Η Υγεία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καταβαράθρωση της ελληνικής οικονομίας την τελευταία δεκαετία. Η ετήσια «μαύρη οικονομία» εκτιμάται σε 4-5 δισ. ευρώ. Τα 40-50 δισ. ευρώ που «έφυγαν» από τους ιδιώτες και τον κρατικό προϋπολογισμό, αφορολόγητα, κατέληξαν σε ιδιωτικούς λογαριασμούς λίγων χιλιάδων γιατρών και επιχειρηματιών, σε offshore, σε ξένους λογαριασμούς και σε πανάκριβο real estate στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Χωρίς τη μαύρη οικονομία της Υγείας, η χώρα θα έδειχνε πρωτογενή πλεονάσματα ως το 2008 και όχι ελλείμματα από το 2003 και μετά.
Και τι κάνει σήμερα η ελληνική κυβέρνηση, με τη χώρα σε ασφυκτική κηδεμονία και υπό την απειλή της χρεοκοπίας; Υστερα από εννέα μήνες η μόνη παρέμβαση είναι η επέκταση της νομοθετημένης από το 2001 ολοήμερης λειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων και το «ηρωικό» μέτρο της μείωσης των μελών των ΔΣ των νοσοκομείων κατά δύο. Και διερωτάται κανείς: Τι χρειάζονται τα άλλα πέντε-επτά μέλη που παραμένουν; Τι προσφέρουν οι 171 διοικητές και αναπληρωτές, όταν μόνο 24 έχουν πτυχίο σχετικό με τη διοίκηση Υγείας; Γιατί οι διοικήσεις εξακολουθούν να ορίζονται από την υπουργό, όπως προβλέπει η νομοθεσία της ΝΔ, και όχι ύστερα από κρίση ανεξάρτητης επιτροπής, όπως προέβλεπε ο νόμος του 2001 του ΠαΣοΚ, με συμφωνημένους στόχους και αξιολόγηση; Πιστεύει στ΄ αλήθεια η κυβέρνηση ότι απόστρατοι, συνταξιούχοι γιατροί και κάθε λογής «κολλητοί» βουλευτών, υπουργών και συνδικαλιστών θα κλείσουν τη «μαύρη τρύπα»; Αυτοί θα τρέξουν τους νέους διαγωνισμούς;
Ο τομέας της Υγείας χρειάζεται άμεσο ανασχεδιασμό με στόχο την εξοικονόμηση των 5 δισ. ευρώ της μαύρης οικονομίας της σπατάλης και διαφθοράς, κάθε χρόνο. Αυτό απαιτεί, μεταξύ άλλων, και ανασχεδιασμό του υγειονομικού χάρτη των νοσοκομείων, επαγγελματικές διοικήσεις, αξιοκρατική επιλογή όλων των στελεχών διοίκησης του ΕΣΥ, ανασχεδιασμό του όλου συστήματος προμηθειών και ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Η αποζημίωση των νοσοκομείων με βάση πραγματικές τιμές στη βάση του κόστους, πρέπει να συνδυαστεί με τη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Πληρωμής που θα συγκεντρώνει τους διαθέσιμους πόρους και θα «αγοράζει» με κριτήρια κόστους και ποιότητας υπηρεσίες από το Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι έργο δύσκολο και πολυεπίπεδο, το οποίο δύσκολα θα φέρει σε πέρας μια πολιτική ηγεσία σε απελπιστική «άρνηση» της πραγματικότητας. Η αδράνεια και ο απόλυτος κομματισμός είναι εκρηκτικός συνδυασμός που εγγυάται ότι η κατάσταση θα γίνει ακόμη χειρότερη.
Οι αξιόλογες προσπάθειες μεμονωμένων στελεχών στην Αριστοτέλους 17 δεν αρκούν αν δεν αλλάξει η νοοτροπία της πολιτικής ηγεσίας του συστήματος. Είναι όμως και μια θλιβερή απόδειξη για το πόσο βλάπτει σήμερα τη χώρα η ελλειμματική πολιτική διοίκηση του τομέα της Υγείας.
Ο κ. Λ. Λιαρόπουλος είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
