Μετά το «Nein» του Σόιμπλε, η ώρα της Μέρκελ

Συνήθως εξαφανίζεται από τη δημοσιότητα μόνον όταν είναι άρρωστος. Διαφορετικά, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι πανταχού παρών –φροντίζοντας να έχει και τον πρώτο λόγο στα ευρωπαϊκά θέματα. Τις τελευταίες δέκα ημέρες ωστόσο είχε χάσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Το παιχνίδι δεν παιζόταν πλέον στην έδρα του, το Βερολίνο, αλλά στην Αθήνα και στις πρωτεύουσες που επισκεπτόταν ο Γιάνης Βαρουφάκης: Βρυξέλλες, Ρώμη, Παρίσι, Λονδίνο.

Από την περασμένη Τετάρτη αυτό άλλαξε. Η επίσκεψη του κ. Βαρουφάκη στη γερμανική πρωτεύουσα του επέτρεψε να ξαναπάρει στα χέρια του τα νήματα της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής. Και αυτό με τρόπο που δείχνει ότι παραμένει το μεγάλο αφεντικό. Ο κ. Βαρουφάκης έδειχνε εμφανώς «κομπλαρισμένος» –επόμενο ίσως, αν ληφθεί υπόψη ότι δεν είχε μπροστά του κάποιον τυχαίο πολιτικό αλλά, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές, τη μετεμψύχωση του Μέτερνιχ.

Εδειξε την αντιπάθειά του

Η επάνοδος του κ. Σόιμπλε στα φώτα της ράμπας έγινε με τον πλέον βάναυσο τρόπο. «Ο Σόιμπλε άδειασε τον Βαρουφάκη» στις συνομιλίες τους, ήταν χαρακτηριστικά ο τίτλος της «Die Welt». Ο ίδιος έδειξε από την αρχή της συνάντησης την αντιπάθειά του αποφεύγοντας να ανταλλάξει χειραψία με τον επισκέπτη του («δεν τα συνηθίζουμε αυτά εδώ!») και συνεχίζοντας στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τη διαβόητη φράση: «We agree that we disagree» («συμφωνούμε ότι διαφωνούμε»). Και αυτό φρόντιζε να το επιδεικνύει σε όλη τη διάρκεια της συνέντευξης.

Ακόμη πιο οξύς ήταν στη συνέντευξη που έδωσε το βράδυ της ίδιας ημέρας στο τηλεοπτικό κανάλι ARD.

«Προσπάθησα να φανώ όσο το δυνατόν ευγενικός» είπε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάτι τέτοιο ξεπερνούσε τις δυνάμεις του. «Κατέστησα όμως σαφές ότι δεν κάνουμε διαπραγματεύσεις αλλά απλή ανταλλαγή απόψεων».

Αυτό δεν τον εμπόδισε βέβαια να αποκρούσει χωρίς διαπραγματεύσεις την πρόταση της Αθήνας για ένα μεταβατικό πρόγραμμα ως τα τέλη Μαΐου –πρόγραμμα που θα της έδινε ανάσα ζωής και χρόνο για να εκπονήσει, μαζί με τους εταίρους, ένα μακρόχρονο πρόγραμμα εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας.

Η πρόταση, είπε, είναι εξωπραγματική, για νομικούς και οικονομικούς λόγους, αλλά και λόγω παντελούς έλλειψης χρόνου για κάθε αλλαγή του τρέχοντος δεύτερου προγράμματος. «Δεν πρόκειται καν να τη φέρω για ψήφιση στην ομοσπονδιακή Βουλή, επειδή τη θεωρώ λανθασμένη» πρόσθεσε.

Αντίθετος στις νέες ιδέες

Σε αντίθεση λοιπόν με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον Μάρτιν Σουλτς, καθώς και τους υπουργούς Οικονομικών της Γαλλίας και της Ιταλίας, που φάνηκαν λίγο ή πολύ διατεθειμένοι να συζητήσουν για το μεταβατικό πρόγραμμα, ο κ. Σόιμπλε είπε ένα ηχηρό «Nein» –που ισχύει και για όλες σχεδόν τις νέες ιδέες που προβάλλει η κυβέρνηση.

«Ο Σόιμπλε επιχειρεί την παλινόρθωση του μνημονιακού καθεστώτος» διαπιστώνει ο εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος Die Linke (Η Αριστερά) σε θέματα προϋπολογισμού Ρόλαντ Κλάους. «Αν επιμείνει σε αυτή τη μαξιμαλιστική θέση, κινδυνεύει να απομονωθεί γρήγορα στην Ευρωπαϊκή Ενωση».

