«Μετά από πέντε χρόνια κρίσης, όπου η χώρα έζησε την οικονομική της κατάρρευση και πλήρωσε ένα τεράστιο κοινωνικό κόστος, φαίνεται ότι φτάσαμε στον πάτο του βαρελιού», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος σε εκδήλωση με θέμα «H Χρηματοδότηση των Επιχειρήσεων, Ποιες Λύσεις – Ποια Προοπτική» που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2014.

«Ας μην βαυκαλιζόμαστε, όμως, ότι θα έρθουν, νομοτελειακά, καλύτερες ημέρες επειδή κάποια στιγμή, από τον πάτο του βαρελιού, η άνοδος προκύπτει σχεδόν αυτόματα» πρόσθεσε ο πρόεδρος του ΣΕΒ επισημαίνοντας ότι «στον σύγχρονο κόσμο μία οικονομία –και μάλιστα μικρή όπως η δική μας– μπορεί κάλλιστα να παραμείνει καθηλωμένη στον πάτο! Για χρόνια!»

Ο κ. Δασκαλόπουλος σημείωσε στην ομιλία του ότι η διατήρηση και παγιοποίηση των μέχρι σήμερα οικονομικών επιτευγμάτων, είναι δουλειά σκληρή, ενώ τόνισε την ανάγκη πολλής δουλειάς αν θέλουμε οριστική διέξοδος και επιστροφή στην ανάπτυξη.

«Εμείς, οι άνθρωποι της αγοράς, γνωρίζουμε καλύτερα από κάθε άλλον ότι η χώρα μας δεν θα βγει από την κρίση αν δεν αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξης που την έφερε εδώ. Και, μαγικές συνταγές προφανώς δεν υπάρχουν. Η μετάβαση σ’ ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, απαιτεί βαθιές αλλαγές στη νοοτροπία, στις συμπεριφορές, στις αξίες. Προϋποθέτει αποφασιστικότητα και συνέπεια σε όλα τα μέτωπα» προσθέτει.

«Πώς θα έρθει, λοιπόν, όχι απλά η ανάπτυξη, αλλά η σύγχρονη και βιώσιμη σε διεθνές πλαίσιο ανάπτυξη; Το σημερινό περιβάλλον δεν βοηθά» διαπιστώνει εστιάζοντας σε τέσσερις βασικούς λόγους:

-Η επώδυνη δημοσιονομική προσαρμογή δεν έθιξε ακόμα εμφανώς τις δομές και παθογένειες του ναυαγισμένου κράτους.

-Η συνταγή του Μνημονίου δεν βγάζει πλέον πουθενά. Έχει καταλήξει να μειώνει συνεχώς το εισόδημα και να αυξάνει συνεχώς τους φόρους.

-Το διακύβευμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης μόνο κατ’ επίφαση έχει τεθεί στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου.

-Το τραπεζικό σύστημα, ο βασικός αιμοδότης της οικονομίας, τσακίστηκε στις συμπληγάδες του δημόσιου χρέους και βρίσκεται ακόμα σε διαδικασία επίπονης αναδιάρθρωσης. Η συνεισφορά του στη ριζική ανασυγκρότηση της οικονομίας μόνο οριακή μπορεί να είναι στο άμεσο μέλλον.

«Δεν έχουμε όμως, την πολυτέλεια να περιμένουμε μέχρι να πάνε όλα σιγά- σιγά καλύτερα. Δεν έχουμε τον χρόνο. Δεν μας το δίνουν οι στρατιές των ανέργων. Δεν μας το επιτρέπει η ανήκεστος βλάβη που έχει προκληθεί στον παραγωγικό μας ιστό» συνεχίζει.

«Η σημερινή μας συνάντηση επιδιώκει να εξετάσει τρόπους για να αντιμετωπίσουμε το κρίσιμο θέμα της χρηματοδότησης της ανάπτυξης, ενόσω η χώρα προσπαθεί να ξαναποκτήσει πρόσβαση στις διεθνείς χρηματαγορές και το τραπεζικό μας σύστημα προσπαθεί να ξανασταθεί στα πόδια του. Είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε ενδιαφέρουσες εισηγήσεις και θα επισημανθούν εφικτές λύσεις.

Η αποτελεσματικότητα, όμως, των όποιων πρακτικών προτάσεων προκύψουν σήμερα, αναπόφευκτα θα απομειώνεται επειδή η οικονομία μας εξακολουθεί να κουβαλάει σημαντικά βαρίδια που δεν μας αφήνουν να τρέξουμε.

