Με χαμόγελα, αστειάκια, χειραψίες και φιλιά με τους υπουργούς εισήλθε, εκεί κοντά στα μεσάνυχτα, ο Αλ. Τσίπρας στην αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου για να ανακοινώσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Και ξέρετε πώς; Με… ποδοσφαιρικό όρο: «Οποιαδήποτε προσπάθεια κι αν κάναμε για λύση, μας πήγαιναν πίσω στο γκολπόστ. Πήγαιναν πίσω στο γκολπόστ κάθε σημείο επαφής. Με έπεισαν ότι δεν είχαν διάθεση να βρουν λύση», είπε. Οταν ανακοίνωσε την ημερομηνία του δημοψηφίσματος είπε κάτι απίστευτο απευθυνόμενος στους υπουργούς του: « Είστε ελεύθεροι να αποφασίσετε ότι θέλετε, αλλά ζούμε ιστορικές στιγμές, είτε διαφωνείτε, είτε συμφωνείτε με το δημοψήφισμα, να ξέρετε ζούμε ιστορικές στιγμές». Ολοι υπουργοί εν συνεχεία μίλησαν, ορισμένοι εξέφρασαν τον προβληματισμό τους, ένας μάλιστα ο Π. Κουρουμπλής, στήριξε ανεπιφύλακτα την απόφαση του πρωθυπουργού, λέγοντας όμως «τι τόσο εύκολο, νομίζετε ότι μπορείς να πάρεις μια τέτοια ευθύνη που καθορίζει την τύχη ενός ολόκληρου λαού;».
***
Καμία συζήτηση δεν έγινε στο Υπουργικό Συμβούλιο για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει με μια τέτοια απόφαση, η λέξη «δραχμή» δεν ακούστηκε από κανέναν, ενώ όταν ένας υπουργός αναφέρθηκε στην περίπτωση ότι μπορεί να υπάρξει «capital control» στις τράπεζες, τον έβαλε στη… θέση του ο Π. Καμμένος λέγοντάς του: «Εάν θέλουν να κάνουν κι άλλο εκβιασμό σε βάρος του ελληνικού λαού ας το κάνουν. Θα έχουν απάντηση..». Η απάντηση ωστόσο ήρθε λίγα λεπτά αργότερα από τον κόσμο (κάθε κομματικής προτίμησης) που περικύκλωσε τα ΑΤΜ προσπαθώντας να αποσύρει όσα χρήματα μπορούσε. Και τα Σάββατο το πρωί που άρχισε ο συνωστισμός στα… σούπερ μάρκετ.
***
Δεν υπήρξαν ούτε επιφωνήματα, ούτε χειροκροτήματα. Το μόνο που ζητήθηκε από τους υπουργούς είναι να αρχίσουν από τα ξημερώματα τις κινητοποιήσεις: «Μέλη, φίλοι, συμπαθούντες, κόμματα με συγγενικό ιδεολογικό προσανατολισμό, ευρωβουλευτές, φίλοι στην Ευρώπη, πρέπει όλοι να συστρατευθούν τώρα, οι στιγμές είναι δύσκολες», είπε ο κ. Τσίρπας. Ο κ. Π. Λαφαζάνης συμφώνησε, επέμεινε όμως στο θέμα της ενημέρωσης του κόσμου για το σκοπό του δημοψηφίσματος.
