Ηρωας ρεαλιστικής ηθογραφίας

Αν είχε εμφανιστεί παγόνι στα Θεοφάνια, θα ήταν κάπως έτσι

Κυκλοφορώ με βελάδα και ημίψηλο από την Πρωτοχρονιά, είμαι πρόεδρος της Ενωσης, ημερολόγιό μου. Είχα ξαναγίνει το 1983, το 1988, το 1994 και το 2003, μου υπενθυμίζουν οι ανασκοπήσεις που διαβάζω στις εφημερίδες. Στύβω το μυαλό μου, δεν θυμάμαι να έχω ασκήσει άλλη φορά αυτό το υψηλό αξίωμα στη ζωή μου· ούτε σε εξωραϊστικό σύλλογο, ούτε σε σωματείο ούτε σε κόμμα –ευτυχώς που υπάρχουν οι Βρυξέλλες να αναθέτουν αξιώματα και σε όσους από εμάς δεν τους τιμούν οι συμπατριώτες τους με προεδριλίκια.

Βελάδα και ημίψηλο σαν αυτά που περιγράφουν ο Μπαλζάκ και ο Ντοστογέφσκι, αυτά που φορούν οι ταπεινοί δημόσιοι υπάλληλοι με βαθμό Γραφέα Β’ των μυθιστορημάτων τους: τριμμένα από τον χρόνο, να γυαλίζουν από το συνεχές βούρτσισμα, που τοποθετούνται προσεκτικά στον «καλόγερο» όταν μπαίνουμε στο κρύο σπίτι. Ειδικά η βελάδα στη δουλειά προφυλάγεται με «μανίκια», σωλήνες από μαύρο ύφασμα με λάστιχα στις άκρες που προσαρμόζονται στα μανίκια της βελάδας για να μη φθείρονται από τη συνεχή επαφή με το γραφείο και να μην πιτσιλίζονται από το μελάνι.
Τους σκέπτομαι συχνά αυτούς τους Γραφείς Β’ τελευταία· όταν με τρία πουλόβερ και δύο ρόμπες προσπαθώ να αντιμετωπίσω το ψυχρό βλέμμα των σωμάτων του καλοριφέρ της πολυκατοικίας μας. Οταν περνάω από βιτρίνες με ανδρικά και ούτε καν ρίχνω μια ματιά· απλώς σκέπτομαι με υπερηφάνεια: «κοίτα να δεις, κάποτε ψώνιζα από εδώ!». Και πολύ περισσότερο όταν περνάω από άλλες που τις σκεπάζουν ρολά –όχι μόνο τη νύχτα, συνέχεια.
Μανίκια γραφέα δεν έχω βάλει· δεν υπάρχουν πια μελάνια να λερώνουν και τα χέρια δεν ακουμπούν στο γραφείο όταν γράφω, μόνο τα δάχτυλα στο πληκτρολόγια. Ισως όμως χρειαστεί να βάλω γάντια, να μην τα βλέπει το καλοριφέρ παγωμένα και χασκογελά μνησίκακα που υποτιμούσα την αξία του τόσα χρόνια.
Γίνομαι μυθιστορηματικός τύπος, ημερολόγιό μου. Εισδύω σε λογοτεχνικά κείμενα, κάποιος με έχει κάνει ήρωά του, πρόσωπο έργου τέλος πάντων. Αναρωτιέμαι τι τέλος μου επιφυλάσσει. Αλλά για να ασχολείται με τέτοιες καταστάσεις, μάλλον δεν είναι από τους συγγραφείς που στο κλείσιμο παντρεύουν όλους τους ήρωες με τις αξιέραστες ηρωίδες. Κάποιος από αυτούς τους φρικτούς ρεαλιστές ηθογράφους πρέπει να είναι.
Βελάδα, φουστανέλα, πορφύρα, χλαμύδα


