Εκλογές 2023: Το crash test των πολιτικών αρχηγών στα Social Media

Συντονισμός: Άγγελος Σκορδάς
Γράφουν: Ανδρέας Αγγελόπουλος, Βελίκα Καραβάλτσιου, Μαρία Κρουστάλη, Πέτρος Κωνσταντινίδης, Παναγιώτης Σωτήρης, Γιώργος Φωκιανός

Πολιτικοί αναλυτές και σύμβουλοι στρατηγικής επικοινωνίας συμφωνούν: «Αυτές θα είναι οι εκλογές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Τα πρώτα δείγματα δόθηκαν αμέσως μετά την αναγγελία της ημερομηνίας των εκλογών, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρώτος έσπευσε να αναρτήσει μήνυμα στο TikTok με το σύνθημα της προεκλογικής περιόδου του κυβερνώντος κόμματος. Facebook, Instagram, Twitter και TikTok στην υπηρεσία των πολιτικών αρχηγών. Στο Instagram κυριαρχεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης με 330.000 ακολούθους, με δεύτερο τον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος έχει 110.00 ακολούθους. Στο Facebook η εικόνα αντιστρέφεται: Στο παλαιότερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ μετράει 484.000 ακολούθους και ο Πρωθυπουργός 382.000. Η μεγάλη ανατροπή, όμως, έρχεται από το Twitter, ίσως το πλέον πολιτικοποιημένο από τα νέα μέσα. Εκεί τη μάχη κερδίζει με διαφορά ο Γιάνης Βαρουφάκης με περισσότερους από 1.000.000 ακολούθους, αφήνοντας στην… αντιπολίτευση τον Αλέξη Τσίπρα με 645.000 και τον Κυριάκο Μητσοτάκη με 398.000. Στο αναδυόμενο TikTok, το δημοφιλέστερο μεταξύ των νεαρότερων χρηστών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προηγείται με 71.700 ακολούθους, ο Αλέξης Τσίπρας ακολουθεί με 31.000 και τρίτος έρχεται ο Νίκος Ανδρουλάκης με σχεδόν 7.500 followers. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Gen Z, το TikTok φαίνεται ότι δεν έχει γοητεύσει τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς. Στα αξιοσημείωτα είναι η παντελής απουσία του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, καθώς δεν διατηρεί προσωπικό λογαριασμό σε κανένα από αυτά.

Κυριάκος Μητσοτάκης

Τεράστιο στοίχημα και οδός επικοινωνίας

«Για εμάς τα social media είναι ένα τεράστιο στοίχημα και η βασική οδός επικοινωνίας» τονίζει στο «Βήμα» κορυφαίο στέλεχος του επικοινωνιακού επιτελείου του Μεγάρου Μαξίμου και διευκρινίζει: «Η αδιάλειπτη χρήση τους είναι μια στρατηγική που έχει υιοθετήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης προκειμένου να επικοινωνούμε δομημένα το μήνυμά μας». Αλλω
στε, τα πρώτα δείγματα γραφής δόθηκαν ανήμερα της ανακοίνωσης των εκλογών στο Υπουργικό Συμβούλιο της 28ης Μαρτίου. «Κάθε κανάλι και κάθε πλατφόρμα έχει τον δικό της χαρακτήρα. Πρόσφατα χρησιμοποιήσαμε το TikTok, ένα κανάλι αδιαμεσολάβητο, με μεγάλη αυθεντικότητα. Θα έλεγα ότι αυτό που μας ενδιαφέρει λιγότερο ως κανάλι είναι το Twitter, λόγω της τοξικότητας που εμποδίζει τον διάλογο» συμπληρώνει αναφερόμενος στη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Oπως τονίζει ο σύμβουλος στρατηγικής επικοινωνίας, και σε αυτή την πορεία προς της κάλπες στόχος είναι να επικοινωνηθεί σωστά το μήνυμα της παράταξης: «Είμαστε κυβέρνηση τέσσερα χρόνια. Σε μια συγκυρία εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο, δεν υπήρξε κυβέρνηση που να έχει κάνει τόσo πολλά πράματα. Στόχος μας είναι να τα υπενθυμίζουμε στους πολίτες».