Το δημοψήφισμα αποφασίστηκε στις.. Βρυξέλλες
Το δημοψήφισμα ήταν πάντα στο μυαλό του κ. Τσίπρα. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι στελέχη που βρίσκονται στον σκληρό πυρήνα Μαξίμου (όπως οι κκ. Φλαμπουράρης, Φίλης, Σαγιάς, Βούτσης, Στρατούλης κ. α.) άφηναν εδώ και μήνες ανοιχτό το θέμα του δημοψηφίσματος: «Εάν δεν βρεθεί λύση τότε θα στραφούμε στον λαό», έλεγαν. Πιο καθαρά δεν μπορούσαν να το πουν. Και υπήρχε όλο αυτό το διάστημα η κατάλληλη προετοιμασία, κυρίως στο υπουργείο Εσωτερικών και στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά την οριστική απόφασή του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα, έλαβε, όπως έμαθα, ο κ. Τσίπρας την Πέμπτη το βράδυ στις Βρυξέλλες, μετά τη συζήτηση που είχε με την κυρία Μέρκελ. Οταν επέστρεψε στο ξενοδοχείο του και κάλεσε μία μίνι σύσκεψη με τους Βαρουφάκη, Παππά, Τσακαλώτο, αλλά και Π. Καμμένο, τους έκανε λόγο για «εκβιασμό της Μέρκελ» για σχέδιο που του επέβαλε με τον «απειλή» «take it or leave it». Ο κ. Καμμένος του είπε αμέσως:« Ο Τάσος Παπαδόπουλος έμεινε στην ιστορία για το μεγάλο όχι που είχε. Με όχι θα μείνεις και εσύ στην ιστορία». Ο κ. Τσίπρας απλώς είπε ότι θα κάνει άλλη μία τελευταία προσπάθεια, την Παρασκευή το πρωί και αν δεν υπάρξει λύση θα προχωρήσει σε δημοψήφισμα. Αμέσως τηλεφώνησε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον ενημέρωσε, ζήτησε την άποψή του για τις συνταγματικές πτυχές του όλου θέματος και όρισε την ημερομηνία…
Τρεις ξένοι στο ίδιο αεροπλάνο
Δεν αντάλλαξαν ούτε μία κουβέντα. ‘Η, μάλλον, αυτό που αντάλλαξαν στην πτήση της Aegean, την Πέμπτη το βράδυ, από Βρυξέλλες προς Αθήνα, ήταν εχθρικές ματιές. Οι Αντ. Σαμαράς, Στ. Θεοδωράκης και Π. Καμμένος βρέθηκαν στο ίδιο αεροπλάνο. Είχαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για συνεννόηση ή τουλάχιστον για ανταλλαγή απόψεων στις δύσκολες ώρες που περνά η χώρα και την άφησαν να φύγει. Εκαναν ότι δεν ήξερε ο ένας τον άλλον. Ο πρόεδρος της ΝΔ κάθησε στην business class, πήρε τους «Financial Times», είπε δυο-τρεις κουβέντες με τον Σταύρο Παπασταύρου που τον συνόδευε και άρχισαν να τρώνε… σοκολατάκια για να περάσει η ώρα. Στην οικονομική θέση, αλλά μακριά ο ένας από τον άλλον, κάθησαν οι κ.κ. Θεοδωράκης και Καμμένος. Ο κ. Θεοδωράκης, ο οποίος δεν γνωρίζει αγγλικά, δεν πήρε καμία ξένη εφημερίδα για να διαβάσει, όταν του προσφέρθηκε, και προτίμησε να διαβάσει ένα βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη που έβγαλε από το σακίδιό του. Για να περάσει η ώρα έτρωγε… μήλα. Ο κ. Καμμένος, όπως μου είπαν, προτίμησε να πάρει ένα ποτάκι, κάτι σαν tomato juice, για να χαλαρώσει. Περίπου τρεις ώρες διήρκεσε η πτήση. Και οι τρεις βρίσκονταν στον ίδιο χώρο και ήταν σαν ξένοι. Ούτε όταν προσγειώθηκε το αεροπλάνο συναντήθηκαν. Ηρθε στην πίστα, μου λένε, ένα λεωφορείο και πήρε τον κ. Σαμαρά. Εν συνεχεία, ήρθε ένα δεύτερο λεωφορείο και πήρε μόνο του τον κ. Καμμένο. Ο κ. Θεοδωράκης μπήκε σε ένα τρίτο λεωφορείο μαζί με τους επιβάτες της πτήσης οι οποίοι κοίταζαν απορημένοι για το… traffic λεωφορείων που δημιουργήθηκε ξαφνικά γύρω από το αεροπλάνο τους.
