Το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ, έγινε μια άτυπη συνάντηση προσώπων από τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Αφορμή το βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά «Μια θητεία: το επιτελικό κράτος του Κυριάκου Μητσοτάκη 2019-2024 (εκδόσεις Πόλις).
Μόλις τελείωσε η εκδήλωση με ομιλητές τους Παύλο Γερουλάνο (ΠαΣοΚ), Ολγα Γεροβασίλη (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ) και Εφη Αχτσιόγλου (Νέα Αριστερά), στα «πηγαδάκια», όπου συμμετείχαν πολιτικοί από τους τρεις χώρους οι οποίοι βρέθηκαν στο ακροατήριο, κυρίαρχο ήταν το ερώτημα αν μπορούν να πάνε όλοι μαζί κάποια στιγμή στο μέλλον.
Οι προβληματισμοί
«Τι κάνουμε;». «Γιατί δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε;». «Ο προοδευτικός χώρος δεν μπορεί να είναι κατακερματισμένος». «Πρέπει να υπάρξει εναλλακτική λύση διακυβέρνησης». «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να είμαστε χωρισμένοι». «Ας βρούμε πεδίο συνεννόησης». «Η πολυδιάσπαση θα φέρνει και τρίτη θητεία Μητσοτάκη».
Αυτοί ήταν οι προβληματισμοί που κατέγραψε «Το Βήμα» στα «πηγαδάκια» που σχηματίστηκαν μετά τη λήξη της συζήτησης. Απαντήσεις δεν δόθηκαν πέρα από γενικόλογες επισημάνσεις για την ανάγκη ενότητας του χώρου.
«Ενότητα όμως σε ποια βάση, με ποιο πλαίσιο και με ποιο διακύβευμα;» ήταν ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν στις συζητήσεις. Για το ΠαΣοΚ στην παρούσα φάση δεν υπάρχει θέμα συνεργασίας με τα κόμματα της Αριστεράς, παρά τα όσα κατά καιρούς λέγονται από διάφορα στελέχη που θεωρούν ότι πρέπει να υπάρξει μια εναλλακτική προοδευτική πρόταση με τη μορφή συνασπισμού.
Σενάρια συνύπαρξης
Προς το παρόν, η συζήτηση για σύμπραξη αφορά μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Η απόφαση προ ημερών της Κεντρικής Επιτροπής της Νέας Αριστεράς να στηρίξει τελικά την υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη που προτάθηκε από την Κουμουνδούρου αναθέρμανε τα σενάρια για μελλοντική συνύπαρξη.
Πόσο εύκολη είναι αυτή η προοπτική; Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», υπάρχει ανοικτή γραμμή ορισμένων στελεχών της Νέας Αριστεράς, κυρίως της νεότερης γενιάς, τρεις εκ των οποίων διετέλεσαν μέλη των κυβερνήσεων του Αλέξη Τσίπρα, με συντρόφους τους από τον ΣΥΡΙΖΑ. Συνομιλούν τακτικά και ανταλλάσσουν απόψεις για θέματα της επικαιρότητας. Οι δεσμοί δεν κόπηκαν, αν και η πικρία παραμένει για πολλά και κυρίως για το πώς έγινε και στηρίχθηκε από αρκετούς ο Στέφανος Κασσελάκης εις βάρος της Εφης Αχτσιόγλου στην κούρσα της διαδοχής.
Θα υπάρξει συνεργασία; Ολα είναι ανοικτά, καθώς τα νεότερα στελέχη δεν το αποκλείουν, αλλά οι παλαιότεροι είναι πιο επιφυλακτικοί και δεν επιθυμούν «παράδοση άνευ όρων» και επιστροφή χωρίς συγκεκριμένο προγραμματικό πλαίσιο.
Ο όρος-«κλειδί» για να λυθεί αυτή η πολυπαραγοντική εξίσωση είναι, σύμφωνα με πρώην υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος της Νέας Αριστεράς, η «προγραμματική συμφωνία». Ωστόσο, για να γίνει πράξη, «θέλει δουλειά και ειλικρινή διάθεση» προσθέτει, αν και στο νεοπαγές σχήμα αρκετοί είναι δύσπιστοι για τις προθέσεις πολλών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ.
Για κάποιους ο Παύλος Πολάκης και ο Νίκος Παππάς είναι «κόκκινο πανί». Τα χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις προκαλούν μουρμούρα, καθώς σε όλες τις μετρήσεις από την αρχή του έτους η Νέα Αριστερά βρίσκεται στη ζώνη του 1,5% με ό,τι σημαίνει αυτό για το μέλλον του κόμματος και των στελεχών του.