Η θέση που θα πάρει η Ανγκελα Μέρκελ στη Σύνοδο Κορυφής στις 12 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες είναι ανοιχτό θέμα. Η ίδια μιλάει τελευταία μόνο σε λακωνικό στυλ για την Ελλάδα. Πολλά θα εξαρτηθούν από τη συνάντησή της με τον Μπαράκ Ομπάμα στην Ουάσιγκτον –ο αμερικανός πρόεδρος, ως γνωστόν, κατέκρινε πρόσφατα με οξύ τρόπο την πολιτική της λιτότητας. Σε περίπτωση πάντως που υιοθετήσει τη γραμμή Σόιμπλε, δεν θα έχει εύκολο παιχνίδι στις Βρυξέλλες. Οι συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα, όπως έλεγε ραδιοσχολιαστής, «έχουν μεθύσει από το μετεκλογικό δεκαήμερο της αναρχίας», που προήλθε από τις ελληνικές εκλογές, και δεν θα επιτρέψουν στην καγκελάριο να ανασυστήσει το και για αυτούς αποπνικτικό καθεστώς της σιδερένιας δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Η γραμμή Σόιμπλε δημιουργεί εντάσεις και στον κυβερνητικό συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών. Οι τελευταίοι είναι πολύ πιο πρόθυμοι για συνεργασία με την κυβέρνηση Τσίπρα από ό,τι οι συντηρητικοί εταίροι τους –παρ’ όλο που θεωρούν καταστροφική την κυβερνητική συμμετοχή των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

«Χειροπιαστές συναλλαγές»

Προϋπόθεση για κάθε συνεργασία όμως, όπως λέει ο εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών για ευρωπαϊκά και οικονομικά θέματα Γιόαχιμ Πος, είναι ένας στοιχειώδης επαγγελματισμός στη δραστηριότητα του νέου πολιτικού προσωπικού. «Η πολιτική είναι μια σειρά χειροπιαστών συναλλαγών, όχι αέρας κοπανιστός» προσθέτει.

«Ας μας φέρουν μια συγκεκριμένη πρόταση για το μεταβατικό πρόγραμμα –το αν θα την αποδεχθούμε ή όχι είναι ανοιχτό θέμα, αλλά πρέπει να είναι συγκεκριμένη» επιμένει. Παρόμοια έκκληση είχε απευθύνει και ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Σίγκμαρ Γκάμπριελ στον κ. Βαρουφάκη σε κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντησή τους.

Αλλά ακόμη και τα «γεράκια» των Χριστιανοδημοκρατών δεν πάνε πίσω. «Αν η Αθήνα δεχθεί την κανονική περάτωση του δεύτερου προγράμματος στα τέλη Φεβρουαρίου, δεν βλέπω γιατί να μη γίνει διαπραγμάτευση για ένα μεταβατικό πρόγραμμα που θα παίρνει υπόψη και τις ελληνικές απόψεις» λέει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος στην Επιτροπή Οικονομικών Χανς Μίχελμπαχ.

Προτάσεις ακούμε αλλά προτάσεις δεν βλέπουμε: αυτή την εντύπωση περίπου έχουν αποκομίσει οι πολιτικοί όλων των γερμανικών κομμάτων από τα μέλη της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Και αυτό δίνει στον κ. Σόιμπλε πρόσθετο «πάτημα» για να αμφισβητήσει τη σοβαρότητά της.

Ωστόσο είναι αμφίβολο αν ο γερμανός «τσάρος» της ευρωπαϊκής οικονομίας επιμείνει σε μια γραμμή που θα προκαλέσει αναταράξεις τόσο στην Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και στη γερμανική κυβέρνηση.

«Ο Σόιμπλε μπλοφάρει, και μάλιστα με τον πιο χοντρό τρόπο» εκτιμά ο κ. Κλάους. Η κυβέρνηση Τσίπρα, προσθέτει, χρειάζεται τώρα γερά νεύρα για να μπορέσει να αποκρούσει την επίθεσή του. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να μετατρέψει την τρέχουσα «συμβολική» πολιτική των εξαγγελιών σε πρακτική, ιδίως με μέτρα που θα ανακουφίσουν τα εξαθλιωμένα στρώματα. «Ετσι θα αποκτήσει καλύτερα στηρίγματα στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό» προσθέτει.

Αλλά ούτε ο κ. Σόιμπλε παραβλέπει την εξαθλίωση. «Λυπάται πολύ για τα θύματα των μεταρρυθμίσεων» βεβαιώνει ο κ. Μίχελμπαχ. Παράλληλα όμως είναι πεπεισμένος ότι μόνο με αυτές θα γίνει δυνατή η έξοδος από την κρίση.

Και αυτή η πεποίθηση είναι ίσως το μόνο θέμα στο οποίο δεν μπλοφάρει.