Αν ο πολιτικός κόσμος έχει πράγματι συνειδητοποιήσει ότι ο καιρός του εφησυχασμού έχει περάσει. Ότι αν δεν υπάρξει στροφή στην ανάπτυξη, η Ελλάδα θα περιθωριοποιηθεί. Κι ότι μόνο ο ιδιωτικός τομέας, με επικεφαλής τη σύγχρονη επιχειρηματική τάξη, μπορεί να φέρει την ανάπτυξη, τότε θα πρέπει να υιοθετήσει μέτρα και σταθμά ώστε να σταματήσει:

· Η μεταφορά πόρων από την ιδιωτική οικονομία στη δημόσια και χρεών από τη δημόσια στην ιδιωτική.

· Η αποπληρωμή των χρεών του δημοσίου με την ταυτόχρονη δημιουργία νέων.

· Η φορολογία στην παραγωγή και στο κεφάλαιο αντί στο εισόδημα και στα κέρδη.

· Η διατήρηση ενός πολύπλοκου, διαρκώς μεταβαλλόμενου και μη ανταγωνιστικού σε σύγκριση με την Ευρώπη, φορολογικού συστήματος.

· Η εφαρμογή πολιτικών που αποθαρρύνουν την αποταμίευση και στηρίζουν το μοντέλο ανάπτυξης που μας έφερε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας».

Ο κ. Δασκαλόπουλος επεσήμανε «πως αν δεν αντιμετωπιστούν αυτά τα φαινόμενα στη ρίζα τους, τότε οι δικές μας προσπάθειες θα είναι μάταιες. Εμείς εδώ, σήμερα, μπορούμε να συζητήσουμε τρόπους για να απαλύνουμε προσωρινά το βάρος που άδικα καλείται να επωμισθεί ο ιδιώτης, η επιχείρηση –όταν δεν υπάρχουν λεφτά».

Σημείωσε ωστόσο ότι «για να αντιμετωπιστεί μακρόπνοα το τεράστιο έλλειμμα χρηματοδότησης της οικονομίας, προέχει να βγει η χώρα πειστικά και οριστικά από τα δημοσιονομικά ελλείμματα, να εξαλείψει τις αμφιβολίες για το μέλλον της και να αποκτήσει μια μόνιμη αναπτυξιακή δυναμική. Μόνο τότε θα επανέλθει ισότιμα στον στίβο των χρηματαγορών και της διεθνούς οικονομίας. Μόνο τότε θα μπορέσει να δώσει απτή ελπίδα στους ανέργους και στη δοκιμαζόμενη κοινωνία».

Καταλήγοντας ο πρόεδρος του ΣΕΒ τόνισε πως «πρωταρχικό ζητούμενο σε αυτή την προσπάθεια είναι να υλοποιηθούν όλες εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που θα ανοίξουν τις αγορές στον ανταγωνισμό και στη δημιουργική επιχειρηματική δράση και –ακόμα περισσότερο– οι μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα περιορίσουν το κράτος και τους πολυπλόκαμους μηχανισμούς του –που εξακολουθούν να δημιουργούν ελλείμματα, να απορροφούν τη ρευστότητα και τα κεφάλαια του ιδιωτικού τομέα και να πνίγουν την ανάπτυξη. Θα είναι εφικτός τότε και ο ριζικός εκσυγχρονισμός του τραπεζικού μας συστήματος, ώστε να μπορέσει να ξαναπαίξει τον ρόλο του κατ’ εξοχήν τροφοδότη της ανάπτυξης, απαλλαγμένο από τις παθογένειες του πρόσφατου παρελθόντος».

Η αγωνία του επιχειρηματικού κόσμου

Την αγωνία του επιχειρηματικού κόσμου για την έλλειψη ρευστότητας που ταλανίζει την αγορά και αποδομεί την επιχειρηματική δραστηριότητα, περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων στη διεθνή αγορά, εξέφρασαν μεταξύ των άλλων οι επιχειρηματίες κκ Αναστάσιος Καλλιτσάντσης,, πρόεδρος της ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΑΕ και Νίκος Κουτσιανάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Apivita ΑΕ,, καθώς και ο κ. Χρηστος Γαβαλάς γενικός διευθυντής χρηματοοικονομικών του ομίλου Μυτιληναίου, μιλώντας στην ημερίδα του ΣΕΒ.