Υπάρχουν και αυτοί που υποδέχονται την προεδρία με Καλάσνικοφ. Αντί για βελάδες και ημίψηλα, φορούν τζάκετ και κουκούλες, πάνε και πυροβολούν –την κατοικία του γερμανού πρεσβευτή, ας πούμε. Οταν μεγαλώσουν, θα στέλνουν γυναίκες ζωσμένες με εκρηκτικά μέσα στην ίδια την πρεσβεία, όπως υποδέχθηκαν το νέο έτος στη Ρωσία οι αντίστοιχοί τους.
Κατακαίνουργα Καλάσνικοφ μάλιστα, μηδέποτε χρησιμοποιημένα –δεν είναι Γραφείς Β’ Τάξεως οι άνθρωποι, το είπαμε. Για τούτο άλλωστε έχουν πάρε-δώσε με όπλα, για να μην καταλήξουν ταπεινοί ήρωες μυθιστορημάτων. Είτε στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, είτε σε γιάφκες μυστικές, είτε παίρνεις μίζες για αυτά, είτε τα παίρνεις στα χέρια σου νομίζοντας ότι έτσι παίρνεις και τη μοίρα σου στα χέρια σου, τα όπλα σε βοηθούν να μην καταντάς σαν τους άλλους.
Ετσι εξηγείται η γοητεία τους –και καλά αυτοί που δεκαετίες τώρα πλουτίζουν αγοράζοντας άχρηστα όπλα για την εθνική άμυνα, κυκλοφορούσαν με πούρα και λιμουζίνες. Οι άλλοι που δεκαετίες τώρα κραδαίνουν 45άρια ή Καλάσνικοφ, πυροβολώντας ή και δολοφονώντας για να μας γιατρέψουν από δεινά που τα κατέχουν μόνο οι ίδιοι, τι κατάφεραν; Τίποτα περισσότερο από το να νιώθουν οι ίδιοι ανώτεροι επειδή ασκούν βία.
Ολοι οι υπόλοιποι, όλη η Ελλάδα, συλλογική τριμμένη βελάδα που γυαλίζει. Και από κάτω φουστανέλα, πιο κάτω βυζαντινή πορφύρα, κατάσαρκα αρχαία χλαμύδα –αυτά δεν παλιώνουν, δεν φθείρονται, είναι ιδέες, στον κόσμο των ιδεών όλα είναι αναλλοίωτα. Αλίμονο από τα σώματά μας που κρυώνουν, πονάνε, γερνάνε.
  • Οι γείτονες Τούρκοι δεν ξέρω τι ακριβώς ενδυμασίες φοράνε αλλά δεν πάνε καθόλου καλά. Πολλά τα παιχνίδια εξουσίας, μεγάλη αδιαφάνεια, μεγάλη διαφθορά κυβερνώντων και υιών που μάζευαν τις μίζες, όπως επιβάλλει η παράδοση στις χώρες του υπανάπτυκτου καπιταλισμού: «Υπουργός και Υιός ΕΠΕ». Σε μας, υιοί και θυγατέρες περιμένουν υπομονετικά την ώρα της διαδοχής, δεν καταδέχονται να γίνουν απλοί ταμίες της οικογενειακής επιχείρησης.
Μεταξύ Σουμάχερ και Τσιτσάνη


Ούτε για τους Λετονούς ξέρω πολλά πράγματα, αποφάσισαν όμως η χώρα τους από την Πρωτοχρονιά να αποτελεί το 18ο μέλος της ευρωζώνης. Καλό σημάδι –για το ευρώ τουλάχιστον. Αλλά ό,τι είναι καλό για το ευρώ, είναι και για την Ελλάδα, ως τώρα. Ας ελπίσουμε ότι θα συνεχίσει να είναι έτσι.
Γιατί αν δεν είναι έτσι, θα μπούμε σε δύσβατα μονοπάτια· σαν αυτά που ακολούθησε ο Μίχαελ Σουμάχερ και νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση. Θα άφηνε την πίστα της Φόρμουλα 1 με τη Ferrari που του χάρισε πέντε φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή για να μπει σε καρόδρομο; Μάλλον όχι –αλλά με τα σκι, το τόλμησε να αφήσει την πίστα.
Αγνοια κινδύνου; Υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του, το πιθανότερο. Φόρμουλα1 δεν έχω οδηγήσει, ημερολόγιό μου, αλλά λίγο σκι έκανα τότε που η βελάδα μας ήταν κατακαίνουργα και αυτό που γυάλιζε ήσαν τα επίσης κατακαίνουργα ευρωπέδιλα που είχαμε φορέσει στα τσαρούχια –ή μήπως πάνω σε κοθόρνους τα βάλαμε; Και σκέφτομαι πως εμείς από υπερβολική ταχύτητα πάθαμε το ατύχημα, νομίσαμε πως τα ευρωπέδιλα ήσαν μαγικά, μας επέτρεπαν να τρέχουμε σε κόκκινες και μαύρες πίστες, σαν Σουμάχερ.
Και τώρα μας έβαλαν στην πίστα μπεμπέ, να μάθουμε το σπορ πρώτα.
Γελοίο και άχαρο να προεδρεύεις και να νιώθεις μυθιστορηματικός Γραφέας Β’. Να νιώθεις μαθητευόμενος, σίγουρα είναι πιο ευχάριστο, έχεις προοπτικές –αρκεί να είναι αυτές του σκιέρ και όχι του μαθητευόμενου μάγου.
  • Μάλλον δεν θα έρθει κανένα παιδί να μου πει τα κάλαντα για τα Φώτα, έχουν ξεχαστεί αυτά, μόνο κομπανίες με νταούλια τα λένε στη Βαρβάκειο Αγορά. Για τούτο θα βάλω να ακούσω Τσιτσάνη, τα πρόβλεψε όλα: Πάλιωσε το σακάκι μου / θα σβήσω απ’ το μεράκι μου / και καημό έχω μεγάλο / δεν μπορώ να πάρω άλλο…

