πλανήτες

Όχι, η εικόνα δεν είναι καλλιτεχνική απεικόνιση. Είναι το πραγματικό πορτρέτο ενός δίσκου αερίων και σκόνης, το οποίο σχηματίζει πλανήτες γύρω από ένα άστρο στον αστερισμό του Ταύρου. Είναι μια εικόνα πρωτοφανούς λεπτομέρειας, την οποία συνέλαβε το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου. «Όταν πρωτοείδαμε την εικόνα μείναμε έκπληκτοι από το επίπεδο της λεπτομέρειας» καμαρώνει η Κατερίνα Βλαχάκη, μέλος της διεύθυνσης του τηλεσκοπίου ALMA.

Για πρώτη φορά εντοπίζεται δίσκος κοσμικής ύλης γύρω από ένα αστρικό σύστημα που αποτελείται από δύο άστρα οι διεργασίες στον οποίο δείχνουν ότι μπορεί να σχηματίζονται εκεί πλανήτες

Το 2007 εντοπίστηκαν δύο εξωπλανήτες ο ένας εκ των οποίων σύμφωνα με τους επιστήμονες που τον ανακάλυψαν ήταν ο φιλικότερος για τη ζωή εξωπλανήτης που είχε ανακαλυφθεί μέχρι τότε. Όπως είναι επόμενο η ανακάλυψη του είχε χαρακτηριστεί ιστορική. Ερευνητές στις ΗΠΑ διαπιστώνουν τώρα ότι οι δύο πλανήτες δεν υπάρχουν και ότι στην πραγματικότητα ήταν δύο κηλίδες στο άστρο του συστήματος που παραπλάνησαν τους επιστήμονες που το παρατηρούσαν πριν από 7 χρόνια.

Στον γαλαξία μας υπολογίζεται ότι υπάρχουν 200-400 δισεκατομμύρια άστρα. Πολλές εκατοντάδες εκ. (αν όχι μερικά δισεκατομμύρια) υπολογίζεται ότι είναι και οι πλανήτες που υπάρχουν στον γαλαξία μας. Τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχώς μελέτες με στόχο τον υπολογισμό του αριθμού των πλανητών που έχουν συνθήκες φιλικές προς την ζωή. Η πιο πρόσφατη σχετική μελέτη έγινε από επιστήμονες πανεπιστημίων των ΗΠΑ και του Πουέρτο Ρίκο. Χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο υπολογισμού που λαμβάνει υπόψη τις τροχιές πλανητών γύρω από το μητρικό τους άστρο οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν περί τους 100 εκ.

Θυμίζει το μύθο του Κρόνου που κατάπιε τα παιδιά του: Δύο καταδικασμένοι πλανήτες που θα γίνουν βορρά του οργισμένου άστρου τους προσφέρουν σκηνές από το ζοφερό μέλλον και του δικού μας πλανήτη.

Ο πρώτος ρομποτικός κυνηγός πλανητών, το επίγειο τηλεσκόπιο APF (Automated Planet Finder), ξεκίνησε τη λειτουργία του με εντυπωσιακά ομολογουμένως αποτελέσματα. Το τηλεσκόπιο εντόπισε πέντε πλανήτες.

Από τους 1.000 και πλέον πλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα εκτός του Ηλιακού Συστήματος, οι περισσότεροι είναι τεχνικά αδύνατο να μελετηθούν ως προς τη σύσταση της επιφάνειας και της ατμόσφαιράς τους. Αυτό θα αλλάξει την επόμενη δεκαετία χάρη στο Plato, ένα ευρωπαϊκό διαστημικό παρατηρητήριο που θα σκανάρει ένα εκατομμύριο άστρα.

Οι πλανήτες που βρίσκονται σε δυαδικά αστρικά συστήματα έγιναν ευρέως γνωστοί από την πρώτη από τις έξι ταινίες του «Πολέμου των Αστρων» στην οποία ο πρωταγωνιστής ζει σε έναν τέτοιο πλανήτη, τον θρυλικό Τατούιν. Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί αρκετοί πλανήτες που βρίσκονται σε δυαδικά συστήματα. Ο σχηματισμός πλανητών στο εξαιρετικά σύνθετο όσο και βίαιο κοσμικό περιβάλλον ενός δυαδικού συστήματος δημιουργεί μια σειρά από ερωτήματα τα οποία προσπαθούν να απαντήσουν οι επιστήμονες. Μια νέα μελέτη προσπαθεί να φωτίσει το εντυπωσιακό φαινόμενο.

Ομάδα επιστημόνων από την Ιαπωνία χρησιμοποιώντας τα ραδιοτηλεσκόπια του αστεροσκοπείου ALMA εντόπισαν ένα άστρο γύρω από το οποίο υπάρχει ένας δίσκος κοσμικής ύλης. Το άστρο που έλαβε την κωδική ονομασία HD 142527 βρίσκεται σε απόσταση 456 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Λύκου. Σύμφωνα με τους ερευνητές γύρω από το άστρο σχηματίζεται ένα γιγάντιο πλανητικό σύστημα.

Έπειτα από μια δεκαετία προσπαθειών, το πιο προηγμένο όργανο για την άμεση παρατήρηση πλανητών εκτός του Ηλιακού Συστήματος τέθηκε σε λειτουργία σε τηλεσκόπιο της Χιλής. Η δυνατότητα του οργάνου να ξεχωρίζει το αμυδρό φως των εξωπλανητών μέσα στην εκτυφλωτική λάμψη των μητρικών τους άστρων είναι πραγματικός τεχνικός άθλος.

Μια νέα μελέτη μεταβάλλει την ιστορία της ζωής στο Σύμπαν ή καλύτερα την τοποθετεί πολύ πιο πίσω χρονολογικά από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με Αμερικανό ερευνητή, οι πρώτοι κιόλας πλανήτες που δημιουργήθηκαν μετά τη Μεγάλη Εκρηξη ήταν φιλόξενοι για τη ζωή και πιθανώς κατοικήσιμοι.