Μάλιστα οκ. Κουτσιανάς, αφού τόνισε πως οι τράπεζες – στο μέτρο και στον βαθμό που είχαν την δυνατότητα – στάθηκαν αρωγοί στην επενδυτική του δραστηριότητα , σημείωσε πως «αναρωτιέται κανείς αν μπορεί σήμερα ο επιχειρηματίας να στηριχτεί στον παραδοσιακό φίλο του τραπεζίτη, για να πάρει «γραμμή» για το μέλλον και τις εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που λειτουργεί και αυτό σε παγκοσμιοποιημένο πλέον επίπεδο». Και πρόσθεσε ότι «ακούμε και διαβάζουμε, πως θα αλλάξει ο νόμος και σε περιπτώσεις μεγάλης δανειακής τους έκθεσης, θα μπορούν οι τράπεζες να κεφαλαιοποιούν ποσοστό των δανείων, ώστε να παίρνουν έτσι συμμετοχή και ίσως την πλειοψηφία στις επιχειρήσεις, οπότε το παραπάνω ερώτημα γίνεται πιο βασανιστικό».

Από τη πλευρά του ο κ. Καλλιτσάντσης ανέφερε ότι «η οικονομική ύφεση, που έχει προκαλέσει κρίση ρευστότητας, σε συνδυασμό με την φορολογική πολιτική έχει «γονατίσει» την πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων». Και επεσήμανε ότι «ακούμε από τους κ.κ. υπουργούς ότι και άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν ανάλογα βάρη. Άλλες αυτές δεν έχουν: Μείωση τζίρου 30-70%, συνολική μείωση ρευστότητας και καθυστέρηση εισπράξεων από την αγορά, καθυστέρηση εισπράξεων από το Δημόσιο, το οποίο όμως απαιτεί είσπραξη ΦΠΑ με την έκδοση τιμολογίου, απόλυτη προτεραιότητα του Δημοσίου χωρίς δυνατότητα συμψηφισμού, δραστική μείωση του δανεισμού και των πιστωτικών ορίων από τις τράπεζες, υπέρμετρη αύξηση του κόστους δανεισμού (μέχρι διψήφια νούμερα), αδυναμία χορήγησης εγγυητικών επιστολών από τις ελληνικές τράπεζες που να είναι αποδεκτές από τις διεθνείς αγορές και υποχρεωτική προεξόφληση της αξίας εισαγωγών πρώτων υλών και εξοπλισμού».

Και συνέχισε λέγοντας ότι οι κύριες προτεραιότητες των επιχειρήσεων είναι «η προστασία της ρευστότητας (διαχείριση κεφαλαίου κίνησης, πάγωμα επενδύσεων), η έμφαση στην προσπάθεια διεθνοποίησης των δραστηριοτήτων, δεδομένων των περιορισμένων εγχώριων προοπτικών και η αναχρηματοδότηση των δανείων σε συνδυασμό με μείωση των επιτοκίων δανεισμού, η εξασφάλιση εγγυητικών επιστολών και Ενέγγυων Πιστώσεων».
Ο πρόεδρος της ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΑΕ ανέφερε ακόμη πως «η ανάπτυξη δεν θα προέλθει από τον δημόσιο τομέα με τον παραδοσιακό τρόπο» και εξήγησε «η συγχρηματοδότηση επενδύσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, την ΕΕ και τον ιδιωτικό τομέα (ελληνικό και διεθνή) είναι ο μόνος τρόπος για να υλοποιηθούν επενδύσεις σε υποδομές (έργων και υπηρεσιών) που με τους υψηλούς πολλαπλασιαστές (άνω του 2,5) θα έχουν γρήγορη επίπτωση στη βελτίωση του ΑΕΠ και της απασχόλησης». Αφού όπως είπε «οι άμεσες επενδύσεις είναιαπόλυτα αναγκαίες για να μπει φρέσκο χρήμα στην αγορά, για να επανεκκινήσει η οικονομία, για να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση νέων συμπράξεων ιδιωτικού-δημοσίου τομέα».