γραμματοκιβώτιο

diodorus@tovima.gr

Καλή χρονιά, Διόδωρε, καλή για όλους μας. Μπορεί «ο χρόνος να είναι συνεχής και ο χώρος λείος», όπως γράφεις, αλλά ξέχασες φαίνεται ότι πάνω τους γεννιούνται «κβαντικά άλματα», που είναι ασυνεχή. Δικαιούμαστε να ελπίζουμε πως η ζωή θα μιμηθεί τη φύση και πως θα βγει κάτι καλό από την κρίση.

Ανδρέας Αισιόδοξος, @ berkeley.edu

***

Αφησες την Ιζαμπώ μόνη χρονιάρες μέρες και πήγες στην Αθήνα; Μεγάλη αυτοπεποίθηση έχεις. Οσο κι αν κάνεις άλματα στον χρόνο, τις ζώνες αγνότητας δεν θα τις επαναφέρεις, έχε τον νου σου λοιπόν.

Ελισάβετ, Καλαμάτα

***

Επικαλέστηκε την ανοησία του πελάτη του ως ελαφρυντικό ο δικηγόρος του Μιχάλη Λιάπη.
Δυο παρατηρήσεις: α) αυτός ο ανόητος διαχειρίστηκε δισεκατομμύρια στα εξοπλιστικά του ΟΣΕ, όταν ήταν υπουργός, β) οι χιλιάδες ψηφοφόροι που τον έστειλαν εννιά φορές στη Βουλή, πώς νιώθουν που ψήφιζαν κάποιον που παρακαλεί να του αναγνωριστεί ότι ήταν… ανόητος;

ΝΙΚΟΣ ΚΤΙΣΤΑΚΗΣ, @gmail.com

***

Προφανώς δεν ήθελαν να τιμήσουν τον κατασκευαστή του Καλάσνικοφ που πρόσφατα μας άφησε χρόνους, αλλά να εξάρουν το δολοφονικό τους πάθος – οι πυροβολητές της οικίας του γερμανού πρέσβη.

Γ. Κ., @otenet.gr

***

Δεν τα τίμησες δεόντως στη σελίδα σου τα μελομακάρονα φέτος. Τα βαρέθηκες, δεν βρήκες καλά, είσαι σε δίαιτα ή μήπως έφυγε απ’ το Αρχιπέλαγός σας εκείνη η ξανθιά φουρνάρισσα που παίνευες; Ο,τι κι αν συμβαίνει, μην ξεχνάς πως εκτός από το μνημόνιο και τα σκάνδαλα υπάρχουν οι χαρές της ζωής που είναι σημαντικότερες από τις πολιτικολογίες.

Αμαλία, @outlook.com

***

Ετσι είν’ η ζωή. Πας για 25.000 € και καταλήγεις να παίρνεις το επώνυμό σου χωρίς την κατάληξη «γλου».

Δημήτριος Τσεχίας

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