Σε ελεύθερη πτώση τα επιτόκια καταθέσεων

Σε χαμηλό 50 μηνών υποχώρησαν τον Ιούνιο τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων, τα οποία καταγράφουν πλέον πτώση της τάξεως του 52% σε σχέση με τα μη βιώσιμα για τον κλάδο ιστορικά υψηλά του Ιουνίου του 2012.

Οι τράπεζες σταδιακά μέσα στην τελευταία διετία κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά το κόστος άντλησης ρευστότητας από τους καταθέτες, το οποίο από το β’ τρίμηνο του 2014 κινείται λίγο υψηλότερα από αυτό που πληρώνουν τα πιστωτικά ιδρύματα του ευρωπαϊκού Νότου.

Οι περικοπές στα επιτόκια των λογαριασμών προθεσμίας κατέστησαν δυνατές λόγω της βελτίωσης της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ειδικότερα, με την απομάκρυνση του κινδύνου εξόδου της χώρας από το ευρώ και την ανακοπή των εκροών καταθέσεων, που κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 2012 έφτασαν τα 18 δισ. ευρώ.

Εκτοτε, το 65% αυτών των απωλειών, περί τα 12 δισ. ευρώ, έχει επιστρέψει στις ελληνικές τράπεζες, με τα υπόλοιπα των καταθέσεων να έχουν σταθεροποιηθεί υψηλότερα από τα 160 δισ. ευρώ τους τελευταίους μήνες.

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι τον Ιούνιο το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων διάρκειας ως και ενός έτους διαμορφώθηκε στο 2,39% από 2,53% έναν μήνα νωρίτερα, επιστρέφοντας σε επίπεδα Μαρτίου 2010, προτού δηλαδή η χώρα μπει σε καθεστώς Μνημονίου.

Τον Ιούνιο οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι, Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank και Eurobank, αλλά και η Attica Bank προχώρησαν σε σημαντικές περικοπές στις αποδόσεις των προϊόντων «κλειστής διάρκειας», οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασαν ακόμη και τις 60 μονάδες βάσης.

Μετά τις αλλαγές αυτές ο στόχος των διοικήσεων των τραπεζών για μέση απόδοση γύρω ή λίγο κάτω από το 2%, στα επίπεδα δηλαδή του υπόλοιπου ευρωπαϊκού Νότου, απέχει ελάχιστα.

Πλέον το «ταβάνι» στην ετησιοποιημένη ανταμοιβή των αποταμιευτών διαμορφώνεται μεταξύ 2,2% – 2,3%, ανάλογα με την τράπεζα, με τον μέσο όρο των αποδόσεων να ανέρχεται πέριξ του 2% και 2,2%.

Τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι με ακόμη μία ή δύο κινήσεις προς τα κάτω αναπροσαρμογής, το κόστος χρήματος στη χώρα μας θα επανέλθει σε βιώσιμα επίπεδα, αντίστοιχα των υπόλοιπων χωρών της περιφέρειας της ευρωζώνης, που επίσης πλήττεται από την κρίση.

Πάντως, τις τελευταίες πέντε εβδομάδες δεν έχει καταγραφεί σχεδόν καμία αλλαγή στα επιτόκια, στασιμότητα που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα υπό εξέλιξη stress tests, τα οποία συντηρούν ένα κλίμα αβεβαιότητας στην αγορά.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η υποχώρηση των αποδόσεων δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες σταματούν το «κυνήγι» των καταθετών. Η ανάγκη για άντληση ρευστότητας από το αποταμιευτικό κοινό παραμένει.

Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από το επιτόκιο, τα τμήματα ανάπτυξης προϊόντων των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν επιστρατεύσει νέα και παλαιά «τεχνάσματα» για την προσέλκυση καταθέσεων.

Οπως επισημαίνουν τραπεζικοί κύκλοι, με αντιστάθμισμα μια μείωση της απόδοσης, ο καταθέτης μετατρέπει μερικώς την προθεσμιακή του σε… λογαριασμό Ταμιευτηρίου.