Ανοίγει αύριο το Χρηματιστήριο μετά από έναν μήνα που έμεινε κλειστό. Εκτός από τις 20 χαμένες συνεδριάσεις το πλήγμα στη φήμη του ΧΑ είναι τεράστιο.
H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έβαλε το πλαίσιο για την επαναλειτουργία του ελληνικού χρηματιστηρίου και το υπουργείο Οικονομικών συμφώνησε όπως προκύπτει από την απόφαση του υπουργού κ. Ευκλείδη Τσακαλώτου που περιγράφει τους κανόνες συναλλαγών μεταξύ ξένων και ελλήνων επενδυτών. Τελευταία ημέρα λειτουργίας του ΧΑ ήταν η 26η Ιουνίου, καθώς από τις 29 Ιουνίου έκλεισαν οι τράπεζες.
Μόνο «φρέσκο» χρήμα
Σύμφωνα με το πλαίσιο το οποίο έθεσε η ΕΚΤ, που είχε ως γνώμονα να περιορίσει τις εκροές κεφαλαίων προς το εξωτερικό, με το άνοιγμα της αγοράς τη Δευτέρα οι ξένοι επενδυτές θα μπορούν να πουλούν και να αγοράζουν ελεύθερα, χωρίς όρια. Αν είναι πωλητές, τα κεφάλαια θα μπορούν να μεταφέρονται στους λογαριασμούς τους στο εξωτερικό. Θα είναι σίγουρα μια αγορά δύο ταχυτήτων, με εμφανές μειονέκτημα για τους έλληνες επενδυτές. Σύμφωνα με την απόφαση Τσακαλώτου οι Ελληνες θα μπορούν να αγοράζουν μετοχές μόνο με «φρέσκο» χρήμα, το οποίο θα προέρχεται:
α) από πώληση μετοχών,
β) με έμβασμα από το εξωτερικό,
γ) με καταβολή χρημάτων από τα σεντούκια ή τις θυρίδες,
δ) από τα υπόλοιπα που έχουν στους κωδικούς τους στις χρηματιστηριακές εταιρείες,
ε) από έσοδα από μερίσματα.
Θα είναι ένα τεστ και για τα μηχανογραφικά συστήματα των τραπεζών, καθώς το νέο χρήμα απαιτεί τη δημιουργία νέων λογαριασμών.
Κίνδυνος απομόνωσης
Ομως τελικά αποφασίστηκε η επαναλειτουργία του έστω και με αυτές τις στρεβλώσεις γιατί διαφορετικά θα χανόταν ο διεθνής χαρακτήρας του ΧΑ, οι ξένοι οίκοι θα απομόνωναν την Ελλάδα από τους δείκτες τους, το κράτος θα συνέχιζε να χάνει έσοδα από τους απολεσθέντες φόρους, ενώ και οι εργαζόμενοι θα ήταν αντιμέτωποι με νέες απολύσεις.
Οι τράπεζες
Τη Δευτέρα το πρωί αναμένεται απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που θα δίνει και τις απαντήσεις στα ερωτήματα αν θα διαπραγματευθούν ή όχι οι μετοχές των τραπεζών και αν θα επιτραπούν οι ανοιχτές πωλήσεις.
Τα όρια διακύμανσης των μετοχών συν – πλην 30% θα παραμείνουν ως έχουν, ενώ παραμένει η απαγόρευση για εξαγορά και πώληση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων καθώς θεωρείται «παλαιό χρήμα».