Οταν ο αρχηγός δεν ομιλεί την αγγλικήν Καλό θα ήταν, λένε πολλοί, ο Σταύρος Θεοδωράκης ως αρχηγός κόμματος να αρχίσει εντατικά μαθήματα αγγλικών. Κυρίως όταν έχει συναντήσεις με ξένους ηγέτες. Γιατί σας το λέω αυτό; Για να ξαλαφρώσει την Οντίν Λιναρδάτου η οποία στο Ποτάμι εκτελεί χρέη όχι μόνο συμβούλου επί των διεθνών θεμάτων, αλλά και διερμηνέως. Αν δεν ήταν η Οντίν Λιναρδάτου, ο κ. Θεοδωράκης θα βρισκόταν σε δύσκολη θέση στις συνομιλίες που είχε με πρωθυπουργούς, τον Πιερ Μοσκοβισί αλλά και τον Γκίρι Κατάινεν, αντιπρόεδρο της Κομισιόν και αρμόδιο για τις επενδύσεις του πακέτου Γιούνκερ. Μία φορά δεν ζήτησαν τη βοήθεια της κυρίας Λιναρδάτου και υπήρξε μπέρδεμα. Ηταν όταν πήγαν όλοι μαζί (και οι ευρωβουλευτές) να δειπνήσουν σε ένα εστιατόριο, κοντά στο κτίριο της Κομισιόν, με το όνομα «Καγκελαρία». Ο κ. Γραμματικάκης παρήγγειλε κοτόπουλο και του έφεραν πάπια. Ο κ. Κύρκος παρήγγειλε πάπια και του έφεραν κοτόπουλο. Ο κ. Θεοχάρης παρήγγειλε και αυτός κοτόπουλο και εισέπραξε πάπια. Ο δε κ. Θεοδωράκης παρήγγειλε τα ξακουστά μύδια των Βρυξελλών και του έφεραν ρολό κοτόπουλο. Αφού έγινε μια σύσκεψη της ηγετικής ομάδας του Ποταμιού για το αν στα πιάτα ήταν πάπια ή κοτόπουλο, και δεν υπήρχε άλλος τρόπος –όπως είπαν –να το διαπιστώσουν παρά να δοκιμάσουν, ο κ. Θεοδωράκης εκνευρίστηκε και είπε στους σερβιτόρους «πάρτε το πιάτο από εδώ και φέρτε αυτό που παρήγγειλα» (με μετάφραση του κ. Κύρκου). Και πάλι έγινε λάθος και έως ότου έρθουν τα αχνιστά μύδια, παρέλασε από το τραπέζι του άλλη μια πάπια ψημένη με πορτοκάλι.
nnn
Προτού πάνε στο εστιατόριο, κάθισαν σε μια καφετέρια, κοντά και αυτή στο κτίριο της Κομισιόν, για να πιουν έναν καφέ: «Δεν σερβίρουμε εδώ καφέ. Εστιατόριο είναι» τους είπε ένας από τους σερβιτόρους. Ετσι, αναγκάστηκαν να πάνε στο διπλανό μαγαζί και ο κ. Θεοχάρης ανέλαβε σε άψογα αγγλικά να δώσει την παραγγελία. Εκπληκτος ακούει τον σερβιτόρο να λέει στον κ. Θεοδωράκη στα ελληνικά: «Σταύρο, προχώρα. Είσαι η ελπίδα μας». Μαζεύτηκαν κι άλλοι υπάλληλοι του καφενείου, όλοι Ελληνες, και ρωτούσαν τι θα γίνει με τη συμφωνία, αν θα πάμε στη δραχμή, αν υπάρχει περίπτωση να κλείσουν οι τράπεζες, και πολλά άλλα. Δεν είχαν προσέξει, εκεί που κάθησαν, την ταμπέλα της καφετέριας. Εγραφε με μπλε και άσπρα γράμματα στα ελληνικά «Το Καφενείον».
Οσοι δεν έχουν παρακολουθήσει συζήτηση ανάμεσα στον Γρηγόρη Ψαριανό (του Ποταμιού) και στον Κώστα Ζουράρι («Πυρίκαυστος Ελλάς») στο καφενείο της Βουλής έχουν χάσει. Δηλαδή, έτσι κι αλλιώς, θα τα είχαν χάσει ακούγοντάς τους να αναφέρονται σε περίεργες λέξεις και χαρακτηρισμούς. Για να καταλάβουν για τι πράγμα συζητούν, θα έπρεπε να είχαν σηκώσει όλα τα λεξικά που κυκλοφορούν στη χώρα μας: «Την Πουτουβού την περιμένω στη γωνία» έλεγε και ξανάλεγε ο κ. Ψαριανός. «Τι εστί Πουτουβού» ρώτησε ο κ. Ζουράρης. «Η Ζωή» απάντησε ο κ. Ψαριανός. «Και γιατί τη λες Πουτουβού;» ξαναρώτησε ο κ. Ζουράρις. «Διότι είναι Πρόεδρος της Βουλής, δηλαδή εν συντομία ΠτΒ» απάντησε ο κ. Ψαριανός. «Αυτά τα λένε οι… χρηματοσυμμορίτες και κάθε μαψυλάκας» είπε ο κ. Ζουράρις. Και μετά άρχισαν να ομιλούν και οι δύο στην αρχαΐζουσα. Αν έχετε απορία τι σημαίνει «μαψυλάκας», σας πληροφορώ ότι σύμφωνα με τα λεξικά είναι αυτός που επαναλαμβάνει συνεχώς το ίδιο πράγμα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