Με ξεναγό τον «Ζατρίκη», ένα μικροσκοπικό, σοφό ξωτικό που ζει στο σκακιστικό δάσος, πάνω από 6.000 μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης από όλη την Ελλάδα γνώρισαν τα τελευταία δύο χρόνια τον κόσμο του σκακιού. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Σκάκι στα Σχολεία», που υλοποιήθηκε από το Kasparov Chess Foundation Europe (KCF) και την Ένωση Σκακιστών Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», ολοκληρώθηκε και τα αποτελέσματά του παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση, την Τρίτη, παρουσία του τέως παγκόσμιου πρωταθλητή κ. Γκάρι Κασπάροφ.
«Το σκάκι έχει αποδεδειγμένα οφέλη ως ένα δυναμικό, σύγχρονο εκπαιδευτικό εργαλείο. Βελτιώνει την αυτοσυγκέντρωση και αναπτύσσει τη λογική και την πειθαρχημένη σκέψη. Πρόκειται για ένα πρότυπο μοντέλο του είδους της δημιουργικής επίλυσης προβλημάτων που απαιτείται σε κάθε τομέα του σημερινού, ταχέως μεταβαλλόμενου, κόσμου μας. Και, το καλύτερο απ’ όλα, είναι ότι είναι διασκεδαστικό και εύκολο να το μάθουν τα παιδιά. Επιπλέον, η εφαρμογή της διδασκαλίας σκακιού στα σχολεία κοστίζει ελάχιστα. Με το όραμα και την υποστήριξη του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» και με την τεχνογνωσία του KCF, η συνεργασία μας δείχνει ότι Ελλάδα αρνείται να μείνει πίσω όσον αφορά τις σύγχρονες εκπαιδευτικές προκλήσεις του 21ου αιώνα» δήλωσε ο ιδρυτής του KCF, που από πολλούς θεωρείται ο κορυφαίος σκακιστής όλων των εποχών.
Παιχνίδι στρατηγικής και δημιουργικής επίλυσης προβλημάτων
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Σκάκι στα Σχολεία» υλοποιείται με επιτυχία τα τελευταία χρόνια από το KCF σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο, καθώς όπως έχει αποδειχθεί, η εκμάθηση σκακιού σε πρώιμη ηλικία βελτιώνει σημαντικά τις γνωστικές και συμπεριφορικές ικανότητες των παιδιών. «Ο κοινός μας στόχος και ο λόγος που μαθαίνουμε σκάκι στα παιδιά δεν είναι για να γίνουν σκακιστές, αθλητές δηλαδή. Κάποια που έχουν τις ιδιαίτερες δεξιότητες που απαιτείται, θα γίνουν. Στόχος μας είναι να μάθουν τα παιδιά να σκέφτονται, να μάθουν να κάνουν σχέδια και στρατηγικές, να μάθουν να λύνουν προβλήματα. Και ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσα από το παιχνίδι. Τα παιδιά μαθαίνουν παίζοντας σκάκι» είπε ο πρόεδρος της Ένωσης Σκακιστών Θεσσαλονίκης κ. Γιάννης Αντωνιάδης.
Το πρόγραμμα «Σκάκι στα Σχολεία» ξεκίνησε πιλοτικά στη χώρα μας το 2013, σε 20 δημόσια σχολεία της Θεσσαλονίκης, όπου έγιναν 24 τμήματα, με τη συμμετοχή 500 μαθητών της Α΄ και Β΄ Δημοτικού. Μέχρι τότε, όπως ανέφερε στον απολογισμό του ο πρόεδρος της Ένωσης, το σκάκι δεν ήταν στο πρόγραμμα των δημοτικών σχολείων, δεν υπήρχε οποιοδήποτε εγχειρίδιο διδασκαλίας ούτε υλικοτεχνική υποδομή. Μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος, τα βιβλία του Ιδρύματος Kasparov, με τίτλο «Ο Ζατρίκης στο σκακιστικό δάσος», δύο για τους μαθητές και ένα για τους δασκάλους, μεταφράστηκαν και εκτυπώθηκαν σε 1.000 και 500 αντίτυπα αντίστοιχα. Επίσης, διανεμήθηκαν 500 σκακιέρες στους μαθητές.
6.000 μαθητές, 200 σχολεία, 3.000 σκακιέρες
Μετά τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, η εφαρμογή του προγράμματος συνεχίστηκε κατά το σχολικό έτος 2014-2015, επεκτεινόμενη σε ακόμα 170 δημόσια σχολεία από όλη την Ελλάδα, με πάνω από 220 τμήματα, με την υποστήριξη του υπουργείου Παιδείας. Η επιλογή των σχολείων έγινε από την Ένωση Σκακιστών Θεσσαλονίκης και αφορούσε κατά κύριο λόγο σχολεία σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπου η εκμάθηση σκακιού αναμενόταν να προσφέρει στους μικρούς μαθητές σημαντικές ευκαιρίες για τη μελλοντική τους ανάπτυξη και πορεία.
Συνολικά, το πρόγραμμα «Σκάκι στα Σχολεία» έφτασε την περίοδο 2013-15 σε 300 τμήματα από 190 σχολεία της χώρας. Περισσότεροι από 6.000 μαθητές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να επωφεληθούν από τον ψυχαγωγικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα του σκακιού. Το πρόγραμμα περιλάμβανε μία ώρα διδασκαλίας σκακιού την εβδομάδα.
Αναλυτικά, στα 90 από τα σχολεία (άνω των 100 τμημάτων) η εκπαίδευση των 3.170 μαθητών έγινε από τους ίδιους τους δασκάλους τους, οι οποίοι γνώριζαν σκάκι και ανέλαβαν την εκπαίδευση, με την καθοδήγηση της Ένωσης Σκακιστών Θεσσαλονίκης και βάσει του μεταφρασμένου υλικού. Για τα υπόλοιπα 100 σχολεία, μια ομάδα εξωτερικών εκπαιδευτών τα επισκεπτόταν σε εβδομαδιαία βάση και διενεργούσε τα μαθήματα, φέρνοντας 3.170 μαθητές πιο κοντά στο σκάκι.
«Η νέα γενιά της Ελλάδας και η αναζήτηση αποτελεσματικών τρόπων στήριξής της βρίσκονται πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Το «Σκάκι στα Σχολεία» είναι μία εκπαιδευτική μέθοδος που με σύγχρονη ματιά και καινοτόμο παιδαγωγική αντίληψη, ανοίγει νέους ορίζοντες για τους μαθητές της χώρας, προσφέροντάς τους ευκαιρίες για μελλοντική ανάπτυξη. Η μεγάλη εμπειρία που διαθέτει το Kasparov Chess Foundation στο θέμα εκπαιδευτικής προσέγγισης του σκακιού και η μοναδική τεχνογνωσία της Ένωσης Σκακιστών Θεσσαλονίκης, συνέβαλαν στην επιτυχημένη υλοποίηση του προγράμματος, το οποίο ωφέλησε περίπου 6.000 μαθητές ανά την Ελλάδα» δήλωσε ο κ. Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος.
Το πρόγραμμα μπορεί να ολοκληρώθηκε, όμως οι δυο φορείς που το υλοποίησαν και το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» που το υποστήριξε, δεν σταματούν εδώ. Στα επόμενα βήματά τους εντάσσονται η παροχή υλικοτεχνικής υποδομής (βιβλία-σκακιέρες), η υποβοήθηση ειδικών σχολείων, η υποβοήθηση δασκάλων και η εξ αποστάσεως μάθηση.