Προ ημερών, στην κοπή της πίτας στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, ο Σωκράτης Φάμελλος προδιέγραψε πως «σύντομα θα γίνουμε αξιωματική αντιπολίτευση». Ο Π. Πολάκης ήταν πιο αισιόδοξος και θέλησε να το προσδιορίσει και χρονικά: «Πιο γρήγορα, σε έναν μήνα».
Οι πιο ρεαλιστές πιστεύουν ότι «αυτά δεν γίνονται με δηλώσεις και επιθυμίες», αν και αναγνωρίζουν ότι η βασική επιθυμία των ανθρώπων του ΣΥΡΙΖΑ είναι να γίνει και πάλι το κόμμα αξιωματική αντιπολίτευση.
Αυτό το σενάριο έχει ως βασική προϋπόθεση, μετά την ανεξαρτητοποίηση και τη μετακίνηση βουλευτών στο Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη, τη συνεργασία, αν όχι και την επιστροφή, βουλευτών της Νέας Αριστεράς στον ΣΥΡΙΖΑ.
Η επιθυμία Τσίπρα
Ο Αλέξης Τσίπρας το επιθυμεί και το μεταδίδει και στις επαφές που έχει. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρώην πρωθυπουργός πιστεύει ότι πρέπει να βρεθούν στο ίδιο μέτωπο και – γιατί όχι; – και στην ίδια Κοινοβουλευτική Ομάδα. Ακόμα και αν αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ενοποίηση, αλλά συμμαχία, διατηρώντας το κάθε κόμμα την αυτονομία του στην παρούσα φάση.
Στην Κουμουνδούρου υπάρχουν εισηγήσεις για τη δημιουργία ενός φόρουμ διαλόγου. Η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει ότι το ΠαΣοΚ δύσκολα θα συμμετάσχει, αλλά εκτιμούν ότι ίσως δεν ισχύει το ίδιο για τη Νέα Αριστερά. Αυτή, εκτιμούν, θα είναι μια πρώτη κίνηση για ενιαία πορεία, διατηρώντας όμως η κάθε πλευρά την πολιτική της αυτονομία.
Διχογνωμία στη ΝΕΑΡ
Η επιχείρηση συνεργασίας των δυο κομμάτων της Αριστεράς θα εξελιχθεί σε πολλά επεισόδια και δεν θα είναι μια διαδικασία αναίμακτη, τουλάχιστον για τη Νέα Αριστερά. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, για παράδειγμα, ήταν εξαρχής αρνητικός για την υποψηφιότητα Κατσέλη και λέγεται πως είναι επιφυλακτικός έως αρνητικός στην προοπτική να συνεργαστούν με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλα στελέχη είναι πιο διαλλακτικά, όπως ο Νάσος Ηλιόπουλος, ακόμα και η Εφη Αχτσιόγλου, παρά τα όσα έγιναν στο παρελθόν εις βάρος της, αλλά επιμένουν πως αυτή είναι μια συζήτηση που χρειάζεται τον χρόνο της.
«Δεν είμαστε εμείς οι επισπεύδοντες» είναι μια φράση που ακούγεται στο εσωτερικό της Νέας Αριστεράς. Ακόμα και στο ζήτημα πώς τοποθετούνται έναντι του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει διχογνωμία. Ενδεικτική ήταν η επιθετική ανακοίνωση για τον 13ο και 14ο μισθό στο Δημόσιο με την αναφορά στον ΣΥΡΙΖΑ «να μην κουνάει το δάκτυλο».
Οι προσπάθειες για κοινή πορεία ή έστω συνεργασία θα συνεχιστούν μέσα από διάφορες εκδηλώσεις, όπως αυτή που έγινε προχθές το βράδυ στα Ιωάννινα, στην οποία μίλησαν για το βιβλίο των Αντώνη Κοτσακά και Χάρη Τσιόκα ο Διονύσης Τεμπονέρας, υπέρμαχος της συγκρότησης του προοδευτικού μετώπου, η Ολγα Γεροβασίλη, η βουλευτής Μερόπη Τζούφη (Νέα Αριστερά), ο βουλευτής Ιωαννίνων του ΠαΣοΚ Γιάννης Τσίμαρης, ο δήμαρχος της πόλης Θωμάς Μπέγκας και ο πρώην πρύτανης Τριαντάφυλλος Αλμπάνης.