Είναι πραγματικά αμετανόητοι. Για τους Γερμανούς ο λόγος, που βάλθηκαν πάλι να αναστατώσουν τις αγορές για να πετύχουν τον στόχο τους. Που δεν είναι άλλος από τον εκφοβισμό των ελλήνων ψηφοφόρων για να μην ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ. Η αναταραχή προκλήθηκε σκόπιμα με ωμή δήλωση κύκλων του Βερολίνου ότι ενδεχόμενη κυβέρνηση Τσίπρα σημαίνει Grexit. Τι κι αν η εκπρόσωπος της ΕΕ δηλώνει ότι η συμμετοχή μιας χώρας στην ευρωζώνη είναι αμετάκλητη. Ως γνωστόν, οι Γερμανοί είναι εξόχως θεσμικοί. Εμμένουν πάντοτε στην απαρέγκλιτη τήρηση των κανόνων και των Συνθηκών. Από τους άλλους, όχι από τους ίδιους…
Από την αρχή της κρίσης χρησιμοποιούν συστηματικά τις αγορές ως αιχμή του δόρατος για να διεξαγάγουν έναν αδυσώπητο οικονομικό πόλεμο που σιγά-σιγά μετέτρεψε την πάλαι ποτέ κραταιά ΕΕ σε γερμανική Ευρώπη. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Ελλάδας πριν από πέντε χρόνια. Κάθε φορά που οι ηγέτες της ευρωζώνης –των Γερμανών συμπεριλαμβανομένων –κατέληγαν σε συμφωνία για τη διάσωση αυτών των χωρών, πριν αλέκτορα φωνήσαι, κάποιος γερμανός ιθύνων έσπευδε να τορπιλίσει την υποτιθέμενη συμφωνία με μια δήλωση του τύπου «ναι μεν, αλλά…». Αυτό ήταν. Οι αγορές, που απεχθάνονται την αβεβαιότητα, αποκωδικοποιούσαν το μήνυμα και τα επιτόκια δανεισμού έπαιρναν φωτιά. Πανικόβλητοι οι λαοί και οι πολιτικές ηγεσίες τους, χωρίς πηγές χρηματοδότησης, δέχονταν άρον-άρον τους όρους του οικονομικού κατακτητή. Ετσι διεξάγεται ο ιδιότυπος αυτός οικονομικός πόλεμος. Με όπλο τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης.
Και να σκεφθεί κανείς ότι μέχρι πρότινος οι αστάθμητοι Τεύτονες θεωρούσαν τη χρηματοοικονομική παγκοσμιοποίηση ένα είδος αγγλοσαξονικής συνωμοσίας που απειλεί ευθέως το βιομηχανικό μοντέλο τους. Γι’ αυτό επέκριναν σφοδρά τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές χρησιμοποιώντας λέξεις βγαλμένες κατευθείαν από την Αποκάλυψη. «Ποιος δημιούργησε αυτό το τέρας(!) και ποιος θα το ξαναβάλει στη θέση του;» αναφωνούσε αγανακτισμένος ο τότε πρόεδρος Χορστ Κέλερ («Financial Times», 14.5.2008). Νωρίτερα («The Economist», 5.5.2005) ο Σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος Φραντς Μιντεφέρινγκ χαρακτήριζε τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια «σμήνη ακρίδων» (!) που εξαγοράζουν μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις και τις αποδιαρθρώνουν για κερδοσκοπικούς λόγους. Σήμερα όμως προέχει η γερμανική Ευρώπη και έτσι η απέχθεια για τις αγορές μετατράπηκε σε σφοδρό έρωτα.
Η κρίση του 2008 ήταν μια ιστορική ευκαιρία για την ΕΕ να αποδείξει τη χρησιμότητά της. Αν λειτουργούσε συλλογικά, ήταν πολύ εύκολο να προστατεύσει τα ευάλωτα μέλη της. Δεν το έπραξε. Αντέδρασε ως σκορποχώρι. Αντί για «περισσότερη Ευρώπη», αυτό που είδαμε ήταν «καθόλου Ευρώπη». Αντί για συντεταγμένη και αλληλέγγυα ΕΕ, ένα πλαδαρό και ετερόκλητο συνονθύλευμα δημοσιονομικά ευάλωτων κρατών στο έλεος των αγορών και των κερδοσκόπων. Εξαιτίας των Γερμανών.
Η εμμονή τους να χρησιμοποιούν τις αγορές κατά βούληση είναι απαράδεκτη. Δείγμα υψίστης ανευθυνότητας. Δεν παίζει κανείς με τις αγορές γιατί δεν είναι παιχνίδι. Είναι εξαιρετικά περίπλοκα και εύθραυστα συστήματα που δεν ελέγχονται. Μπορεί να αρπάξουν φωτιά ανά πάσα στιγμή, ιδίως στο σημερινό εκρηκτικό οικονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον.
Ο κ. Γιώργος Δουράκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