Και σχετικά με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων ανάφερε ότι είναι οι διεθνείς κεφαλαιαγορές μπορεί και πρέπει να αποτελέσουν συμπληρωματική πηγή χρηματοδότησης για τις ελληνικές επιχειρήσεις, αφού κατά το 2013 πραγματοποιήθηκαν αρκετές εκδόσεις εταιρικών ομολόγων, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2014, όσο βέβαια συνεχίζεται η ομαλοποίηση των οικονομικών δεδομένων».Ομως στην πλειοψηφία των εκδόσεων στις κεφαλαιαγορές παρατηρήθηκαν αναχρηματοδοτήσεις παλαιότερων δανείων και όχι χρηματοδότηση νέων επενδύσεων. Αλλά «εκτιμάται ότι σωστά δομημένες προτάσεις νέων επενδύσεων θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τις κεφαλαιαγορές (τουλάχιστον μετά την ολοκλήρωση της κατασκευαστικής περιόδου)».


Ν. Κουτσιανάς

Ο κ. Κουτσιανάς αναφερόμενος στις επενδύσεις της Apivita είπε ότι «πριν ένα χρόνο ολοκληρώσαμε επένδυση 15 εκατ. ευρώ στη νέα μας κυψέλη, στις νέες βιοκλιματικές μας εγκαταστάσεις γραφείων και μονάδας παραγωγής στο ΒΙΠΑ Μαρκοπούλου. Η επένδυση ξεκίνησε το Μάρτιο του 2009 και ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2013. Είναι πραγματική, απτή, με μεγάλη προστιθέμενη αξία για την εταιρεία και δημιούργησε πολλές νέες θέσεις εργασίας». Επίσης «πριν από 2 μήνες εγκαινιάσαμε την δεύτερη κυψέλη μας στο κέντρο της Αθήνας στην συμβολή των οδών Κανάρη και Σόλωνος, το Apivita Experience Store, μια επένδυση 700.000 ευρώ. Πρόκειται για έναν πολυχώρο 650 τετραγωνικών μέτρων, όπου ξεδιπλώνεται η δύναμη της ελληνικής φύσης» το οποίο θα αναπαραχθεί ως μοντέλο στις 14 αγορές όπου δραστηριοποιείται σήμερα η εταιρεία. Και «την ίδια περίοδο λειτουργήσαμε τις 2 θυγατρικές μας εταιρείες APIVITA Farm με αντικείμενο τις βιολογικές καλλιέργειες αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, και την APIGEA, πρότυπη μονάδα οικολογικής μελισσοκομίας». Ενώ «σημαντικό βήμα είναι η πρόσφατη επένδυσή μας, 1,5 εκατ. ευρώ στην Ιαπωνία με την εξαγορά της δραστηριότητας από το διανομέα και ίδρυση θυγατρικής εταιρείας. Επενδύσαμε επίσης και στο ανθρώπινο δυναμικό, από 180 εργαζομένους στην Ελλάδα και την Ισπανία το 2012, σήμερα με τη νέα θυγατρική στη Ιαπωνία, απασχολούμε συνολικά 330 εργαζομένους».

Ο επικεφαλής της ελληνικής εταιρείας φυτικών καλλυντικών τόνισε χαρακτηριστικά ότι «το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στάθηκε δίπλα μας, στο βαθμό που μπορούσε, για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων επενδύσεων, βοηθώντας μας έτσι ουσιαστικά ώστε να κάνουμε πράξη το όραμά μας».

Χρ. Γαβαλάς

Από την πλευρά του οκ. Χρήστος Γαβαλάς, γενικός διευθυντής χρηματοοικονομικών του ομίλου Μυτιληναίου ανέφερε μεταξύ των άλλων ότι υπάρχει βελτίωση του επενδυτικού κλίματος κι αυτό φάνηκε με την έκδοση των πρώτων ομολογιακών δανείων, αλλά ωστόσο το πρόβλήμα της ρευστότητας παραμένει. Η έλλειψη της ρευστότητας έχει οδηγήσει δραστική μείωση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, οι οποίες επιβαρύνονται από την κατάρρευση της εγχώριας ζήτησης. Και για την επιβίωση τους στράφηκαν προς την διεθνή αγορά. Ωστόσο και στη διεθνή αγορά οι ελληνικές επιχειρήσεις υστερούν σε ανταγωνιστών έναντι των ξένων ανταγωνιστών τους, αφού το χρηματοοικονομικό κόστος των δεύτερων είναι στο 1/3 των ελληνικών. Ο κ. Γαβαλάς τόνισε ακόμη την απομάκρυνση των ξένων τραπεζών από την ελληνική αγορά –πλην μιάς – και την αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους των επιχειρήσεων.