Αλέξης Τσίπρας

Στόχος η επικοινωνία ουσίας με τους νέους

«Διαχρονικά, το μεγάλο όπλο του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν είναι κρυφό ότι η δυναμική των μηνυμάτων του κόμματος γιγαντώθηκε τα προηγούμενα χρόνια μέσω της απευθείας επικοινωνίας με τους πολίτες που μόνο τα social media μπορούν να προσφέρουν» λένε στελέχη της έμπειρης ομάδας επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ. «Μπορεί να βρισκόμαστε μονάχα μερικά 24ωρα μετά την ανακοίνωση των εκλογών, ωστόσο η ομάδα των social media έχει μπει από πολύ νωρίτερα στην προεκλογική μάχη. Από τα τέλη του 2022, άλλωστε, δημοσιεύθηκε η διαδικτυακή καμπάνια “Χάου Του”, με κορύφωσή της τη συμμετοχή του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα» προσθέτουν.
Το μόνο βέβαιο, όπως δηλώνουν τα μέλη της ομάδας επικοινωνίας, είναι ότι έρχονται εκπλήξεις, με βασικό στόχο την αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – «όχι για την επικοινωνία αλλά για την ουσία». «Στόχος είναι όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες – και ειδικά οι νέοι – να ενημερωθούν για τις πολιτικές, το πρόγραμμα και το όραμα του Αλέξη Τσίπρα για την επόμενη τετραετία» καταλήγουν από την Κουμουνδούρου.

Νίκος Ανδρουλάκης

Πιο χρήσιμο εργαλείο από τηλεόραση και αφίσες

Μια ολιγομελής ομάδα νέων σχεδιάζει την καμπάνια του ΠαΣοΚ στα social media. «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν τον πλέον διαδραστικό τρόπο επικοινωνίας των μηνυμάτων. Είναι πια ένα εργαλείο πολύ πιο χρήσιμο από την τηλεόραση ή τις αφίσες» εκτιμούν τα μέλη της ομάδας επικοινωνίας της Χαριλάου Τρικούπη. Το σποτ «Κάνε τον θυμό σου απόφαση αλλαγής», μάλιστα, κυκλοφόρησε ήδη ψηφιακά και στοχεύει στους νέους που έχουν βγει στους δρόμους. Οπως, όμως, σπεύδει να διευκρινίσει η διευθύντρια επικοινωνίας του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ Στεφανία Μουρελάτου, «δεν είναι ώρα να γκρεμίσουμε, αλλά να χτίσουμε».
Στο τέλος του βίντεο οι ψηφοφόροι παραπέμπονται στην ιστοσελίδα του κόμματος και εκεί η πρόθεση της ομάδας επικοινωνίας είναι να ανοίγουν διάλογοι μεταξύ ψηφοφόρων και στελεχών για την παιδεία, την υγεία, την εργασία των νέων, τον τουρισμό, τους μισθούς. Οπως αποκαλύπτει η Στεφανία Μουρελάτου, η επόμενη καμπάνια θα αφορά το αφήγημα του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ για συνεργασία από την πρώτη Κυριακή.

Δημήτρης Κουτσούμπας

Ο Περισσός και το κρυφό όπλο των podcasts

Μπορεί ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ να μη διαθέτει προσωπικό λογαριασμό σε κανένα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όμως ο Περισσός κάθε άλλο παρά απών είναι από το Διαδίκτυο. Το Γραφείο Τύπου του ΚΚΕ έχει έναν ιδιαίτερα ενεργό λογαριασμό στο Twitter, μέσω του οποίου επικοινωνούνται σε ημερήσια βάση οι θέσεις του κόμματος.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, πρωταρχικό ρόλο στην προώθηση των θέσεων και των ιδεών του ΚΚΕ έχει η επίσημη ιστοσελίδα του, το πόρταλ 902.gr, η ηλεκτρονική έκδοση του «Ριζοσπάστη» αλλά και τα σποτ που κυκλοφορούν σε διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως το YouTube, όπου δυναμική είναι και η παρουσία της ΚΝΕ. Στη μάχη της επικοινωνίας το Γραφείο Τύπου του ΚΚΕ, όμως, έχει επιλέξει να ρίξει ένα ακόμα σύγχρονο όπλο, αυτό των podcasts, τα οποία ακούγονται από μεγαλύτερους αλλά και νεότερους ψηφοφόρους, λένε τα στελέχη του Γραφείου Τύπου του Περισσού.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