Ιστορικά γεγονότα που έκλεισαν το Χρηματιστήριο
Θύμα πολέμων, κερδοσκόπων, σκανδάλων, κρίσεων αλλά και απεργιών
Ούτε με τη χρεοκοπία του 1893, που έμεινε στην Ιστορία από την περιβόητη φράση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Χαρίλαου Τρικούπη, δεν είχε κλείσει το Χρηματιστήριο. Τις ημέρες που ακολούθησαν μετά την αδυναμία εκπλήρωσης των διεθνών υποχρεώσεων, οι τιμές στο Χρηματιστήριο απεικόνιζαν την ταραγμένη εικόνα των πολιτικών και οικονομικών περιπετειών. Μετά την παραίτηση του Τρικούπη οι τιμές συνέχισαν την κατιούσα. Τα αποτελέσματα της πτώχευσης είχαν οδυνηρό αντίκτυπο στους συναλλασσομένους με το Χρηματιστήριο. Πέρα από τους ιδιώτες ομολογιούχους, ζημιές υπέστησαν και όλοι οι κατέχοντες ομολογίες εξωτερικών δανείων, οι ευαγείς οίκοι και οι ομογενείς της Διασποράς. Οπως μάλιστα έγραψε ο Τύπος της εποχής, η χρεοκοπία εμφανίστηκε ως «ποινή» επί του πατριωτισμού.
28.10.1940-19.12.1940 Λόγω της κήρυξης του πολέμου: Στις 27 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στην Αθήνα και το Χρηματιστήριο ανέστειλε τις εργασίες του. Στις 2 Ιουνίου 1941 επαναλειτουργεί. Στην πρώτη εβδομάδα μετά την επαναλειτουργία του οι τιμές ανέβηκαν. Ομως, ύστερα από μερικές ημέρες διατάχθηκε και πάλι η αναστολή ώστε να παταχθεί η δράση των κερδοσκόπων.Στις αρχές του 1942, χωρίς να θεωρηθεί ότι το Χρηματιστήριο επαναλειτουργεί, επιτράπηκε η ανεπίσημη συγκέντρωση των χρηματιστών. Δεν δόθηκε άδεια για επίσημη λειτουργία γιατί οι Αρχές δεν επιθυμούσαν να δημοσιοποιούνται ευρύτερα οι τιμές που μαρτυρούσαν την ανυποληψία στην οποία είχε περιέλθει η δραχμή.
10-11.9.1999 Εκλεισε για δύο ημέρες λόγω του σεισμού στην Πάρνηθα.
Ιστορικά γεγονότα που έκλεισαν το Χρηματιστήριο
Θύμα πολέμων, κερδοσκόπων, σκανδάλων, κρίσεων αλλά και απεργιών
Ούτε με τη χρεοκοπία του 1893, που έμεινε στην Ιστορία από την περιβόητη φράση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Χαρίλαου Τρικούπη, δεν είχε κλείσει το Χρηματιστήριο. Τις ημέρες που ακολούθησαν μετά την αδυναμία εκπλήρωσης των διεθνών υποχρεώσεων, οι τιμές στο Χρηματιστήριο απεικόνιζαν την ταραγμένη εικόνα των πολιτικών και οικονομικών περιπετειών. Μετά την παραίτηση του Τρικούπη οι τιμές συνέχισαν την κατιούσα. Τα αποτελέσματα της πτώχευσης είχαν οδυνηρό αντίκτυπο στους συναλλασσομένους με το Χρηματιστήριο. Πέρα από τους ιδιώτες ομολογιούχους, ζημιές υπέστησαν και όλοι οι κατέχοντες ομολογίες εξωτερικών δανείων, οι ευαγείς οίκοι και οι ομογενείς της Διασποράς. Οπως μάλιστα έγραψε ο Τύπος της εποχής, η χρεοκοπία εμφανίστηκε ως «ποινή» επί του πατριωτισμού.
Ας δούμε όμως ποιες άλλες χρονιές, για πόσο αλλά και για ποιους λόγους το ελληνικό Χρηματιστήριο είχε διακόψει κατά το παρελθόν τις συναλλαγές του.
16.9.1912 Κήρυξη γενικής επιστράτευσης. Διακοπή των εργασιών του Χρηματιστηρίου και εκκαθάριση των συναλλαγών εντός 48 ωρών. Το Χρηματιστήριο περέμεινε κλειστό σε όλη τη διάρκεια της πρώτης φάσης των Βαλκανικών Πολέμων έως τις 14 Νοεμβρίου 1912.
16.9.1914 Λίγο μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ακολουθώντας όλα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Το Χρηματιστήριο επανέλαβε τις εργασίες του στις 28 Δεκεμβρίου 1914.
