποι εργαζόμενοι που είχαν τα ίδια προσόντα με διαφορά μόνο στο όριο των υπερωριών, με το νέο μισθολόγιο «πριμοδοτήθηκαν» με 20 – 24 χρόνια προϋπηρεσίας ενώ έκρουε τον κίνδυνο τους δοθεί το δικαίωμα να συμμετέχουν στο μητρώο επιτελικών στελεχών απ ìόπου θα επιλέγονται οι διοικητές και οι πρόεδροι των ΝΠΔΔ, δηλαδή, όπως έλεγε «να μπορούν να μπουν στο δημόσιο από το παράθυρο και να κατευθυνθούν σε θέσεις διοίκησης οργανισμών την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση ευαγγελίζεται την αξιοκρατία και την πρόθεσή της να διοικούνται τα ΝΠΔΔ μόνο από δημοσίους υπαλλήλους με υψηλά προσόντα».

Ο κ. Βερναρδάκης επιχείρησε να αποδομήσει αυτή την κριτική και διευκρίνισε ότι οι μετακλητοί δεν θα ενταχθούν στο Μητρώο των προσοντούχων της δημόσιας διοίκησης που συγκροτείται με το υπό κατάθεση σχέδιο νόμου για το δημόσιο, αν και θα μπορούν να μετέχουν στις προκηρύξεις για κάλυψη θέσεων ευθύνης σε ορισμένα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου – Α.Ε.