Γιάνης Βαρουφάκης

Αναρτήσεις που προκαλούν συζητήσεις

«Τα social media είναι ο φυσικός μας χώρος» λένε με ικανοποίηση από το επικοινωνιακό επιτελείο του ΜέΡΑ25. Οπως εξηγεί ο υπεύθυνος επικοινωνίας Σπύρος Δερβενιώτης, δεν δαπανώνται χρήματα προς τα ΜΜΕ και οι χορηγούμενες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ελάχιστες σε σχέση με τα μεγάλα κόμματα. «Ωστόσο, στη φαρέτρα μας έχουμε δύο υπερόπλα: Το Twitter του Γιάνη Βαρουφάκη είναι αγγλόφωνο και έχει εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους και από το εξωτερικό εδώ και πολλά χρόνια».
«Δεν κάνουμε απλώς αναρτήσεις, αλλά προκαλούμε συζήτηση. Αναρτούμε δηλαδή περιεχόμενο που επιδέχεται απάντηση στην αιμοσταγή αρένα του Twitter» λέει ο κ. Δερβενιώτης, αποκαλύπτοντας την επικοινωνιακή στρατηγική του ΜέΡΑ25. Εξάλλου, ο Γιάνης Βαρουφάκης στο συγκεκριμένο μέσο προπορεύεται θεαματικά. «Είμαστε πάρα πολύ δυνατοί και στο YouTube, εκεί όμως πέφτουμε θύμα της μεγάλης μας παραγωγικότητας. Εχουμε σημαντική οργανικότητα και στο TikTok» λέει ο υπεύθυνος επικοινωνίας. Το σύνθημα της παράταξης για την εκλογική αναμέτρηση είναι: «Πρώτη φορά ρήξη. Ολα μπορούν να είναι αλλιώς».

Ανάλυση – Ψηφιακή Vs αναλογικής γενιάς

Ακούγεται όποιος φωνάζει περισσότερο…

Σε δύο κατηγορίες διαχωρίζει τους ψηφοφόρους ο καθηγητής Οργάνωσης και Πολιτικής των ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών Στέλιος Παπαθανασόπουλος: σε αυτούς της αναλογικής γενιάς και σε αυτούς της ψηφιακής. Οι πρώτοι είναι όσοι μεγάλωσαν σε αναλογικό περιβάλλον, πριν δηλαδή από την επέλαση των smartphones, των social media και των apps. Σε αυτούς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και γενικότερα το Διαδίκτυο δεν έχουν μεγάλη επίδραση. Αυτό που μετράει για τη συγκεκριμένη μερίδα των ψηφοφόρων είναι θέματα πιο πρακτικά, όπως η οικονομική τους κατάσταση αλλά και οι κοινωνικές συνθήκες.

Από την άλλη, υπάρχει η νεότερη γενιά, η ψηφιακή, που μεγάλωσε με Internet και social media. Σε αυτή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μεγαλύτερη επιρροή. Ωστόσο, όπως τονίζει ο καθηγητής, «ο άμεσος κοινωνικός περίγυρος είναι πάντα πολύ πιο ισχυρός σε σχέση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Ο ίδιος, πάντως, κάνει μια σημαντική παρατήρηση, που απαντά κυρίως σε όλους όσοι αδικούν τη νέα γενιά. «Οι πολίτες δεν είναι δοχεία υποδοχής που αποδέχονται αβλεπί ό,τι τους προσφέρουν τα μέσα» λέει χαρακτηριστικά.

Στα social media, συνεχίζει ο Στέλιος Παπαθανασόπουλος, επικρατεί η «σπειροειδής γραμμή σιωπής. Αυτό σημαίνει ότι ακούγεται όποιος φωνάζει περισσότερο, επικρατούν δηλαδή οι απόψεις εκείνων που κάνουν τον περισσότερο θόρυβο. Ο ντόρος αντί για το μήνυμα. Από την άλλη, οι media savvy, όσοι γεννήθηκαν δηλαδή το 2000, ακριβώς επειδή μεγάλωσαν σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και γνώρισαν τον κόσμο μέσα από τα social media, γνωρίζουν πολύ καλά να διακρίνουν και τα αρνητικά».

Τέλος, ο καθηγητής Οργάνωσης και Πολιτικής των ΜΜΕ παρατηρεί ότι οι πολιτικοί μαθαίνουν εντυπωσιακά γρήγορα τις νέες τεχνολογίες: «Είναι οι καλύτεροι μαθητές. Εξοικειώνονται τάχιστα με τις νέες τεχνολογίες και τα social media προκειμένου να ανοιχθούν σε νέα κοινά».