24.9.1918 Αναστολή εργασιών για 15 ημέρες λόγω της μεγάλης πτώσης και των καταγγελιών για πωλήσεις μετοχών με σκοπό τη δημιουργία αρνητικού κλίματος.
21.6.1923 Εκλεισε για έναν μήνα με βασιλικό διάταγμα. Ηταν η εποχή λίγο πριν από τη Συνθήκη της Λωζάννης που υπεγράφη στις 24 Ιουλίου.
19.9.1931 Φήμη για εγκατάλειψη της «χρυσής βάσης» από το ακολουθούμενο από την Αγγλία νομισματικό σύστημα. Επαναλειτούργησε στις 16 Δεκεμβρίου 1932.
28.10.1940-19.12.1940 Λόγω της κήρυξης του πολέμου: Στις 27 Απριλίου 1941 τα γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στην Αθήνα και το Χρηματιστήριο ανέστειλε τις εργασίες του. Στις 2 Ιουνίου 1941 επαναλειτουργεί. Στην πρώτη εβδομάδα μετά την επαναλειτουργία του οι τιμές ανέβηκαν. Ομως, ύστερα από μερικές ημέρες διατάχθηκε και πάλι η αναστολή ώστε να παταχθεί η δράση των κερδοσκόπων.Στις αρχές του 1942, χωρίς να θεωρηθεί ότι το Χρηματιστήριο επαναλειτουργεί, επιτράπηκε η ανεπίσημη συγκέντρωση των χρηματιστών. Δεν δόθηκε άδεια για επίσημη λειτουργία γιατί οι Αρχές δεν επιθυμούσαν να δημοσιοποιούνται ευρύτερα οι τιμές που μαρτυρούσαν την ανυποληψία στην οποία είχε περιέλθει η δραχμή.
12-21.1.1945 Με εντολή του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, ο κυβερνητικός επόπτης διέλυε τις συνεδριάσεις μόλις αυτές άρχιζαν. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα επικράτησαν ανοδικές τάσεις των τιμών των μετοχών, οι οποίες σε μερικές περιπτώσεις υπερδιπλασιάστηκαν.
12.12.1972-20.1.1973 Με εντολή του υπουργού Συντονισμού της χούντας Νίκου Μακαρέζου ανεστάλησαν οι συναλλαγές λόγω κερδοσκοπικών φαινομένων. Χαρακτηριστικές είναι οι σχετικές δηλώσεις: «Ασκείται αισχρά κερδοσκοπία σε αδικαιολόγητα υψηλά επίπεδα», ενώ προειδοποιούσαν ότι θα ακολουθούσαν συγκεκριμένα μέτρα για τον περιορισμό της ρευστότητας της οικονομίας και την εξυγίανση της χρηματιστηριακής αγοράς. Και λίγες μέρες αργότερα δημοσιεύθηκε νόμος που ως κύριο σημείο είχε την υποχρέωση των εμπορικών τραπεζών να ρευστοποιήσουν το σύνολο των μετοχών της ΤτΕ που κατείχαν καθώς και το 45% του συνολικού τους χαρτοφυλακίου.
07.1974-4.9.1974.Τουρκική εισβολή την Κύπρο και κήρυξη γενικής επιστράτευσης.
10.1987 Εκλεισε για 10 ημέρες εξαιτίας της «Μαύρης Δευτέρας» (19/10/1987) στις ΗΠΑ που παρέσυρε όλες τις χρηματιστηριακές αγορές του κόσμου.
8.11.1996 Εκλεισε για τρεις ημέρες εξαιτίας του σκανδάλου της Δέλτα Χρηματιστηριακής. Τότε έγιναν αντιληπτοί οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η αγορά έπειτα από μια ενδεχόμενη αδυναμία μέλους του Χρηματιστηρίου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.
10-11.9.1999 Εκλεισε για δύο ημέρες λόγω του σεισμού στην Πάρνηθα.
3-5.3.2008 Λόγω της απεργίας των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
