Οδεύοντας στις επόμενες εκλογές και μια και το επίκαιρο δίλημμα δείχνει να είναι Ευρώ ή Δραχμή, καλό είναι να σκεφτούμε πως η έξοδος από το Ευρώ οδηγεί σε άμεση χρεοκοπία και σε στάση πληρωμών στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πληρώνονται μισθοί και συντάξεις στο δημόσιο τομέα – και μερικώς στον ιδιωτικό τομέα-, δεν θα λειτουργούν ή θα υπολειτουργούν οι δημόσιες υπηρεσίες (όπως Υγεία, Παιδεία) ενώ η ανεργία θα εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα ύψη (άνω του 45%). Αρχικά, θα ανακοινωθεί η ισοτιμία του Ευρώ/Δραχμής ως 1 προς 1, αλλά μέσα στις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες θα εκτοξευθεί στο 1 προς 1000 και δεν αποκλείω πολύ σύντομα και στο 1 προς 1500.
Αυτό απλά σημαίνει ότι για οποιαδήποτε αγορά προϊόντων και ειδικότερα εισαγόμενων θα πρέπει να πληρώνουμε 3 έως 5 φορές περισσότερες Δραχμές από ό,τι αντιστοιχεί σήμερα. Ο πληθωρισμός θα εκτοξευθεί σε επίπεδα διψήφια και τριψήφια. Ό,τι αγοράζουμε τη μια μέρα, την επόμενη θα χρειαζόμαστε διπλάσιες δραχμές για να το αποκτήσουμε.
Στη συνέχεια οι Τράπεζες θα καταρρεύσουν, τα επιτόκια θα εκτοξευθούν σε τριψήφια νούμερα και όλες οι καταθέσεις θα μετατραπούν σε δραχμές με ισοτιμία 1 προς 1 – άρα, ενώ τα έξοδά μας θα είναι υπερπολλαπλάσια, τα εισοδήματά μας θα είναι υποπολλαπλάσια.
Τι πραγματικά σημαίνει λοιπόν η επιστροφή στη Δραχμή;
Μια επιστροφή στη Δραχμή θα επηρεάσει αρνητικά κατά βάση όλο το φάσμα του Ελληνικού πληθυσμού, με εξαίρεση:
• τους πλούσιους με χρήματα στο εξωτερικό, που θα έχουν αυξημένη αγοραστική αξία στην ελληνική αγορά, πληρώνοντας για να αγοράσουν ό,τι θέλουν στην Ελλάδα στο ένα τρίτο ή ακόμα και στο ένα πέμπτο σε σχέση με σήμερα
• τους εξαγωγείς προϊόντων, που θα αποκτήσουν ανταγωνιστικότητα – αλλά, δυστυχώς, η χώρα μας είναι κατεξοχήν εισαγωγική
• τις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες που παράγουν συνάλλαγμα μέσα από τις υπηρεσίες τους και θα έχουν συναλλαγματικά οφέλη.
Η μέση αστική τάξη θα εξαφανιστεί και θα δημιουργηθεί ένα νέο κύμα νεόπτωχων. Οι δε ήδη φτωχοί, οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι θα βρεθούν σε ακόμα πιο δεινή θέση, μια και το κράτος θα κηρύξει στάση πληρωμών και δεν θα μπορούν να εισπράξουν τίποτα από τον δημόσιο τομέα ενώ, επειδή όλες οι τιμές των προϊόντων θα εκτοξευθούν, τα προϊόντα θα είναι απλησίαστα. Επειδή το κράτος δεν θα μπορεί να πληρώσει για εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, η παροχή τους καθώς και το ρεύμα θα περικόπτονται για μεγάλες περιόδους από την αγορά. Το όλο περιβάλλον θα δημιουργήσει κατάθλιψη και θα οδηγήσει σε μετανάστευση ή αυτοχειρία μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Οι μόνες συναλλαγές που θα είναι δυνατές θα είναι όσες γίνονται με ανταλλαγή προϊόντων.
Η χώρα θα είναι ακυβέρνητη για μεγάλα διαστήματα μια και οι κυβερνήσεις θα αλλάζουν με μεγάλη συχνότητα λόγω των πιέσεων και των αναταραχών από τις διαμαρτυρίες του πληθυσμού. Γεωπολιτικά η χώρα θα βρεθεί σε δυσχερή θέση έναντι κάποιων γειτόνων της και μπορεί να οδηγηθεί σε επώδυνους συμβιβασμούς.
Αν κάποιοι λοιπόν νομίζουν ότι σήμερα έχουν φτάσει στο χαμηλότερο επίπεδο και δε διακινδυνεύουν να χάσουν τίποτα, κάνουν τραγικό λάθος, γιατί ένα κυριολεκτικά πτωχευμένο κράτος με ένα νόμισμα που δεν το αναγνωρίζει κανένας παγκοσμίως, χάνει οποιαδήποτε υποστήριξη και το πρόβλημα αφορά πια το σύνολο τού πληθυσμού.
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να κρατήσουν από 3 έως 5 χρόνια πριν αρχίσει δειλά ξανά η οικονομία να βγαίνει από την ύφεση και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει αρχίσει να υπάρχει ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον και μια ευρεία κοινωνική συναίνεση για την κατεύθυνση της χώρας.
