«Μέχρι πρότινος, επιτρέπαμε στα παιδιά να παίζουν βιντεοπαιχνίδια μόνο το Σαββατοκύριακο και μάλιστα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Τώρα, παίζουν κάθε μέρα και δεν μπορούμε να τους πούμε τίποτε!».
Τα λόγια ανήκουν σε μητέρα παιδιών σχολικής και εφηβικής ηλικίας και χρονολογούνται από την περίοδο του πρώτου εγκλεισμού της πανδημίας. Πράγματι, ανάμεσα στις χιλιάδες αγωνίες εκείνης της πρωτόγνωρης περιόδου, οι γονείς είχαμε να διαχειριστούμε και το θέμα της αυξημένης ενασχόλησης των παιδιών με τις οθόνες.
Ελλείψει εναλλακτικών, τα παιδιά το είχαν ρίξει στα βιντεοπαιχνίδια και οι γονείς τα παρακολουθούσαμε να συνδέονται με τους φίλους τους, τα ακούγαμε να μιλούν και να γελούν μαζί τους και αναγκαζόμασταν να επιτρέψουμε αυτό που λίγο καιρό πριν απαγορεύαμε αυστηρά.
Τις γονεϊκές τύψεις του παρελθόντος έρχεται να απαλύνει ιαπωνική μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση «Nature Human Behaviour».
Σύμφωνα με αυτή, τα βιντεοπαιχνίδια κατά την περίοδο της πανδημίας συνετέλεσαν στο να βελτιωθεί η ψυχική υγεία των παιδιών (όπως επίσης και των ενηλίκων παικτών).
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: η επίδραση των βιντεοπαιχνιδιών στη ζωή των παιδιών είχε μελετηθεί και πριν από την πανδημία με έμφαση στην ευζωία, στην πιθανότητα εθισμού σε αυτά, στη διανοητική λειτουργία, ή στην πιθανή προώθηση της επιθετικής συμπεριφοράς, με αντικρουόμενα ωστόσο αποτελέσματα.
Βλέπετε, τέτοιου είδους μελέτες (ονομάζονται μελέτες παρατήρησης) καταγράφουν συσχετίσεις αλλά δεν επιτρέπουν να αποφανθεί κανείς αν οι παράμετροι που μελετώνται έχουν σχέση αιτίου – αιτιατού.
Οι ιάπωνες ερευνητές αξιοποίησαν την πανδημική συγκυρία για να πραγματοποιήσουν ένα φυσικό πείραμα, μια μελέτη που επέτρεψε να εξαχθούν αξιόπιστα συμπεράσματα.
Ειδικότερα, καθώς η ζήτηση για κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών είχε αυξηθεί και η προσφορά ήταν μειωμένη, δημιουργήθηκε στην Ιαπωνία μια λοταρία για τις κονσόλες.
Εργαζόμενοι με τους 8.192 ανθρώπους ηλικίας 10 έως 69 ετών οι οποίοι είχαν γραφτεί στη λίστα της λοταρίας, οι ιάπωνες επιστήμονες μπόρεσαν να διαπιστώσουν τη θετική επίδραση των βιντεοπαιχνιδιών στην ψυχική υγεία όσων κληρώθηκαν και απέκτησαν τελικά την πολυπόθητη κονσόλα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδιαιτερότητα της πανδημικής συνθήκης και οι αρνητικές συνέπειές της στην ψυχική υγεία του πληθυσμού, ίσως να αύξησαν τη θετική επίδραση των βιντεοπαιχνιδιών, η οποία πάντως έφτανε στα μεγαλύτερα επίπεδα όταν η ενασχόληση με αυτά δεν ξεπερνούσε τις δύο ώρες (κάτι που δεν εξέπληξε τους μελετητές καθώς είχε παρατηρηθεί και στο παρελθόν).
Οπως και να έχει, φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας οι γονείς ενστικτωδώς έπραξαν το σωστό για την ψυχική υγεία των παιδιών τους.
Και φυσικά, τώρα που επανήλθε η κανονικότητα και υπάρχουν εναλλακτικές (όπως τα σπορ ή/και οι διά ζώσης συναναστροφές) οι ειδήμονες συστήνουν την επαναφορά κανόνων ελεγχόμενης πρόσβασης σε οθόνες.