Το σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα αυτή την περίοδο διανύει μια ύφεση που η ένταση της και η διάρκεια της μόνο με αυτήν της Μεγάλης Παγκόσμιας Ύφεσης του 1929 μπορεί να συγκριθεί. Παρ’ ολ’ αυτά, αν προσθέσουμε και την περίπτωση της εξόδου μας από το ευρώ και τη βέβαιη χρεοκοπία που θα ακολουθήσει, θα περάσουν τουλάχιστον 3-5 χρόνια βαθύτερης ύφεσης από τη τωρινή στην χώρα για να καταφέρει μόνο να επανέλθει στα επίπεδα του 2012!
Μέσα από όλη αυτή την διαδικασία θα βρεθούμε να έχουμε μια εκτιμώμενη πτώση του ΑΕΠ στο 50%, ανεργία άνω του 40% – ενώ στους νέους θα φτάσει σε πολύ υψηλότερα επίπεδα-, το βιοτικό επίπεδο θα κατακρημνιστεί και πάνω από 50% με 60% του πληθυσμού θα καταρρεύσει κάτω από τα επίπεδα φτώχιας.
Πρέπει να είναι ολοφάνερο ότι μια ενδεχόμενη χρεοκοπία δεν χτυπάει τόσο τους δανειστές μας όσο όλον τον ελληνικό πληθυσμό και ιδιαίτερα τους πιο φτωχούς και ευάλωτους. Απλά οι δανειστές μας θα το σκεφτούν πολύ καλά για να μας δανείσουν στο μέλλον και βέβαια με απαγορευτικούς-τοκογλυφικούς όρους.
Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε επίσης, ότι κατά τη διάρκεια τέτοιων χρεοκοπιών αυτό που επίσης δοκιμάζεται είναι η Δημοκρατία και η λειτουργία των θεσμών.
Αξίζει ο λαός μας να περάσει μέσα από μια τέτοια εγκληματική διαδικασία, που η διάρκειά της αλλά ακόμα και το ακριβές καταστροφικό αποτέλεσμα της είναι τελείως ακαθόριστα;
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Δημοκρατία ενέχει τη συνέχεια τής διακυβέρνησης τού κράτους. Δεδομένου ότι δεν είναι δυνατόν να καταγγείλουμε μονομερώς συμβάσεις, και η αξιοπιστία ενός κράτους είναι αυτή που εντέλει αποτιμάται από τη διεθνή κοινότητα, μια κατά πολύ ελαφρύτερη διέξοδος θα μπορούσε να είναι:
• η κατάρτιση με τη σύμφωνη γνώμη των ευρωπαίων εταίρων μας ενός πιο λειτουργικού κοινωνικά μνημονίου που θα μπορεί να δημιουργήσει αναπτυξιακή τροχιά και θέσεις εργασίας.
• Κατάργηση – ή, σε μια πιο ρεαλιστική βάση, έστω ευρύς περιορισμός – του πελατειακού κράτους, καθότι αυτό είναι η γενεσιουργός αιτία των πρωτογενών ελλειμμάτων
• Αίτημα για ακόμα μεγαλύτερη επιμήκυνση του υπάρχοντος χρέους προς τους κύριους δανειστές μας (Ευρωπαϊκά Κράτη, Κεντρικές Τράπεζες, ΔΝΤ) προκειμένου να γίνει βιώσιμο. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι στην τρέχουσα συγκυρία το ύψος του χρέους μας δεν είναι βιώσιμο, και αν σε κάτι πρέπει να εστιάσουμε οποιαδήποτε επαναδιαπραγμάτευση είναι στην ελάφρυνση των κοινωνικών αδικιών και μείωση του χρέους σε επίπεδα κοντά στο 100% του ΣΕΠ
• Ταυτόχρονα, άμεση δρομολόγηση διαρθρωτικών αλλαγών, μια και είναι μοναδική ευκαιρία να χτίσουμε μια οικονομία σε πιο σταθερές και ανταγωνιστικές βάσεις.
Το σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να αντιληφθούν όλες οι πολιτικές δυνάμεις ότι πρέπει να συγκυβερνήσουν και να οριοθετήσουν ένα πλάνο δεκαετίας για την χώρα που απαρέγκλιτα θα ακολουθήσουν όλες, προκειμένου να εξασφαλίσουν το μέλλον της χώρας και των παιδιών μας. Οποιαδήποτε προσπάθεια για αποσπασματικές πολιτικές περιορισμένων πολιτικών δυνάμεων είναι βέβαιο ότι θα μας οδηγήσει όχι πολύ μακριά σε επώδυνες αποφάσεις στο μέλλον.
Η κρίση στην Ελλάδα ήταν και παραμένει καθαρά πολιτική. Μπορεί λεφτά να μην υπάρχουν, αλλά οικονομικές λύσεις υπάρχουν.
Ο κ. Γιώργος Κοφινάκος είναι εκπρόσωπος της StormHarbour Αγγλίας και Διευθύνων Σύμβουλος Enolia Premium Λουξεμβούργου